Insomnium
Markus Vanhala: “Ik heb de zee nodig, dat is een belangrijk element voor me. Het geeft me een glimp van vrijheid en oneindigheid. Ik put mijn inspiratie uit lange wandelingen langs het strand of door met een boot op zee te varen tussen de eilanden. Dat is mijn binding met de natuur.”
Finland heeft ons reeds vele uitstekende bands geschonken, geworteld in death/black metal, maar altijd met gevoel voor die onweerstaanbare weemoed en duisternis in het leven, wat zich dan manifesteert in kalmere passages, veelal met folkloristische inslag. Na Amorphis en Sentenced, kwam daar eind jaren negentig ook Insomnium bij. Als één van de meest productieve en getalenteerde bands brachten zij onlangs ‘Heart Like A Grave’ uit, hun achtste studioalbum en een waar meesterwerk als beklijvende opvolger van het magische ‘Winter’s Gate’. Wij hadden een vruchtbaar gesprek met gitarist Markus Vanhala.
Vera Matthijssens Ι 7 november 2019
Ik kan me voorstellen dat het een pittige uitdaging was om na het legendarische ‘Winter’s Gate’ – met één compositie van drie kwartier – een volgend album te beginnen schrijven… hoe verliep dat?
Dat viel best mee hoor. In ieder geval wilden we ditmaal niet weer één enkele lange compositie schrijven, maar aparte songs. Weliswaar vrij lang, zodat we experimentele vrijheid hadden, maar toch allen met een eigen karakter. Het muzikale timbre van onze vorige albums is nooit aangetast, wij laten ons door emoties leiden en wat mij betreft hoop ik gitaarwerk aan te leveren dat de mensen aanspreekt. Het streefdoel was ditmaal om nog dieper te graven in de melancholie van de Finse ziel, een drijfveer die we allemaal hebben. Van oudsher zijn we toch al een volk met een donkere en beschouwende inborst en dat moet tot uiting komen in de muziek. Zoals je eerder wel eens zei is ook Pink Floyd van grote invloed op ons. Drie van onze bandleden vinden ‘High Hopes’ van Pink Floyd hun favoriete song aller tijden, dus is het niet zo vreemd dat dit te merken is in mijn vloeiende, huilende gitaarpartijen. Vooral het tweede deel van dit album is daar een mooi voorbeeld van.
Heel wat van de visuele aspecten voor ‘Heart Like A Grave’ waren in handen van Vesa Ranta, zoals het maken van de videoclips en het artwork. Kan je wat meer vertellen over die man?
Wel, tot hier toe hebben we een videoclip vrijgegeven voor ‘Valediction’ en spoedig komt er een tweede videoclip aan. Dat wordt voor het titelnummer, de tragere, balladeachtige song van het album. Vooral de tweede gitaarsolo in die song wou ik opdragen aan Miiko Tenkula van Sentenced, die in 2009 overleden is. Er hangt een echt Sentenced sfeertje in dat nummer. Ik had echter nooit durven hopen dat Vesa Ranta (ex-drummer Sentenced – Vera) die videoclip voor ‘Heart Like A Grave’ zou maken. Dankzij Century Media hebben we dit kunnen doen. Vesa is ook een begenadigd fotograaf en sinds dit album diep graaft in de Finse melancholie en mentaliteit, dachten we dat niemand beter dit gevoel kan vangen in visuele kunst dan hij. Hij is zeer aangenaam om mee te werken en ik ben erg blij met wat we samen hebben kunnen bereiken. We zijn voor de videoclip ook teruggekeerd naar de rotsen aan het Pielinenmeer, zoals Ukka-Koli. Deze plek gaat ook terug naar de oorsprong van de band, want Insomnium werd daar ooit opgericht, zodat dit een andere, interessante link legt. Dat komt allemaal tot uiting in de video.
Wonen jullie nog allemaal in Joensuu?
Neen, Niilo, Jan en ik wonen vlakbij Kotka aan de zuidkust. Ik heb daar altijd gewoond. Ik zou nooit meer inlands gaan wonen. Ik heb de zee nodig, dat is een belangrijk element voor me. Het geeft me een glimp van vrijheid en oneindigheid. Ik put mijn inspiratie uit lange wandelingen langs het strand of door met een boot op zee te varen tussen de eilanden. Dat is mijn binding met de natuur.
Ik had hier genoteerd dat de muziek beelden opwekt van jullie bewondering van de natuur…
Dat is in mijn geval zeker zo. De plek waar je geboren en getogen bent, vormt je geest en maakt hoe je de muziek benadert. Als ik bijvoorbeeld in mijn thuisstudio zit en niets kan bedenken, dan ga ik wandelen met de hond en voel de inspiratie zo opborrelen. Alles wordt dan klaarder in je hoofd als je buitenkomt. Het reinigt geest en lichaam. Het is even essentieel als ademen en zeer nuttig om tot jezelf te komen.
