In 2024 is het 25 jaar geleden dat een drietal Italianen besloot om als Ufomammut de wereld te bestoken met een vorm van sonisch geweld die verder ging dan op dat moment gebruikelijk was. Een dreunende en vaak hypnotiserende mix van drones, stoner doom en psychedelische geluiden die gegarandeerd de vouwen in of uit je broek blies en iedere luisteraar tot een onvoorwaardelijke keuze dwong: je vond Ufomammut geweldig of juist vreselijk. Een tussenweg leek onmogelijk. Het scheelde maar weinig of het boek Ufomammut was in 2020 uit, toen de wegen van drummer Vita en de andere twee leden Poia en Urlo scheidden. Einde verhaal, volkomen onverwacht. Even onverwacht was de herrijzenis van de band ruim een jaar later, met nieuwe drummer Levre. Het leidde tot een comebackalbum, met de toepasselijke naam ‘Fenice’, Italiaans voor feniks – de mythische vogel die in vlammen ten onder gaat en vervolgens uit zijn eigen as herrijst. Ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan, of gewoon omdat het kan, verschijnt in 2024 het tiende album van Ufomammut. Of het elfde of misschien zelfs het twaalfde, over het aantal officiële albums zijn de meningen verdeeld. Ufomammut heeft de teller op tien staan, toevallig ook de default stand van hun vintage versterkers. Naar de titel mogen we vooralsnog raden.

Als een soort van aperitief komen de heren op de valreep van 2023 met een drie nummers tellende EP, ‘Crookhead’. Nog niet zo lang geleden zou dit heel goed een album van vijftig minuten geweest kunnen zijn, maar vandaag de dag blijft de klok bij zeventien minuten stilstaan en op het eerste gehoor lijkt er, afgezien van de lengte van de songs, weinig veranderd sinds 1999. ‘Crookhead’ gaat van start met een verzengende riff van het type waar Ufomammut octrooi op heeft aangevraagd: loeihard, gruizig en massief, bolstaand van de vervorming. Bijzonder vervormde vocalen zweven er ergens boven en zo had het nog minuten, nee uren door kunnen gaan, ware het niet dat na een minuut of vijf en in de tweede en derde song duidelijker dan ooit wordt waar de mosterd vandaan komt. Uit Pompeï, ooit een bloeiende Romeinse stad en een kleine 1900 jaar na de tragische ondergang het decor van een van de bijzonderste – en beste – concertfilms ooit, gemaakt door een band op het toppunt van zijn kunnen, vlak voor een rigoreuze ommezwaai richting ongekend commercieel succes. Denk de dikke lagen distortion en laaggestemde gitaren weg en wat je overhoudt is Pink Floyd die tussen de klassieke ruïnes los gaat. Op zich niets nieuws onder de zon, op ‘Fenice’ werd al nadrukkelijk met Floyd gekokketeerd en nu worden de echo’s van Echoes minder dan voorheen verstopt. Het resultaat is dat met deze uitermate psychedelische EP de cirkel rond is. ‘Crookhead’ sluit qua geluid aan bij de begindagen van Ufomammut, luister voor de grap het debuutalbum ‘Godlike Snake’ nog eens terug en je weet wat ik bedoel. Goed, ‘Godlike Snake’ is nog overduidelijk stoner geörienteerd en relatief braaf. Niet zo’n abstracte bak overstuurde en gedowntunede herrie als de latere Ufomammut, maar de basis is wel degelijk hetzelfde.

Als voorafje is de missie van deze EP zonder meer geslaagd. De honger naar meer is gewekt, al wat we nu kunnen doen is afwachten en hopen dat het nieuwe album niet pas in december volgend jaar verschijnt.