Het nieuwste album van de Duitse band The Ocean is het sluitstuk van een aantal conceptalbums gewijd aan geologie en paleontologie. Waar eerst met zevenmijlslaarzen door de geschiedenis van de aarde werd gegaan (‘Precambrian’ uit 2007 behandelt 4 miljard jaar, ‘Phanerozoic I’, dat gaat van Cambrium tot Perm ongeveer 350 miljoen jaar en ‘Phanerozoic II’ – van Trias tot nu nog eens 225 miljoen jaar) zoomt The Ocean nu in op het meest recente tijdperk, het holoceen. Zoals de volgers van The Ocean de afgelopen twintig jaar gewend zijn, pakt de band het nu ook weer uiterst wetenschappelijk verantwoord én maatschappijkritisch aan. De songs op ‘Holocene’ volgen de Blytt-Sernandertijdschaal, wat betekent dat de songs achtereenvolgens Preboreal, Boreal, Atlantic, Subboreal en Subatlantic heten. Dit wordt aangevuld met drie songs die qua thematiek ergens tussen de tijdvakken passen en dat is dan ook waar ze op dit album te vinden zijn. ‘Sea Of Reeds’, een song geïnspireerd door de verhalen over Mozes in het bijbelboek Exodus, is ongeveer halverwege het album te vinden en dat zou moeten kloppen qua periode, met alle onzekerheden die er zijn. Tja, The Ocean let wel op de details. Waar ‘Sea Of Reeds’ inzoomt op de paradox van een God die wonderen en superkrachten nodig heeft om zijn volgers in hem te laten geloven – wat in wezen een zwaktebod en een vorm van ongekende ijdelheid is, gaat het in andere songs over meer eigentijdse zaken: een maatschappij met een hysterische focus op de idee-fixe eeuwige jeugd of de angstige jacht hiernaar (‘Parabiosis’) en kritiek op het consumentisme aan de hand van de filosofische stroming van de situationisten onder leiding van Guy Debord (‘Preboreal’). Hoe je anti-kapitalisme kunt koppelen aan geologie, volgt u het nog? De grootste grap is natuurlijk dat The Ocean Debords kritiek op de materialistische wereld die het vergaren van spulletjes verkiest boven ervaringen, verpakt in de vorm van een mooie elpee of cd die je wel moet hebben om naast de honderden andere platen in je collectie te zetten. Is dat hypocriet of gewoon ironie?

Er zijn weinig zekerheden in het leven, maar tot nu toe was een ervan dat een album van The Ocean tjokvol heavy progressieve post metal staat. ‘Holocene’ is wel even slikken voor de fans van het eerste uur. Ja, er zijn absoluut nog momenten waarop het goed headbangen is, maar meer dan ooit wordt geluid bepaald door “vreemde” elementen zoals koperblazers, elektro en vibrafoons. Pas op ‘Atlantic’, de vierde track van het album, is er iets wat je post metal zou kunnen noemen te horen. Vette riffs en schreeuwzang – maar wel met een nadrukkelijke hoofdrol voor de trompet en meanderende synthesizers. De manier waarop dergelijke zo nadrukkelijke tegengestelde elementen worden geïntegreerd is bewonderenswaardig. Het is een ontwikkeling die al eerder ingezet werd en op de Phanerozoic albums al een redelijk prominente plaats in de muziek van The Ocean kreeg. Het lijkt nu het Leitmotiv van Robin Staps en consorten te zijn. Waar Loïc Rossetti zich voorheen vooral brullend door de songs vocht, kiest hij nu vooral voor cleane zang, wat hem prima afgaat overigens.

Het is alsof niet langer de gebruikelijke verdachten (Tool, Isis, Neurosis en noem ze maar op)  de belangrijkste inspiratiebron vormen voor The Ocean; het is eerder Radiohead en (wie had dat ooit kunnen denken) Depeche Mode waar nu naar gekeken wordt. Radiohead zo ongeveer vanaf ‘Kid A’ en dan wel met een nadrukkelijk metalen sausje, The Ocean gaat dan ook weer niet voor de volledige U-bocht. ‘Subboreal’ begint bijvoorbeeld als een synthesizer gedreven indienummertje om te eindigen als zo ongeveer het hardste, meest orthodoxe post metal nummer van ‘Holocene’.

‘Holocene’ is een ambitieus en complex werkstuk geworden. Daarmee is het geen onderscheidend album van The Ocean, want ambitieus en complex was het altijd wel. Wat anders is, is hoe de progressieve elektronica leidt tot een buitengewoon sfeervolle plaat die verrijkt wordt door de inbreng van zangeres Karin Park, die je zou kunnen kennen van Årabrot. Årabrot is zo’n typische schurende noise rock band, maar in haar solowerk is Park steeds meer richting electro-gothic gegaan. Dat, en het feit dat Park en Årabrot tegenwoordig onder contract staan bij Pelagic Records, het platenlabel van The Ocean, maakt haar aanwezigheid hier niet zo vreemd. 

Met ‘Holocene’ is de cyclus over de geologische tijdperken nu definitief afgesloten. De vraag is dus wat nu. Wordt het science fiction, een nieuwe cyclus over de verschillende dynastieën van het oude Egypte of vijf dubbelalbums met songs over de elementen van het Periodiek Systeem. Afwachten maar, al is één ding zeker, het moet ergens over gaan bij The Ocean.