Lords of Metal
Arrow Lords of Metal

Brainstorm Festival in Gigant, Apeldoorn – 4 en 5 november 2022

“Te oordelen aan de drukte in de zaal is iedereen uit de diverse hoeken en gaten van de Gigant gekropen, om Firewind, de band van gitaargod Gus G, aan het werk te zien.”
Het was begin november en traditioneel dus weer tijd voor het Brainstorm festival in Apeldoorn. Deze editie werden er vijftien kaarsjes uitgeblazen en dat gaat je met een headliner als Firewind wel lukken! Natuurlijk is Brainstorm geen evenement wat draait om de headliner en wat vermaak vooraf. Nee, Brainstorm is een tweedaagse intense metal ervaring die meer weet te bieden dan heel veel andere festivals, terwijl het toch een beperkte omvang heeft. Het was vorig jaar dat ik na een lange afwezigheid toch weer verliefd ben geworden op deze happening, en toen schreef ik al dat ik er naar uitkeek om het jaar erop weer van de partij te zijn. Welnu, belofte maakt schuld, dus hieronder het verslag van een feestelijke vijftiende verjaardag van Brainstorm festival!
17 november 2022 I Tekst: Jori van de Worp 

Vrijdag

Er was één QR code minder nodig om binnen te komen dan vorig jaar, zoals iedereen ben ik blij dat we daar vanaf zijn! Zoals altijd biedt het festival ruimte aan opkomende bands uit eigen land, en in die hoedanigheid was de eerste band van het festival Vetrar Draugurinn, die ik vier jaar geleden ook mocht aanschouwen als opener voor Wintersun. De zenuwen zijn duidelijk te zien maar gelukkig niet aan het geluid te horen, en is het direct genieten met de lekker slepende composities van de Randstedelingen. Melancholische zware muziek die lekker contrasteert met de klasbak van Marjan, die we het continu zenuwachtig plukken aan haar mouwen om die reden maar vergeven. Prima opener zo!

Uit Engeland overgekomen is Wytch Hazel de volgende formatie die speelt. Het genre “white metal” ligt er met deze outfit, waar ongetwijfeld drie pakken Witte Reus per optreden voor doorheen gaan, wel erg dik bovenop. In hun stralend witte jasjes lijkt het hardrockende kwartet zo weggelopen uit “Jesus Christ Superstar”, een associatie ze met hun zwaar religieuze teksten ook niet al te moeilijk maken. De eerste helft van het optreden vermaak ik me prima, maar al snel wordt het me iets teveel van hetzelfde en krijg ik het nogal op mijn zenuwen van het continue “praise the lord” sfeertje. Gelukkig zijn er heel wat mensen in de rap voller lopende zaal die wel van begin tot eind kunnen genieten.

Als je wil weten hoe je white metal maakt zonder de agnost en atheïst gillend weg te laten rennen, neem dan eens de tijd voor de volgende band: Signum Regis. Deze groep uit Oost-Europa is een vaak terugkerende gast op Brainstorm en kan daarom op een goed gevulde zaal rekenen. Het kost de heren schijnbaar geen enkele moeite om met hun energieke vertoning te hele zaal in één keer om te krijgen. De wisselwerking tussen de mooie toetspartijen van Ján Tupý en het vingervlugge gitaarwerk van Filip Koluš is goud, tel hierbij nieuwe zanger Jota op en het recept voor een blazende power metal set is compleet. Tot twee keer toe gaat het nog bijna mis als drummer Jaro het drumstel bijna van de eigenlijk te kleine verhoging mept, het gaf eigenlijk alleen maar meer sfeer aan dit optreden wat één van mijn persoonlijke hoogtepunten van het hele festival wordt.

Als afsluiter van de vrijdag is er Scar Symmetry, en hier hebben veel mensen speciaal de vrijdagkaartjes voor gekocht als ik het zo eens bekijk. De zaal staat tot ver achterin en zelfs aan de zijkant goed vol en de grote fanschare wordt zeker getrakteerd. De strakke melodeath van de Zweden (hoe kan het ook anders) is van kop tot staart goed voor een paar stevige moshpits. Een van de sterkste kanten van deze groep is het zangersduo, bestaande uit Lars voor de clean vocals en Roberth voor de grunts. Deze twee zijn ontzettend goed op elkaar ingespeeld en hun harmonieuze samenwerking geeft Scar Symmetry nét dat beetje extra. Helaas is het geluid niet al te best afgesteld, het klinkt allemaal vrij vlak als je wat verder achterin staat. Dit zorgt ervoor dat net niet het onderste uit de kan gehaald kan worden. Desondanks een ijzersterke performance van de enige wat hardere band van deze dag.

