Wacken Open Air 2024 zaterdag 3 augustus 2024 in Wacken, Duitsland
“En dan is het tijd om de Aardse sferen te verlaten…“
Zoals elk jaar pakken we deze ochtend de tent in zodat we in de nacht terug kunnen gaan rijden. Het betekent wel dat ik zoals vaker de eerste bands van de zaterdag moet missen, maar alsnog bleek het dit jaar een bijzonder goede keuze. We hebben de tent droog kunnen inpakken terwijl we later deze dag de enige regen van het festival kregen.
16 augustus 2024 I Tekst: Jori van de Worp
Gelukkig is het nog droog als we bij de Wackinger stage beginnen met Nederland’s nieuwste folk metal sensatie: Vanaheim. Ik heb goede verhalen gehoord over deze groep, ze zouden zelfs de nieuwe Heidevolk zijn, dus ja dat schept verwachtingen! De band heeft er duidelijk zin in en ook het publiek lijkt na al die dagen Wacken nog energie te hebben. Helaas wordt het optreden geplaagd door een vreselijk afgesteld geluid. De violiste is amper te horen en de zanger alleen enigszins wanneer hij clean zingt, grunts zijn onhoorbaar. Dit blijft het hele optreden zo en ik heb dus geen woord verstaan waardoor het ‘Verloren Verhaal’ voor mij dus ook verloren blijft. Erg jammer, maar zelfs alleen met drums, bas en gitaar blijft dit een prima optreden waar zowel fans als “gewoon” publiek erg van lijken te smullen. Ondanks het waardeloze geluid kan ik elementen van bands als Equilibrium en uiteraard Heidevolk horen, en met veel gelailaihej tegen het eind komt ook Ensiferum nog op dat lijstje. Ik hoop de band snel nog eens te kunnen zien maar dan met goed afgesteld geluid, want dit smaakt wel naar meer!
Op de infield is het de beurt aan gamenerd-power metal (is dat een term?) formatie Dragonforce. Dat er tussen metalheads nogal wat gameliefhebbers rondlopen is geen geheim, en anders was een ramvol veld hiervan nu wel het bewijs. De setlist van vandaag bestaat uit een mooie mix van oud en nieuw materiaal, plus wat videogame themes van Skyrim en Zelda (zijn ze weer!) en een opvallende cover van ‘My Heart Will Go On’ van de Titanic film. Zelf heb ik de band ook nog live gezien toen de focus puur lag op zo snel mogelijk, wat betekende dat het concert één grote teringbende werd. Gelukkig is de band inmiddels over dat kinderlijke aspect heen gegroeid. Tuurlijk, er wordt nog rap op los gespeeld, maar niet meer ten koste van alles. Gitaristen Herman Li en Sam Totman gaan er nog goed in, aangevuld door een sessiegitarist die tijdens het soleerwerk de basis doorspeelt. Er wordt nog om een grote cirkelpit gevraagd maar de band krijgt er minstens vijf, een indrukwekkend gezicht en nog indrukwekkender stofwolken. Dat is dan weer het voordeel van de regen tijdens de door Guitar Hero bekend geworden afsluiter ‘Through The Fire And The Flames’, het stof daalt weer neer.
Helaas verandert de regen in een heuse hoosbui die ruim een uur aanhoudt. De infield loopt rap leeg en ook ik zoek mijn toevlucht tot de overdekte VIP tent. Sebastian Bach en onze Nederlandse helden Heidevolk hebben het dus zonder mijn aanwezigheid moeten stellen. In de VIP tent zien we de zanger en drummer van Dragonforce nog, en zelfs hier gedragen velen zich als kleuterige fanboys en dito fangirls. Maar eerlijk is eerlijk, het tweetal pakte het leuk op en ging met iedereen die dat wilde op de foto.
Het is uiteindelijk weer droog wanneer Bay-area thrash helden Testament aan hun set beginnen. De show draait om hun twee oudste albums ‘The Legacy’ en ‘The New Order’. Hoewel het veld door de regen compleet is leeggeveegd van bezoekers begint het nu toch weer vol te stromen. Zo vol als het was wordt het helaas niet meer, voornamelijk Dragonforce fans die de laatste power metal band van het festival hebben gezien hielden het met de regen definitief voor gezien. Daar heeft een thrash band als Testament gelukkig geen last van, Testament heeft er geen probleem mee om het hele veld inclusief ondergetekende weer wat extra nekkrampen toe te brengen met klassiekers als ‘Raging Waters’, ‘Over the Wall’ en ‘Disciples of the Watch’. Als afsluiter wordt uiteraard ‘Into The Pit’ gespeeld, waarbij Chuck zei dat dit de grootste cirkelpit was die hij ooit in zijn leven had gezien. Helaas vonden de cameramannen het niet nodig om dat om het scherm te krijgen, dus van mijn afstand zal ik Chuck op zijn woord moeten geloven.
