“Hoe zegt u?”
Vijftien bandnamen die al je vrienden verkeerd uitspreken
Jij weet natuurlijk allang hoe je elke band die je leuk vindt uit moet spreken. Maar dat geldt niet voor iedereen en dat kan soms knap vervelend zijn. Tegelijkertijd wil je ook geen betweter zijn en je vrienden, collega’s, geliefden of familie verbeteren, terwijl ze enthousiast vertellen over die ene gave band. Daarom hieronder een lijst van de 15 bands waarvan de naam het vaakst verkeerd uitgesproken worden. En het leukste is, uw schrijver van dienst bleek er zelf ook eentje verkeerd aangeleerd te hebben.
Een eervolle vermelding gaat overigens naar de bands Sólstafir, Svartidauði, Misþyrming, en Auðn, waarvan we zelf ook niet goed weten hoe het uitgesproken hoort te worden en we nemen de mensen buiten Nederland op onze beurt niet kwalijk dat zij niet weten hoe bands als Slechtvalk, Nachtvorst of Heidevolk precies uitgesproken dienen te worden. En als je fan bent van Chelsea Grin, het schijnt dus niet “Kelsey” te zijn, maar gewoon “Tjelsey”, maar daar hebben we hoog in de top 15 een veel welsprekender voorbeeld van. Bij alle uitleg hieronder mag je uitgaan van een Nederlandse wijze van uitspreken.
By: Ramon van Hengel Ι 1 September 2020
15 – Sepultura
Nederlanders spreken deze band vaak zo Hollands mogelijk uit, waar anderen nog hun best doen om er een Engelse tongval aan te geven. “Sepultura” is echter het Portugese woord voor “Graf” en dient dus als dusdanig uitgesproken te worden. En daarbij volgen we hoe Max Cavelera het live deed. Om te beginnen ligt de klemtoon niet op “PUL”, zoals mensen het Engels proberen te zeggen, maar op “TU”. En die “TU” dient op zijn beurt weer niet als “TJOE” uitgesproken te worden, maar eerder als “TOE”. Saillant detail, dat geldt OOK voor de uitspraak van YouTube, die is “Joe Toeb”, en niet “Joe Tjoeb”. Had je deze fout? Geeft niks, old habits die hard.
14 – Iron Maiden
Serieus? Doen mensen dat verkeerd? Jazeker, en jij misschien ook wel, zonder dat je het door had. Je wilt ten slotte niet geforceerd Brits-Engels klinken, want dat bent je tenslotte ook niet, dus zeg je gewoon wat er staat. Maar dat klopt niet. De reden daarvoor is dat de “R” in “Iron” stom is, wat zoveel betekent als “dient niet uitgesproken te worden”. De band is echter wel Brits en die uitspraak heb je dan dus ook te volgen.
Als je zeker wilt weten dat je het goed doet, zonder al te Brits te klinken, aan het woord “Maiden” vertil je je waarschijnlijk toch niet, zeg dan maar gewoon “aaien maiden”, dan ben je er eigenlijk al wel. En als je het écht Brits wil doen, laat je “r” toch voorzichtig vallen voor de “n”, dus “aai-urn”. Troost je, werkelijk niemand ziet een taalachterstand in je opvoeding als je deze niet goed had.
13 – Annihilator
Met dank aan Henk Westbroek, die in VARA’s Vuurwerk steevast en schaamteloos de band op de radio aan- en afkondigde als “Annie Hi Later”. Zo heel af en toe kom je nog eens mensen tegen die hun bek breken op de bandnaam, met name in Duitsland klinkt hij ook erg vreemd. Niet zelden wordt ook de verkeerde lettergreep beklemtoond, het levert leuke verhaspelingen op.
12 – Slipknot
De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik persoonlijk niemand ken die dit verkeerd uitspreekt, in Nederland, maar wereldwijd schijnt die “K” toch nog regelmatig op te duiken in de uitspraak. Wij, alsook degenen die een beetje op hebben gelet, houden het op “slip not”. Oefen het maar eens een paar keer hardop, met de “K” erbij? Dat klinkt toch niet? Ja, als je een grapje op de bandnaam wilt maken misschien nog, maar ook dan overtref je “snotlip” niet, waar de “k” wederom geen rol speelt. Denk maar aan de andere Engelse woorden “knife”, “know”, und so weiter.
11 – Status Quo
Dit is een hele interessante. “Quo” komt iedereen wel uit en ik herinner me ook dat mijn vader en ooms zich vaak beperkten tot dit ene woord en zo ook wel wisten om welke band het ging. Maar het eerste woord maakt het lastig en zelfs discutabel. Ook als je het goed doet. Eigenlijk is de term als geheel Latijn en dient het dus met “toes” op het eind uitgesproken te worden, “sta-toes”. Maar de band is zo Brits als een bolhoed en dan kun je dus weer een nieuw debat los laten barsten. Is het “stettus”, zoals het woord “status” in het Engels hoort, of toch “Steetus”, wat je het vaakst hoort? Het antwoord is het laatste, maar dat laat voor de echte taalpuristen onder ons nog voldoende ruimte voor discussie. Maar dat is zoals de Britten deze term verengelst hebben en dus wat gehanteerd wordt.
9 – Motörhead
Menigeen is geneigd die “ö” veel te dik aan te zetten en hem als de Zweedse “Ø” uit te spreken. Niet zelden hoor je iemand zichzelf verbeteren en veel te overdreven “mo-teeeeuuuuur-head” er van maken. En dat is nergens voor nodig. Woorden groeien en evalueren en kunnen gebiedsonderhevig beïnvloed worden. Het woord “motörhead” bestaat echter helemaal niet in Collins Dictionary, dus dien je voor de correcte uitspraak maar één referentie aan te houden, namelijk degene die het bedacht heeft: Lemmy. Sowieso moet je bij alles waar je over twijfelt nagaan hoe Lemmy er over zou denken, er zouden polsbandjes moeten zijn met “WWLKD”, “what would Lemmy Kilmister do?”, als die er niet al zijn.
Wil je dus weten hoe het uitgesproken moet worden, pak gewoon onderstaand liedje erbij, en reis mee, over the hill with Motörhead. Of beluister elke willekeurige live registratie, die begint met “We are Motörhead and we play rock ’n roll”. Oh en als je zelfs de eerste “O” als “eu” uit gaat spreken, dan heb je net wat teveel moeite in je goede bedoelingen gestoken.
8 – Rammstein
Wat kan daar in vredesnaam nou aan misgaan? Heel simpel, de Amerikaanse uitspraak van veel (meestal Joodse) achternamen wordt door menig Engelstalige doorgepakt in de naam van de Duitse band. Zo herinner ik me hoe Iron Maiden (stomme “r”) bassist Steve Harris de band aankondigde als “this is Ramm-stien, with ‘Ramm –stien’. Ene Harvey Wein- is het in de uitspraak ook overkomen, maar die lijkt zijn recht van spreken voorlopig nog wel even verloren te hebben.
Overigens heeft de band zichzelf vernoemt naar de Duitse plaats Ramstein, waar bij een ongeluk bij een vliegshow behoorlijk wat doden vielen, 70 in totaal, waarvan 67 toeschouwers. Die extra “m” is om het nog Duitser te maken, overigens dezelfde reden waarom Lemmy het trema op de tweede “o” zette in Motörhead. Duits klinkt nou einmal super tol und sehr evil, ja. Ken je het nummer ‘Rammstein’, dan ken je de correcte uitspraak, lekker dik aangezet door Till Lindemann.
7 – Brujeria
Weer eentje waar je weinig aan kan doen als je het niet goed hebt, is de extreme en frankly extremistische pseudo Mexicaanse band Brujeria, met onder meer Jeff walker, Dino Cazarez en Anton Reissenegger, Het meest gehoord is waarschijnlijk “broe dje ria”, maar het is een Spaans woord en die “j” wordt een “g” in de uitspraak. Heel simpel. En de klemtoon moet op de tweede lettergreep, kan niet meer misgaan.
6 – Cephalic Carnage
Carnage kom je wel uit, maar het eerste woord is “Suh-falic” en niet “Keep-alic”, “Kee-falic”, “See-falic”, of wat voor varianten er maar bestaan. Het tegenovergestelde dus van Cirith Ungol (spreek uit Ki’rith). Het woord is echter dusdanig ongebruikelijk in alledaags idioom dat elke vergissing makkelijk te vergeven is. Ik heb hem vaak verkeerd gehoord, niet zelden met de grootst mogelijke overtuiging, wat eigenlijk voor bijna alle bands uit deze top 15 geldt.
5 – Behemoth
Is het nou “be-HIE-moth” of “Be huh moth” en waar moet de klemtoon? De naam komt uit het Hebreeuws. En wat daar de exact juiste uitspraak van is moet ik je ook verschuldigd blijven. En ik ben niet de enige. Als je hier dus ruzie over mocht krijgen, de grootst mogelijke dooddoener bij je verbeterzucht, namelijk “mag ook” is hier EINDELIJK eens op zijn plaats. Amerikanen hebben vaak wel een eenduidige uitspraak, maar dat maakt het nog niet per definitie correct.