Zaterdag

De zaterdag begint met het uit Finland afkomstige Sáwol. De muzikale basis van deze groep laat zich niet zo makkelijk in een hokje vatten, maar ik hoor atmospheric black, doom en wat stoner, toch knap in een minuut of twintig! Volgens de gitarist/zanger is het de eerste keer in Nederland, maar het zag eruit alsof het überhaupt de eerste keer buiten Finland was. De verlegenheid waarmee het publiek wordt toegesproken was gewoon schattig, al willen ze dat woord misschien niet horen als stoere metalmannen. Ondanks dat dit overduidelijk geen ervaren band is zet dit viertal een bak geluid neer waar ik met volle teugen van kan genieten!

Dat genieten lukt me helaas minder bij power metal gezelschap Fallen Sanctuary, ondanks dat dit een band is waar ik veel van verwacht. Ten eerste is er het slecht afgestelde geluid, waardoor snaar en stemband tegelijk verzuipen in een zee van drums. Dan het optreden zelf dat ook gewoon erg rommelig is. Het kan wellicht vergeven worden gezien het nog maar het tweede optreden is van de groep rondom Temperance gitarist Marco Pastorino die gekscherend Marco Macaroni wordt genoemd door de andere bekende naam in dit gezelschap, Serenity zanger Georg Neuhauser. De muziek zelf is veel meer pop-georiënteerd dan Temperance en Serenity zelf, en echt blij word ik hier alles bij elkaar dan ook niet van.

Hoe anders wanneer Iotunn het podium betreedt! Dit is een nieuw project van zanger Jón Aldará, die vorige jaar met Hamferð op dit festival stond en ook bekend is van Barren Earth. De muzikale duizendpoot heeft er alleen visueel al weer een spektakel van gemaakt. Compleet verkleed als Nazgûl met pantoffels en bewapend met een enorme microfoonstandaard met ingebouwd paars zoeklicht steelt hij de show vandaag. Jón weet zich vergezeld van een strakke band waaronder zeker een erg goede drummer, en de zwartmetalen muren van geluid zijn weer genoeg om een heel Gigant te laten verzuipen in extase. Naadloos schakelt Jón van diepe grunts naar melancholische vocalen en het is deze band die mijn middag compleet maakt. Vorig jaar was ik diep onder de indruk van Hamferð, dit is nog een schep er bovenop!

Het is vervolgens weer tijd voor een oude bekende van Brainstorm festival, Sleeping Romance. Nou, die romance hou ik voor genoteerd en dat sleeping is wat mij betreft tijdens dit optreden helemaal goedgekomen. De band is dan wel behoorlijk populair bij het vaste publiek al hoor ik ook wat gemor over de nieuwe zangeres, maar ik kan zelf echt niks met deze top-40 muziek waarbij Within Temptation afsteekt als brutal death metal.

We duiken even de theaterzaal in, want ook daar zijn dit jaar weer optredens. Dit keer is het de beurt aan VRS:NSMV, een nogal eigenaardige verwoording voor een solo-optreden van “Nacht”, de zanger/toetsenist van Opus Iræ. Een donkere zaal, met alleen Nacht achter zijn piano ondersteund door een ambient backing track. Hoewel het misschien niet als een succesnummer klinkt, was dit intens genieten. Nacht laat hier horen uit het juiste muzikantenhout gesneden te zijn, jaloersmakend hoe goed en met hoeveel gevoel en ook ogenschijnlijk gemak deze man speelt! Persoonlijk een goede motivator om lekker door te gaan met pianolessen.