En dan is het tijd om de Aardse sferen te verlaten en ons door Behemoth naar de zeven cirkels van de hel te laten leiden. Het veld is alweer bijna zo vol alsof er geen druppel regen is gevallen. De band laat er geen gras over groeien (daar was ook nog meer regen voor nodig geweest) en begint vanaf introtape en nummer één in volle satanmodus. Toch lijkt de band iets van hun zwarte magie kwijt te zijn geraakt, Behemoth is nog geen kwartier aan het spelen en ineens breekt de zon weer door! Flauw misschien, maar het viel op. De band bestaat inmiddels 33 jaar, en grijpt dit aan om trots te verkondigen dat ze als band inmiddels ouder zijn dat Jezus is geworden. Tja, je moet ergens je trots vandaan halen. Het concert is zoals altijd strak, sinister en meedogenloos, en alle grote hits komen voorbij inclusief bekende afsluiter ‘Oh Satan Oh Father Oh Sun’. Naast mij staat een dame krijttekeningen te maken van de bandleden, ze heeft een heel boekje vol. Er zijn natuurlijk vele manieren om een concert te beleven, maar deze was voor mij nieuw om te zien.
Dagheadliner van de zaterdag is Amon Amarth. Het was de bedoeling dat de vikinggiganten al in 2023 naar Wacken zouden afreizen, maar er kwam een Noord-Amerikaanse tour waardoor de planning ging knellen. Dan maar revanche in 2024. De band begint de set met een nieuw nummer, maar middels ‘Guardians Of Asgaard’ komen daarna de klassiekers direct los en daarmee een ramvol veld ook. Het podium is rijk aangekleed, met twee vikingstandbeelden van vijf man hoog aan weerszijden, en een helm met vikinghoorns in het midden. Uiteraard wordt er flink geroeid, voornamelijk wanneer ‘Put Your Back Into the Oar’ wordt gespeeld. Het is wel een oefening in herhaling: als ik een euro had gekregen voor iedere keer dat het woord “Viking” of de naam van een Noorse god viel tijdens dit concert, was ik nu rijker geweest dan Elon Musk. Maargoed, naast Amon Amarth hebben ook bands als Sabaton en Powerwolf al ruimschoots bewezen dat kracht in eenvoud en herhaling het goed doet. Het kan het uitzinnige publiek allemaal niet lang genoeg duren, maar met ‘Twilight Of The Thunder God’ komt er toch een eind aan het concert van de headliner van de zaterdag.
We blijven staan voor de “Promotors farewell & thanks”, waar traditiegetrouw de eerste namen worden aangekondigd voor het volgende jaar. Dit blijft een leuke traditie, maar ieder jaar lijkt het meer en meer “over the top” te moeten. De gigantische show voorafgaand aan de aankondigingen kijk je maar lekker zelf terug, ik ga er weinig woorden aan wijden behalve dat ik (en waarschijnlijk 50000 man met mij) zoiets had van “nou kom eens op met die namen”. Erg opvallend is dat ze de namen alleen op het voorste centrale scherm onder de bullhead groot weergeven en dat scherm stond buiten mijn gezichtsveld, op alle andere schermen wordt de poster gevuld met de logo’s maar dit is onleesbaar klein. De logo’s van de headliners worden middels drones in de lucht uitgebeeld, waardoor ik Machine Head, Saltatio Mortis, Papa Roach en Gojira kon zien. De rest van de namen dan maar even op Facebook nalez… ohja het internet in de infield ligt helemaal plat door de drukte. Jammer Wacken, dat blijkbaar alleen de headliners belangrijk zijn!
Snel naar de Wackinger stage om nog een klein stukje Primordial mee te pakken. En een klein stukje was het: één nummer, ‘Empire Falls’. Daar heb ik nog wel van genoten, maar jammer dat ik eigenlijk deze hele show gemist heb door de aanfluiting van de aankondigingen.
