Voor velen is heavy metal niets minder dan een religie, en in dat geval is het scheppingsverhaal dat van een band uit Birmingham, die vijftig jaar geleden eigenhandig een genre schiep door in twaalf uur hun titelloze debuutalbum op te nemen. Niet eens zes dagen en daarna een dag rust. Twaalf uur was al wat nodig was. En zo geschiede het, de geboorte van heavy metal was het werk van vier mannen, jongens eigenlijk nog, uit een stad die gedomineerd door metaalindustrie. Hoe toepasselijk wil je het hebben. Het verhaal van Black Sabbath dan ook maar het Genesis van de metal noemen is misschien niet zo’n goed idee, dat zou alleen maar verwarring opleveren.

Hoe het ook zij, sinds die gedenkwaardige vrijdag 13 februari in het jaar 1970 is er een waterscheiding: alles wat enigszins heavy was en voor die tijd was uitgebracht heet sindsdien “proto metal” en alles wat daarna komt is “heavy metal”, al zijn er sindsdien veel godsdienstoorlogen en schisma’s geweest over de vraag wat nu wel en wat absoluut geen metal is. Maar dat is een ander verhaal.

Tweeëneenhalf jaar later was Black Sabbath al weer toe aan het vierde hoofdstuk van het Oude Testament van de metal, toepasselijk “Vol. 4” genoemd. De meningen zijn verdeeld of dit nu het laatste meesterwerk van de originele Sabbath was, of dat het verval pas na “Sabbath Bloody Sabbath” begon. Hoe het ook zij, deze onvervalste klassieker is ook de eer te beurt gevallen van kaft tot kaft gecoverd te worden door een door Magnetic Eye Records geselecteerd gezelschap discipelen. Uiteraard is de voornaamste apostel van het Sabbathisme van de partij: Zakk Wylde in zijn dubbelrol als Ozzy Iommi (of Tony Osbourne) met Zakk Sabbath – de tribute band par excellence. Zakk neemt het slotnummer ‘Under The Sun’ op zijn kenmerkende 3D-kopieerwijze onder handen. Zoek de verschillen… Nee, dan de opening van het album, ‘Wheels Of Confusion’. Als je een metal, punk of hardcore cover nodig hebt, dan kun je altijd Thou bellen. Productief als zij zijn persen ze in een vloek en een zucht de gevraagde cover eruit. Altijd herkenbaar als Thou, tegelijkertijd redelijk trouw aan het origineel. Magnetic Eye had het nummer van Thou nog in de mobiel vanwege de een paar weken geleden uitgekomen tribute van Alice in Chains’ ‘Dirt’ waarop ze ook al het eerste nummer voor hun rekening namen, dus dat was waarschijnlijk snel gefikst.

Tussen deze twee steunpilaren van het edele coverwerk vinden we een illuster gezelschap van voornamelijk stonerhelden. Wino doet mee met zijn Obsessed, Matt Pike stroopt zijn mouwen op om het instrumentale tussendoortje ‘FX’ op te rekken tot een vier minuten durende gitaareruptie die nog weinig met het gefröbel van Iommi met echo-effecten van doen heeft. Pike maakt er een pub quiz “herken de Sabbath riff” van. High Reeper had duidelijk het kortste strootje getrokken en mocht/moest iets doen met– naar mijn mening –een van de beroerdste nummers van Sabbath ooit, ‘Changes’. Dat doet deze band op een bekwame wijze door zich niets, maar dan ook helemaal niets van de mellotron en piano ellende die het origineel is aan te trekken. High Reeper transformeert het nummer tot een tamelijk doorsnee, maar wel beter te pruimen stonermetal nummer. Spirit Adrift en Green Lung proberen ‘Supernaut’ en ‘Snowblind’ zo goed mogelijk na te spelen. Weinig verrassend dus. Dat is Whores.’ versie van ‘Cornucopia’ welbeschouwd ook niet, al valt na vergelijking met het origineel op dat dit eigenlijk ook een ongelooflijk vette gedowntuned riffmonster was. Whores. hoefde er weinig aan te veranderen om dit naar een moderner sludge en noise geluid te tillen. Het blijkt ook een song te zijn die bijna in het normale oeuvre van Whores. had gepast.

Het blijkt dat we te vroeg gejuicht hebben, de mellotron mag dan zijn verdwenen uit ‘Changes’, Tony Reed (van o.a. Mos Generator) heeft met satanisch genoegen ‘Laguna Sunrise’ volledig uit die jaren zeventig toverdoos gehaald. Weg zijn de akoestische gitaren en in plaats daarvan is het drie minuten op de tanden bijten, of fast forward naar het volgende nummer. Haunt speelt een snellere versie van ‘St. Vitus Dance’ en daarna zijn we toe aan het al genoemde laatste nummer door Zakk Sabbath.

Deze nieuwste loot aan de Redux boom is weer zeer getrouw aan het origineel. ‘Vol. 4’ is niet een van mijn favoriete Sabbath albums. Het is voor mij een aantal van de beste Sabbath songs ooit omgeven door opvulmiddel. Teveel overbodige en mislukte experimenten om er een echt topalbum van te maken en iets vergelijkbaars is op ‘Vol. 4 Redux’ aan de hand, al moet ik zeggen dat een aantal van de hoofdpijn veroorzakende losse flodders een verrassend geslaagde makeover hebben gehad waardoor het bijna een best aardig stonermetal album is geworden. Daar staat tegenover dat niet elke remake even goed gelukt is en er bijna even veel losse flodders op staan. Uiteindelijk is dit, zoals alle Redux albums, weer voer voor de ware verzamelaar.