Dat staat in schril contrast tot het hectische leven van de meeste mensen die voortdurend hun sociale media checken…
Vreemd hé… Mensen dwaalden vroeger doorheen de bossen, maar nu dwalen ze constant doorheen hun iPhone. Als je teveel op je telefoon bezig bent, dan heeft dit echt een slechte invloed op je brein volgens mij. Natuurlijk moetwen we er als band aan meedoen, maar ik heb er een dubbel gevoel bij. Natuurlijk is het goed voor promotie, maar teveel mensen leven enkel maar via hun iPhone en sociale media. Men zou beter om je heen kijken naar echte mensen om mee te praten. Volgens mij wordt de mens er ook niet slimmer door, het is eerder achteruitgang voor de mensheid, want op den duur hangt men voor alles af van die iPhone. Ik val er meestal alleen op terug tijdens lange wachttijden als we op tournee zijn. Op die manier wordt het wachten wat draaglijker.
Je was jaren gewend om met Ville als tweede gitarist te spelen. Vergde het veel aanpassing van je om nu op tournee met Jani Liimatainen samen te spelen?
Dat viel heel goed mee. Vanaf de eerste dag voelden Jani en ik mekaar goed aan wanneer we samen speelden. Met Jani is dat echt heel vlot verlopen. Ik heb al met heel veel andere gitaristen gespeeld, maar met Jani was de connectie er vanaf het eerste moment. Ik en Jani hebben het meeste gitaarwerk op het nieuwe album ingespeeld, want Ville heeft maar weinig tijd. En omdat hij al een hele poos niet meer op tournee kan gaan wegens zijn werk aan de universiteit in York, zijn Jani en ik het al goed gewend om samen op het podium te staan. Alleen bij speciale gelegenheden zal Ville als derde gitarist aantreden. Tot hier toe was dat nog maar één show in Finland. Hij woont al tien jaar in het VK en de laatste jaren is zijn werk daar echt veeleisend geworden. Hij leeft nu meer voor de wetenschap, dus hadden we geen andere optie dan op zoek gaan naar een nieuwe gitarist om bepaalde hiaten op te vullen, maar Ville blijft betrokken bij de band, weliswaar van op afstand.
Kunnen jullie leven van de band?
Ja, eindelijk kunnen we er sinds een paar jaar van leven. Natuurlijk zou ik nog amper tijd hebben om te gaan werken, met twee bands waar ik veel voor schrijf en dikwijls mee op pad ben. Ik ben er ook een hele tijd gitaarleraar bij geweest als extra, maar daar heb ik nu ook niet meer de tijd voor. Gelukkig is dit nu een volwaardige job. Mij hoor je echter niet klagen. Dit is wat ik altijd wou doen, ik ben dus een gelukkig man. Gitaarspelen heb ik echter nooit als werk beschouwd, maar al het reizen is wel eens vervelend. Dat voelt soms aan als werken (lacht). Steve Lukather van Toto heeft daar eens een wijze uitspraak over gedaan: ‘Het geld dat een muzikant verdient is niet om te spelen, maar omdat hij zo ver weg is van huis.’ Dat vind ik goed gezegd. Maar het reizen hoort er nu eenmaal bij.
Plannen jullie dikwijls vrije dagen in, zodat je nog iets kan zien van die verre streken?
Dat hangt ervan af. Meestal probeer ik wel zoveel mogelijk toeristische plaatsen te bezoeken wanneer we er nu eenmaal zijn, maar soms is het schema zo druk dat het er niet van komt. In Mexico hebben we bijvoorbeeld niets gezien, omdat de afstanden zo groot waren en het was te gevaarlijk om op je eentje in Mexico te gaan rondwandelen. We zijn ons hotel niet uit geweest. In de VS kan het ook ineens gevaarlijk worden als ge in een verkeerde buurt beland. Maar anderzijds… de enige plek waar onze bus eens leeggeroofd is, was Zweden. En we hebben er nooit iets van terug gezien.
Aleksi Munter (ex-Swallow The Sun – Vera) wordt vermeld als sessiemuzikant op toetsen. Hoort hij nu bij de band of niet?
Hij is een sessiemuzikant en verkiest dat ook te blijven. Hij speelt graag keyboards – en het is een belangrijk deel van onze sound – maar hij wil niet op tournee gaan, dus werken we al jaren samen op losse basis. Hij speelt al mee sinds het tweede album, maar houdt van zijn vrijheid. En hij woont nu trouwens in Polen, dus zoveel contact kunnen we er niet mee hebben.
Wat zijn de plannen met je andere band Omnium Gatherum?
We doen nu een korte Europese tournee en volgend jaar gaan we op tournee met Insomnium, dus dat wordt weer tweemaal per avond optreden voor mij in de VS. Pas daarna gaan we ons concentreren op het schrijven van nieuw materiaal. Er is wel een nieuw nummer uitgebracht, dat komt nog uit de sessies voor ‘The Burning Cold’ en het nummer heet ‘Chaospace’.
Binnenkort mogen we Insomnium ook weer verwachten op de Europese podia…
Inderdaad. Na enkele shows in Finland doen we in november en december een Europese tournee die ons ook in Nederland en België zal brengen in december. In het voorjaar trekken we naar de VS. Het wordt weer aardig druk.
Check de onderstaande socials voor meer informatie over deze band.