Onderweg naar het laatste optreden wat ik wil zien krijg ik nog iets mee van The Baboon Show. Het eerste wat opvalt is de zangeres die daar in haar blote boobs (met tape op de tepels) staat. Nouja, als mannen met ontbloot bovenlijf mogen optreden, waarom vrouwen niet? Het kwam in ieder geval niet over als “laten we meer mannen naar ons optreden lokken” zoals bij bijvoorbeeld Feuerschwanz, maar meer als rebels statement. Muzikaal hebben we te maken met simpele up-tempo rock, niets speciaals maar wel leuk.
En dan is het tijd om alles wat ik in de afgelopen vier dagen heb gezien en gehoord compleet te vergeten, en op de W.E.T. stage Insomnium aan het werk te zien. Deze Finse melodeath giganten behoren al jaren tot mijn lijstje favoriete artiesten en hun optreden vanavond bevestigt nog maar eens keihard dat ze daar ook gewoon blijven staan. De setlist van vandaag bestaat voornamelijk uit nieuwer materiaal van het mini-album ‘Anno 1696’ en het volledige album ‘Heart Like A Grave’, beiden juweeltjes in het genre. Het is voor mij een uitzondering, maar ik heb mezelf naar de voorste rijen geperst en alle vermoeidheid van vier dagen festival-creperen valt direct van me af. Voor ik het weer sta ik met mijn kop te zwaaien alsof het nog twee uur in de middag op de woensdag is. Insomnium heeft de laatste maanden nogal wat line-up wijzigingen voor de kiezen gehad, op dit optreden staat naast oudgediende Markus Vanhala op gitaar nu Tomy Laisto. De band lijkt met ‘While We Sleep’ af te willen sluiten, maar tikt toch ‘Heart Like A Grave’ er nog achteraan. Voldaan, maar nu wel helemaal naar de tering, loop ik onder het in mijzelf zingen van ‘And Bells They Toll’ terug naar de auto om aan de terugreis te beginnen. Wacken 2024 zit er voor mij op
Terugblik
Zoals eerder vermeld, is Wacken Open Air in veel opzichten de keizer onder de metalfestivals. Het enorme aantal bezoekers die uit vele landen komen, de gigantische hoeveelheid bands, een geschiedenis van vele jaren, deze redenen waren al genoemd. Tel daarbij op de Wacken Foundation, die een grote hand heeft gehad in het groot worden van vele kleinere acts. De Metal Battle, waarbij kleine bands de kans krijgen om op een podium en voor een publiek te spelen van een omvang die ze nooit eerder gehad hebben. Het brede palet aan niet-muzikaal vermaak in de Wackinger Village en op de Wasteland. Het hele dorp Wacken wat voor een week verandert in een metalen gekkenhuis waar Nijmegen in de Vierdaagseweek niks bij is. De unieke sfeer van Wacken trekt dan ook ieder jaar weer een grote groep trouwe bezoekers die hun bezoek al in de agenda hebben staan voordat er één band van de line-up bekend is.
Honderdduizend metalheads op zo’n 4 vierkante kilometer waar normaal amper tweeduizend mensen wonen. Het blijft een logistieke uitdaging van jewelste en hier is dan ook al jaren ruim in geïnvesteerd. Een permanente bierleiding is aangelegd onder het festivalterrein (uniek in de wereld), vier snelwegafslagen worden apart gebruikt om het verkeer in goede banen te leiden en de aankomst van bezoekers wordt zoveel mogelijk verdeeld over verschillende dagen. Dit jaar nieuw was de access pass, waarmee je zelfs op de zondag al het kampeerterrein op mocht. Verkopers in de metal market waren hier wat minder blij mee. Ook zij werden verplicht er al op zaterdag (!) te zijn, puur als vertier voor de vroegkomers. Uiteraard verkochten ze de eerste drie dagen een hoeveelheid merch ter waarde van één WC rol, zodat ze van de omzet nog net hun eigen reet konden afvegen. Volgend jaar wordt weer met de access pass gewerkt, een goed idee voor de verkeersdrukte al hoop ik dat ze wat soepeler gaan zijn voor handelaren, want op deze manier kost het ze alleen maar geld in plaats van dat ze eraan verdienen.