Vervolgens is het op het podium in de zaal de beurt aan Swallow The Sun. De trage en dreunende doom is een behoorlijk contrast met de zachte pianogeluiden van Nacht en de lichte serenades van Sleeping Romance, en het is lekker om de nekspieren weer even los te gooien. De band heeft weinig interactie met het publiek, maar datzelfde publiek geeft wel een enorme energie terug aan de band. Het is dan ook lekker meedeinen op de duistere donder die ook nog eens een piekfijne selectie kent over de discografie van de heren. De rookmachine draait non-stop en geeft de toch al duistere zaal de perfecte ambiance voor een van de meest gewaardeerde doom bands van deze tijd.

Fallen Sanctuary speelt nog een keer, en dit keer in de theaterzaal. Wanneer je drie fantastische vocalisten in een band hebt kan je van zo’n setting natuurlijk iets erg bijzonders maken, en daar zijn de drie heren (drummer Alfonso laat hierbij verstek gaan) aardig in geslaagd. Het driestemmige spel onder begeleiding van niks dan akoestische gitaren en af en toe een piano was erg vermakelijk. Er worden twee covers gespeeld, ‘Carrie’ van Europe en ‘I Want It All’ van Queen. Verder is er materiaal van het enige album van de band, waarvan de afsluiter van de set, ‘Broken Dreams’ een ontzettende oorwurm blijkt.

Het is pas wanneer headliner Firewind in de grote zaal begint, dat die oorwurm eindelijk verdreven wordt. Grappig is dat de backdrop te groot is voor de muur, als je niet beter wist zou je denken dat het festival wordt afgesloten door ‘irewin’. Te oordelen aan de drukte in de zaal is iedereen uit de diverse hoeken en gaten van de Gigant gekropen, om Firewind, de band van gitaargod Gus G, aan het werk te zien. De sfeer is direct gezet wanneer de band middels ‘Welcome To The Empire’ hun set opent. Opvallend gezicht in de band is dat van nieuwe zanger Herbie Langhans (onder andere ex-Sinbreed), die jaren terug ook met Seventh Avenue op het festival heeft gespeeld. Herbie heeft alleen het nieuwste album ingezongen, maar ook het oudere werk wat door grofweg vijf andere vocalisten is gezongen geeft hij een leuke eigen draai mee. De vonken spatten ervan af wanneer de band ons meevoert door zo’n twintig jaar aan albums. Gus zelf steelt natuurlijk de show met zijn onnavolgbare gitaarspel. Maar ook de strakke drums van Jo en zeker ook de breed uitgemeten baslijnen van de ervaren Petros, na Gus het langst lid van de band, mogen niet onbenoemd blijven. Uiteraard wordt de cover van dancehit ‘Maniac’ (She’s a maniac, maniac on the floor) ook gespeeld en deze wordt goed ontvangen. Met vaste afsluiter ‘Falling To Pieces’ wordt al springend het festival besloten, het Brainstorm festival 2022 zit er helaas weer op.

Nabeschouwing

In het immer turbulente metal-landschap in Nederland is het altijd een komen en gaan geweest van festivals. Brainstorm is echter een vast baken waar we ieder jaar op mogen rekenen en dat is vooral te danken aan een trouwe vaste groep bezoekers en een club enorm toegewijde vrijwilligers. In het kader van de vijftiende verjaardag gaven enkele van deze vrijwilligers ook een inkijkje in hun werk en mochten we ze horen vertellen over hun gevoel bij het festival, wat hun taak is in de festivalmolen en wat ze nog van de toekomst verwachten. Het zijn dit soort dingen die dit festival zo bijzonder maken, het is kleinschalig, persoonlijk en intiem, en de organisatie voelt zich op gelijke voet met de bezoekers. Laten we ook de aparte optredens en interviews in het theater niet vergeten. Ieder jaar zitten ook hier weer juweeltjes tussen, waarbij dit jaar toch vooral VRS:NSMV (het pianoconcert van Nacht) genoemd mag worden. Verder is er in het gebouw altijd van alles te beleven tussen de optredens door of voor wanneer er een band speelt waar je net wat minder mee kan. Een foto-expositie van de huisfotografen, een bierproeverij en een complete metal market. Brainstorm festival is en blijft een unieke festivalervaring en wat de line-up voor komend jaar ook moge brengen, ik hoop dat ik er weer bij kan zijn.