4 – Arch Enemy
Dit is de leukste van allemaal voor mij persoonlijk, want… ik had hem fout. Cradle Of Filth fan als ik ben ging ik, dom als ik eveneens ben, blind uit van “Satanic Mantra”. Daarin zit de phrase “Archangel, dark angel”, en die rijmden op elkaar. Dus zou het ook wel “Ark Enemy” en niet “Artsj Enemy” moeten zijn. FOUT!
Had ik even verder gekeken, was ik ook op het woord “Arch Bishop” gestuit, waarvan ik zo ook wel wist dat het “Artsj” was. Zo zie je maar, je moet nooit zelfvoldaan uitgaan van je eigen gelijk. Behalve straks bij de nummer 1.
3 – AC/DC
Als ik een Euro kreeg voor iedere keer dat ik deze bandnaam op precies dezelfde wijze verkeerd uitgesproken heb horen worden, kon ik hun coronagat in het budget bijna volledig zelfstandig tegemoetkomen. Voor jonge Nederlanders is het misschien moeilijk voor te stellen, maar met name onder Nederlanders van boven de (grofweg) 45, heeft een niet te onderschatten aantal soms moeite met spellen in het Engels. En dat heeft voor deze specifieke verkeerde uitspraak gezorgd, die hele volksstammen voor waarheid aan zijn gaan nemen.
HET IS GODVERDOMME GEEN “EASY-DC”!
En ook geen iesiediecie. Zo, die is er uit, dat lucht op, zeg. In het Engels heeft de gespelde letter “A” min of meer dezelfde klank als bij ons de “E”. En dus niet als de “I”, hoe komen ze er op? Maar je weet hoe dat gaat, een niet al te helder licht met een grote bek zegt het op die manier en de twijfelaars volgen blind.
2 -Anathema
“Anathema” is niet alleen een vrij goede band, met een bijzonder breed oeuvre, maar het is ook gewoon een heel mooi woord. Een woord waarvan de betekenis vandaag de dag overigens niet meer aan de identiteit van de band kleeft. Ze offerden de naam “Pagan Angel” ervoor op om hem als eerste groot te mogen maken.
In de begindagen tourde de band geregeld met toen nog genregenoten My Dying Bride. Een band waarbij geen enkele discussie over de uitspraak van de naam kan bestaan, maar ik daag eenieder uit. My Dying Bride Zanger Aaron voedde mede het gesprek, want hij sprak nog wel eens van “Anna Tie-ma”, een uitspraak die links en rechts heel erg vaak opduikt. Ik kan mij in die tijd meer mensen herinneren die het als dusdanig uitspraken dan correct. En hoe het dan correct uitgesproken moet worden, is uiteraard met de klemtoon op de tweede en niet op de derde lettergreep, als “ah NET uh ma”. Een bijzonder hoge vermelding voor de Liverpudlians, maar er kan er maar eentje de echte winnaar zijn.
1 – Celtic Frost
Zo, hier zijn al wat ruzies over geweest! En iedereen wist zeker dat hij (of zij, maar toch echt meestal hij) gelijk had. En dan gaat het uitsluitend om de eerste letter. Ik zal u voor eens en altijd uit de brand helpen. Het is “KELTIC” en zeker niet “SELTIC” Frost. En daarmee einde discussie, goddomme. In de eerste 10 seconden van onderstaande clip laat Tom Warrior onomwonden weten wat zijn waarheid is.
Een stukje achtergrond is op zijn plaats. De Schotse voetbalclub Celtic FC spreek je wél uit als “Seltik”. En dat is dan ook gelijk misschien wel de bekendste referentie naar het woord “celtic”. Enerzijds wordt met die naam het Keltische erfgoed van de Schotten en de Ieren geëerd, maar anderzijds ook verloochend. De ploeg werd namelijk opgericht door een Ierse priester, maar die kon natuurlijk niet toestaan dat een club de zegeningen van de kerk zou ontvangen, terwijl zo’n ketterse naam uitgedragen werd. Vandaar waarschijnlijk de knieval en de uitspraak “Seltik”.
En daar heeft de band nogal last van. Sterker nog, ik heb mensen horen beweren, terwijl ze me streng, recht, en vol overtuigingskracht aankeken en tussen mijn ogen wezen om hun gelijk te bekrachtigen, dat zelfs Tom Warrior “Seltic” gezegd zou hebben. Evenzoveel mensen beweren net zo fel het tegenovergestelde. En dat laatste heb ik zelf overigens ook gezien, maar de kampen blijven somehow verdeeld. Dus we houden maar weer gewoon het woordenboek aan, weg met alle twijfel.
De terechte winnaar van deze lijst.