Qua verkeersdrukte was het dit jaar misschien minder ellendig dan de inmiddels legendarische file van 2023 toen delen van het terrein dicht moesten, maar een feest was het dit jaar ook niet vanwege werkzaamheden en daarnaast een ongeluk bij de Elbtunnel in Hamburg. Op de heenweg heb ik drie kwartier in die klotetunnel gestaan, en stilstaan in een tunnel vol draaiende voertuigen? Qua luchtkwaliteit had ik het zelfs nog beter op de infield tussen de nog altijd massaal rokende Duitsers, en dat is ook echt niet grappig meer. Je kan zeggen van het Nederlandse rookbeleid wat je wil, je kan het betutteling noemen of wat dan ook. Maar de massale reclame voor tabakswaren en zelfs rondlopende sigarettenverkopers zal je in Nederland echt niet meer zien, met als gevolg in Nederland echt veel minder rokers. Het was op Wacken op de drukkere plekken echt onmogelijk om ergens te staan waar je niet continu de rook of tegenwoordig steeds vaker ook vapedamp van een ander in stond te ademen. “Zeik niet linkse Jori, ik bepaal zelf wel of ik rook. Vrijheid man!” Ja tuurlijk, en mijn vrijheid om jouw kankerzooi niet in te hoeven ademen dan? En mijn vrijheid om niet mee te betalen als jij door eigen schuld met een lekker doorbakken tumor bij de oncoloog komt janken en er een therapie van vijf miljoen voor wil? En ik vind het dan alleen maar irritant, maar je zal maar iets van astma hebben. Dan kan je een beetje naar voren gaan bij de bands wel vergeten. Nee, wat het roken betreft ben ik helemaal team linkse betutteling en juich ik voor het Nederlandse beleid.
Alles bij elkaar ben ik blij dat ik dit jaar weer ben gegaan. Wanneer je je niet blind staarde op de headliners en ook niet bang was om eens iets nieuws te proberen, was er voldoende op de line-up om goed aan je metalen trekken te komen. Verder ben ik weer goed te spreken over de organisatie, die deze monsterklus ook dit jaar weer tot een goed einde heeft gebracht. Overal op het terrein was voldoende eten en drinken te krijgen, en ondanks dat het ook op Wacken steeds duurder wordt, is Duitsland hierin nog altijd goedkoper dan Nederland. Wel mag Wacken wat mij betreft wat meer gaan letten op een fatsoenlijk vegetarisch aanbod, dat hoeft echt niet ten koste te gaan van het aanbod in vlees want het kan er prima naast bestaan. Bekenden van mij die vegetariër zijn hadden echt wel moeite om buiten de Wackinger village fatsoenlijk te eten te vinden. Er was uiteraard friet, verder waren er pizza’s zonder vlees en er was bij de hoofdpodia één (hele dure) falafeltent, maar dan heb je het ook wel een heel eind gehad. Wacken werkt al jaren met hard plastic drinkbekers en dit systeem werkt wonderwel. Juist ook omdat er ieder jaar nieuwe bekers met nieuwe opdrukken bijkomen worden de bekers ook vaak als souvenir mee naar huis genomen, en hoor je in tegenstelling tot in Nederland niemand over het statiegeldsysteem zeiken. Ook staan onder andere bij alle eettenten vuilnisbakken en ook verspreid over de rest van het terrein zijn voldoende afvalbakken. Het terrein is dan ook schoner dan je ooit zou durven verwachten bij een festivalterrein waar honderdduizend man overheen banjert. Alleen is niet alles wat het lijkt: ga niet zomaar tegen ieder hek aanzitten, veel mannen zijn te beroerd om even vijftig meter te lopen de overal aanwezige pisbakken en zeiken nog altijd vrolijk tegen de hekken. Er was ook voldoende gelegenheid om gratis drinkwater te tappen, vooral op de warme dagen onmisbaar. Alles bij elkaar was ik weer dik tevreden en de minpunten zijn wat mij betreft allemaal kleinigheden op een in totaal uitstekende festivalervaring!
Vooruitblik 2025
Traditiegetrouw gaat de zondagavond na Wacken de voorverkoop van het volgend jaar van start, en voor het eerst sinds 2018 is het festival niet binnen een dag uitverkocht. Een dag na start van de voorverkoop stond de teller op 80% en dat is wel een trendbreuk. Zelfs terwijl ik dit schrijf, ruim een week na afloop, zijn de kaarten nog te koop. Het is lastig één oorzaak aan te wijzen, maar het lijkt er op dat de Wacken-magie voor steeds meer mensen begint uit te werken. Daarbij lijkt het festival zich steeds meer te richten op alleen het Duitse publiek. Van de grotere bands op de poster was dit jaar ruim de helft Duits, en daarvan een groot deel zelfs nog eens Duitstalig zoals In Extremo, Feuerschwanz en Hämatom. Ook veel persconferenties, toespraken van bands en informatie was er puur in het Duits en dit maakt dat de internationale metalhead altijd al met 1-0 achterstaat als het gaat om informering. Daarbij voelt het als niet-Duitser ook alsof je behandeld wordt als tweederangs bezoeker en dat kan toch niet de bedoeling zijn van een festival wat claimt het beste metalfestival TER WERELD te zijn.
Daarbij was er dit jaar ook veel ontevredenheid over de line-up, en dat zaait wantrouwen voor volgend jaar. Tja, smaken verschillen natuurlijk en tussen ruim tweehonderd bands is er heus wel voor elk wat wils. Er is echter geen ontkennen aan dat de headliners dit jaar wel echt minder geschikt waren. Scorpions is geen metal maar hardrock en daarbij op sterven na dood, Korn is nu-metal wat veel traditionele Wacken bezoekers helemaal niks vinden, In Extremo is ook nauwelijks metal te noemen en is alleen voor de Duitsers interessant, Amon Amarth blijft dan over. En ja, voor een festival waarbij je 85000 weekeindkaarten wil verkopen (Wacken doet niet aan dagkaarten) heb je toch echt een paar hele goeie headliners nodig. En ondanks de meesterzet om Gojira al aan te kondigen nu de olympische hype nog volop leeft, is de top van de Wacken 2025 poster tot nu toe weinig indrukwekkend. Machine Head is een aardige publiekstrekker maar geen headliner voor zo’n groot festival, en die andere twee grotere namen zijn het ook niet. Saltatio Mortis om dezelfde reden als In Extremo en Papa Roach om dezelfde reden als Korn. Daarnaast is ook een groeiend aandeel in de line-up gewoon geen metal. Ik ben heus niet zo’n “true metal” purist, maar met dit jaar onder andere Flogging Molly, Gene Simmons, Scorpions en Blues Pills om er maar een paar te noemen… De afwisseling is best even lekker hoor, maar Wacken begint door te slaan in het aanbieden van niet-metal, ook steeds meer op grote slots op de hoofdpodia en zelfs headliners.
Er zal getuige deze tegenvallende voorverkoop dus echt een tandje bij moeten de komende jaren, anders zal Wacken op termijn moeten gaan krimpen of ook dagkaarten moeten gaan aanbieden. Maarja, waar vind je die headliners tegenwoordig? De bands die vroeger arena’s vol mensen trokken, zoals Iron Maiden, Motörhead, Ozzy of Judas Priest, ze zijn allemaal bejaard en/of gestopt. De nieuwe generatie headliners trekt gewoon niet meer het hele metal publiek aan, daarvoor is het metalen landschap teveel versnipperd geraakt. Wat zijn de nieuwe grote jongens? Volbeat, Sabaton, System of a Down, Disturbed? Het zijn allemaal bands waar de helft van het Wacken publiek op zijn minst de schouders voor ophaalt, en een klein deel daarvan zelfs demonstratief met een vinger in de keel gaat. Mensen gaan heus wel naar deze bands kijken als ze er dan toch zijn, maar gaan geen kaartje van €333 kopen als slechts van één van de bands fan zijn, dan koop je wel een ticket voor een clubshow voor een vijfde van dat bedrag. Ook ik houd nog een slag om de arm voor volgend jaar, en dat is echt voor het eerst in vele jaren. Maarja, uiteindelijk zal ik vast wel weer gaan. Als onderwijzer heb ik geen keuze in mijn vakanties, en Wacken is eigenlijk het enige echt grote allround-metal festival in West-Europa wat altijd in de zomervakantie valt. Mensen vragen me vaak mee naar Hellfest, kon ik maar! Midden in de tijd van afstudeerzittingen en tentamens kan ik dat echter wel op mijn buik schrijven.
Alles bij elkaar, ik heb dik genoten van Wacken 2024 en ik vertrouw erop dat wat er nog bijkomt op de poster mij weet te overtuigen om er volgend jaar weer bij te zijn. Dan kan ik traditiegetrouw weer zeggen: See you in Wacken, rain or shine!
Dit verslag draag ik op aan Pieter Verpaalen, oud-vocalist van onder andere Textures en OneGodLess, duizendpoot in de Nederlandse metalwereld, overleden op 31 juli 2024.
Wacken 2025 first bands:
