Mark Deutrom: “Laten we zeggen dat metal chocola is. Je hebt chocola met noten, chocola met fruit, chocola met noten EN fruit, donkere chocola, donkerdere chocola en de meest donkere, kwaadaardige chocola die ooit bestaan heeft, en dan…ZWARTE chocola…met noten…EN fruit!!
Mark Deutrom is een muzikaal manusje van alles en alles dat hij aanraakt wordt bijzonder en atmosferisch. Dat iemand dat kan vind ik merkwaardig en na het beluisteren van zijn meest recente album, ‘The Blue Bird’, zag ik een mooie kans om deze duizendpoot eens aan de tand te voelen. Hij gunt ons een kijkje in zijn hoofd als hij uitgebreid en open antwoord geeft op de hem gestelde vragen.
Door: Bart Meijer – 3 mei 2019
Hallo Mark, hoe is het er mee?
Het gaat goed met me, dankjewel. Fysiek gezien is de biomechanische eenheid die ik momenteel bewoon naar verwachting aan het afbreken, zonder al te veel catastrofale issues. Mentaal gezien voel ik een lichtheid en doelgerichtheid, met het lichtelijk zagende gevoel dat het zand tegenwoordig iets sneller door de zandloper vloeit dan de laatste keer dat ik me dit afvroeg. Op spiritueel vlak zien de oud onbenoembare, onzichtbare en wellicht niet bestaande krachten die dat rijk regeren er steeds aantrekkelijker uit.
‘The Blue Bird’ is, net als je andere albums, een prachtige en interessante muzikale reis. Duurde het lang voor je dit materiaal verzameld had?
Het duurt niet per se lang om materiaal te creëren, het is meer dat het daarna heel lang duurt om te beslissen hoe ik wat ga gebruiken. Er is ook altijd veel variëteit van veel muziekrichtingen, en welke richting je gaat volgen is ook weer een beslissing. Als dat eenmaal gekozen is begint er een andere reis richting het concreet maken van de gemaakte keuzes en daarna weer een reis door de technische en sonische regionen van het materiaal. Gedurende dit hele proces probeert intuïtie ook zijn stem en bedoelingen kenbaar te maken. Om daar een helder zicht op te houden kan uitdagend, verwarrend en soms frustrerend zijn. Het ding wurmt en keert en spreidt zich ook constant uit. Zelfs op het einde kan iets waarvan je dacht dat het onmisbaar was overbodig blijken. Het is soms moeilijk om iets weg te doen waarin je zoveel moeite hebt gestopt, maar alles heeft zijn plek…of niet. Dit is een reis stroomafwaarts op een rivier zonder terugweg, of het volgen van een vaag licht in een bos gevuld met mist, geoefend blijven in de kunst van het vergeten, soms volg je gewoon een ‘Blue Bird’. Hoe nauwkeuriger je let op je intuïtie hoe meer synchronistische en blijkbaar toevallige gebeurtenissen zich manifesteren. Het is een set vaardigheden, en erg fascinerend.
Hoe ziet het proces van schrijven er uit? Heb je een idee en probeer je dat vorm te geven, of begin je gewoon met spelen en zie je wel wat er tevoorschijn komt?
Het is alles. Alle zintuigelijke input, innerlijke mentale processen, ervaringen, terugblikkende overwegingen en dromen kunnen het creatieve proces in gang zetten. Ik heb geen regels over hoe iets gemaakt moet worden, of een specifiek proces waar ik op vertrouw als ik aan de slag ga. Het begint tegenwoordig steeds vaker in mijn hoofd en ik moest in de loop der tijd erg ervaren worden met het maken van aantekeningen, omdat het gewoon door mijn hoofd dwarrelt. Ik kan niet echt zeggen wat het is waardoor iets begint te weerklinken, het is nogal onvoorspelbaar. Veel van de dingen die ik probeerde de realiteit in te slepen zijn niet gelukt omdat het bijna meer een oefening is om te zien of ik het kan. Om ideeën of concepten op een goede manier muzikaal te uiten, daar komt een groot, mystiek component bij kijken. Er is geen duidelijke reden dat het één beter werkt dan het ander en dat is ook erg subjectief en open voor discussie. Ik denk niet dat er iemand in de wereld is die het nodig vond dat er een nummer over Dick Cheney kwam, maar op één of andere manier voelde ik dat het moest gebeuren. Ik werd geïnspireerd door de symboliek, het metafoor en de historische positie er van. Ik had geen specifieke reden om het te maken, behalve dat ik voelde dat dit gemaakt moest worden. Waarom bestaat kunst? Het is allemaal erg mysterieus. Het lijkt één of andere afdwaling in het menselijk bewustzijn te zijn…sommige mensen creëren op een werkelijk diepzinnig niveau dat weergeeft waar het menszijn om draait. Het is overstijgend en tijdloos. Het is ook een taal en veel van die taal is niet ontcijferbaar voor de gemiddelde consument. Dat is prima…het is voor iedereen, meer dan ooit tevoren, te verkrijgen en dat is geweldig.
Het is moeilijk om jouw muziek in een vak te stoppen. Het lijkt er soms zelfs op dat je de bestaande genres belachelijk maakt door nergens echt bij te horen. Wat is jouw mening over de vele genres en subgenres die we kennen in de zware muziek?
Ik zou niet zeggen dat ik echt iets belachelijk maak. Ik ben een liefhebber van muziek, en dat betekent alle soorten muziek, alhoewel ik uiteraard sommige beter vind dan andere. Als een maker van muziek is het voor mij interessant om te kijken hoe iets wordt gemaakt door te kijken naar de compositie, het technische en ook het puur artistieke. Ik kan er altijd iets van leren. Ik schrijf binnen genres die voor mij interessant zijn om te verkennen en ik vind het tegelijkertijd fijn om mezelf uit te dagen door buiten mijn comfortzones te stappen. Mijn smaak gaat van de vroegste types van gecomponeerde muziek, het gewone lied, fragmenten van aloude muziek en vroege religieuze muziek, helemaal naar Max Richter. En dan heb ik het alleen nog maar over klassieke muziek. Ik ben een fan van veel soorten muziek en dat hoor je terug in mijn muziek. Ik ben inderdaad een rock gitarist, maar dat is slechts een klein deel van wat er in mijn hoofd gebeurt. Vandaag is het ‘Intermezzo’ van Brahm, een paar dagen geleden was het de soundtrack van ‘The King And I’. Allerlei soorten muziek hebben subgenres en metal is geen uitzondering. Misschien is een ijsje nog wel de beste vergelijking: je hebt de basissmaken en dan daar variaties van, maar er is altijd een basissmaak als ondergrond. Laten we zeggen dat metal chocola is. Je hebt chocola met noten, chocola met fruit, chocola met noten EN fruit, donkere chocola, donkerdere chocola en de meest donkere, kwaadaardige chocola die ooit bestaan heeft, en dan…ZWARTE chocola…met noten…EN fruit!! Ik weet niet voor wie al die subgenres bedoeld zijn, behalve misschien voor muziekwinkel eigenaren of critici die een label nodig hebben om iets onder te scharen. Het zit in de menselijke genen dat we willen analyseren en definiëren, één van de vloeken van het bewustzijn. Misschien dat sommige bands proberen nog iets nieuws te doen in een reeds verzadigd veld, maar ik heb het idee dat fans gewoon genieten van de muziek en zich niet te druk maken om deze dingen.
Je hebt verschillende manieren waarop je jezelf muzikaal kunt uitdrukken. In 2016 was er een plaat van Bellringer en je bent al langer bezig met het uitbrengen van solo-materiaal. Als ik het zou moeten categorizeren zou ik zeggen desert rock (Bellringer) en doom (vooral het album ‘Brief Sensuality & Western Violence’). Ben je het daarmee eens?
Ik weet het niet. Ik ben eerlijk gezegd niet bezig met het categoriseren van mijn muziek. Ik ben wel echt altijd nieuwsgierig waar het landt bij de mensen en wat ze er over te zeggen hebben. Ik zou zeggen dat het meeste dat ik doe op verschillende niveaus bezig is en het is open voor verkenning voor wie daar naar op zoek is. Van de albums die je noemt is de Bellringer LP meer een groepsinspanning. Ik had een groep spelers en een handvol nummers en ik wilde iets doen dat leek op het eerdere werk van Foghat of Humble Pie, een beetje een eerbetoon aan de jaren zeventig dat dat gave rockgevoel uitstraalt. Het werd vervolgens zijn eigen ding, maar ik ben blij met het resultaat. Uiteindelijk werd het een cool feest-rock album met wat duisterder spul er doorheen gegooid. ‘Brief Sensuality’ is een heel ander verhaal. Hier speel ik met collage en textuur en het buigen en strekken van de tijd. Alles wat me daarin beïnvloed heeft komt zeker dertig jaar voor desert rock, dus het is doom!! Ik laat het aan de critici over om dat te beoordelen.
En wat is je favoriete genre om binnen te schrijven en spelen?
Het schrijven en spelen van rockmuziek heeft zo’n ontzettend zuiverende werking. Er is niks dat in de buurt komt van spelen door een aantal 100 Watt versterkers. Je kunt het voelen, het schuift naar ervaring, voorbij alle taal. Het is allemaal het vroegere zoogdieren-brein: janken onder de donkere lucht en richting de kliffen rennen.
Je bent onder andere onderdeel geweest van The Melvins en SunnO))). Wat zijn de grootste verschillen tussen solo spelen en spelen in een band?
Het grootste verschil is dat je iemand anders zijn muziek aan het spelen bent. Je kunt er aan bijdragen maar er kan een minder emotionele connectie zijn. De persoonlijke dynamieken zijn ook iets waar je bij een band over na kan denken, maar elke band is uniek. Ik heb Bellringer omdat ik de eb en vloed van andere muzikale stemmen waardeer en de onvoorspelbaarheid daarvan. Niet alles hoeft telkens te gaan zoals ik dat voor me zie. Dit is een samenwerking en het is belangrijk dat solo artiesten dat ook hebben. Ik heb wel het idee dat mensen die alleen spelers zijn en geen schrijvers soms wat ongeduldig kunnen zijn met het tempo waarop dingen vooruit gaan als er maar één persoon is die bepaalt. In elk geval op mijn niveau kan het een uitdaging zijn om zowel die verwachting van anderen als die van mij te managen op het moment dat ik de maker van iets ben. De afgelopen twintig jaar zijn echt een beproeving van mijn vasthoudendheid geweest op sommige gebieden. Misschien dat ik wel bij een band was gegaan als er het juiste aanbod was geweest, maar ik was niet van plan daarop te wachten want er bleef maar muziek voortvloeien uit mijn hersenen.
Over The Melvins gesproken, word je nog steeds gezien als iemand die in die band speelde ooit? En zo ja, wat vind je daarvan?
Het is waar! Ik zat in The Melvins, en het is zo lang geleden dat ik niet echt weet wat ik er nog meer over moet zeggen. Ik had voordat ik bij ze kwam al een aardige geschiedenis met ze, dat weten niet veel mensen. Ik praat over zeven jaar met een aantal erg uitdagende persoonlijke situaties, dus ik moest echt goed bij mezelf te rade gaan toen de mogelijkheid om als een speler mee te doen zich voordeed. Ik heb er geen spijt van. We hebben best goed werk verricht. Zoals ik regelmatig zeg, er zijn veel ergere bands om een ex-lid van te zijn. Als ik mijn geschiedenis in mijn voordeel kan gebruiken dan doe ik dat, als hierdoor mensen geïnteresseerd zijn in andere dingen die ik doe. Ik word eindeloos benoemd als een ex-Melvin en dat zal ik altijd zijn, net als de andere tien personen die dat zijn. Ik denk dat zelfs John Lennon er uiteindelijk vrede mee had een ex-Beatle te zijn, dus ik kan hier wel mee omgaan. Ik slaap er niet veel minder om.
Ik ben erg nieuwsgierig naar jouw muzieksmaak; kun je drie albums uit 2018 noemen die op één of andere manier speciaal of bovengemiddeld zijn?
In willekeurige volgorde:
1. Sinistro – ‘Sangue Cassia’. Toen ik mijn overeenkomst met Season Of Mist aanging waren ze zo vriendelijk om mij een grote doos vol met LP’s uit hun catalogus te sturen, waarvan ze dachten dat ik het wellicht interessant vond. Dit is daar één van. Een Portugese band waar ik nog niet eerder van gehoord had. Volgens mij is dit hun vierde album en het lijkt alsof al hun vorige uitgaven naar deze plaat hebben geleid. Dit is grootse en melancholieke metal, dynamisch, dramatisch en futuristisch. Het voelt heel erg opera-achtig aan en de vocalen van Patricia Andrade zijn in mooi contrast tot het overweldigende metal gitaargeluid dat in de lucht hangt. Ze belichamen de traditie van Saudade (weemoed, heimwee, melancholie, red.) dat getransporteerd is naar een schimmige metal planeet. Ik weet niet hoe het werkt, maar het werkt en er is niks zoals dit.
2. Kamasi Washington – ‘Heaven And Earth’. Dit is de opvolger van ‘The Epic’, maar volgens mij zat er nog ergens een EP tussenin. Dit is verfijnder dan ‘The Epic’ en met een betere productie. Het voelt af en toe een beetje alsof ze op safe spelen, maar ze spelen fantastisch zoals altijd. De omvang is enorm, met koren en een grote band benadering zoals Coltrane’s Africa Brass of Ornette’s Prime Time. Die spoken hangen zondermeer in de lucht, evenals nog honderd andere invloeden. Volgens mij zijn er acht nummers die tegen de tien minuten aanzitten, dus deze jongens gaan er voor. Een interessante en onvoorspelbare reis met veel swing en emotionele weerklank.
3. Schubert/Wilhelm Kempff – ‘Complete Deutsche Grammophon Recordings’. Dit is waarschijnlijk mijn favoriete uitgave van vorig jaar, en het kwam net op het einde. Kempff’s opnames van Schubert is iets waar ik enorm van hou en ik heb de vinyl box uit de jaren zeventig evenals de vorige CD set. De heruitgaves zijn, onvoorstelbaar als dat klinkt, allemaal samen op één blu-ray gebracht en de piano klinkt nu veel meer op zijn plek, de dynamiek is veel duidelijker. Een prachtige set van onmisbare muziek. Ik kan ook nog een heel verhaal over Schubert vertellen. Zijn muziek is pas ontdekt na zijn overlijden en tijdens zijn leven was hij best een uitschieter. Ik kon maar moeilijk “into” zijn muziek komen, maar nu kan ik me niet meer voorstellen hoe het leven zou zijn zonder Schubert. Het gaat diep en helemaal naar onderen.
Ik vind bepaalde song titels echt geweldig. Ze zijn, net als je muziek, bijzonder goed in staat om bepaalde beelden en gevoelens naar boven te brengen. ‘Winter Haystacks At Twilight’ bijvoorbeeld. Die titel kan direct op een tegeltje worden gezet en alleen het lezen al zorgt er voor dat iemand op een dromerige reis gezet wordt. Hoeveel moeite stop je in je teksten en song titels?
Dankjewel dat dit je is opgevallen. Ik geef beide veel aandacht. Gewoonlijk is niks echt recht voor zijn raap wat betreft inhoud die de titel weergeeft of andersom. Ik hou van het geluid van woorden dus soms is het geluid van een enkel woord alles dat nodig is op een bepaald punt. ‘Winter Haystacks’ was een soort van antwoord op de beelden van Caspar David Friedrich en Monet en Bruegel en een aantal andere zaken die maar boven bleven komen toen ik aan dit stuk werkte. Ze knaagden aan me dus ik had zoiets van, okay, ik laat dit leven in deze titel.
Wat betreft het openen van mensen hun hoofden, je doet dat ook prima met je instrumentale nummers en ik vraag me daarom af hoe je besluit welke nummers tekst nodig hebben en welke niet.
Ik weet niet zeker of ik verantwoordelijk wil zijn voor het openen van mensen hun hoofden. Wie weet wat er naar binnen kan glippen! Als ik iemand help om voorbij het verbale, letterlijke te gaan en de etherische grensgebieden in te gaan door woorden weg te laten, het zij zo. De nummers maken daarin hun eigen keuzes. Ik ben daar meer een gids in die het ontastbare de realiteit in helpt. Toen ik het materiaal van de heruitgaves van Season Of Mist aan het luisteren was had ik werkelijk waar geen idee waar de helft daarvan vandaan kwam. Het leek erop dat ik als een radio had afgestemd en na afloop direct naar een ander kanaal was gegaan.
Je hebt compositie gestudeerd en mijn volgende vraag is: maakt dat de manier waarop je muziek componeert anders dan, bijvoorbeeld, hoe iemand het doet die gewoon een gitaar oppakt en de snaren begint te vingeren?
In de compositie zit structuur en theorie en bepaalde mechanieken in hoe bepaalde dingen werken. Het is fijn dat ik dat in mijn gereedschapskist heb zitten als ik iets probeer te realiseren waar die kennis bij nodig is. Die gereedschappen verkeerd gebruiken heeft ook zijn plezier, trouwens. Het gebruikt een ander deel van het brein dan gewoon maar wat pingelen op de gitaar, maar het is nog steeds het muzikale deel van het brein. Het gestructureerde en het spontane deel maken elkaar wel degelijk sterker. Het is een gemengd en naadloze aanpak om alle delen van het muzikale brein tegelijk af te vuren.
In sommige liedjes op ‘The Blue Bird’ maak je gebruik van de contrabas, en dat maakt zo’n enorm verschil dan wanneer je de normale bas gebruikt. Wat doet je beslissen het één of het ander te gebruiken? Wat is het verschil in atmosfeer?
De contrabas heeft zo’n klankrijkheid en het is uiteraard het traditionele jazz-instrument, evenals dat van een orkest. Het was geen kwestie of dit gebruikt zou worden, ik bleef het gewoon horen in mijn hoofd bij sommige van de nummers. De contrabas brengt altijd een zwaar, emotioneel gewicht mee als het gebruikt wordt. Het heeft ruimte nodig om op de juiste manier te weerklinken en is meteen nostalgisch en melancholisch, maar ook sexy en cool, zelfs voor luisteraars die niet gelijk weten wat het is. Ik hou van het geluid en dit zal zeker terugkeren op een later tijdstip.
Rook je?
Ik heb waarschijnlijk al het rookbare wel gerookt op een bepaald moment, sommige in grotere hoeveelheden dan andere. Op dit moment ben ik alleen een sigaar-roker, zoals op het grootste gedeelte van mijn leven tot nu toe. Eén van mijn favoriete sigaarwinkels, in feite, is de bekende P.G.C. Hajenius sigarenwinkel in Amsterdam. Mijn vriend Tos van Sun O))) liet me kennis maken met deze winkel in de jaren negentig toen hij het één en ander voor The Melvins deed. Ik hou niet veel van kleinhandels, maar die plek is bijzonder.
Season Of Mist heeft recentelijk je hele verzameling solo-albums opnieuw uitgebracht. Dit is natuurlijk heel gaaf, niet alleen omdat het mensen opnieuw interesseert in jouw muziek, maar ook omdat het duidelijk maakt dat we nog geen genoeg hebben van cd’s en lp’s. Waarom deze beslissing?
Mensen willen nog steeds een fysieke kopie van de muziek bezitten, en Season Of Mist begrijpt dat. Uiteraard zijn de gouden dagen van de fysieke verkoop voorbij maar er is wel degelijk nog steeds ruimte voor een degelijke, kwalitatieve verpakking. Mensen houden er nog steeds van om een album vast te houden en te zien dat er daadwerkelijk vakmanschap in gestoken is. Er is geen vervanging voor die ervaring. Gemakzucht is de hoofdzakelijke gedachte in de muziek deze dagen en dat laat zich zien in pauperige reproductie in mobiele apparaten die jaren zestig transistor radio’s hi-fi laten lijken! En dan is daar nog de microscopische thumbnail van een kunstwerk waar iemand zijn best op heeft gedaan. Er zullen altijd mensen zijn die een fysiek iets willen bezitten, en dat is ook wel het meest duurzame. Ik ken een archivist die me vertelde dat 33 1/3 de meeste betrouwbare methode om muziek op te slaan is, omdat je om het af te spelen eigenlijk alleen maar een naald en een papieren kegel nodig hebt.
Je zit al lange tijd in de muziek business en hebt de opkomst en val, zelfs de terugkomst van verschillende muzikale carrières meegemaakt. Hoe kijk je, met jouw ervaring en kennis, naar de huidige digitalisatie van muziek?
Het is zeker een interessante tijd en ik denk dat niemand echt weet wat het resultaat gaat zijn. Er is een heel grondige ten gelde making van het virtuele in gang gezet en ik heb het idee dat er niet is nagedacht over de uiteindelijke effecten hiervan. Muziek is slechts één element daarvan, maar de digitalisatie van cultuur en veel aspecten van het leven wordt gemaakt met het idee dat het voor altijd toegankelijk zal zijn. Er is een blind vertrouwen dat dit altijd zo zal zijn. Als je eens stilstaat bij de problematiek rondom het toegang krijgen tot de hard drives van iemand die overleden is krijg je wellicht een idee hoe complex deze materie is op grote schaal. Bijna iedereen bewaart nu hun foto’s op één of andere cloud of op een drive waarvan ze niet hebben nagedacht om de wachtwoorden te geven in een testament. We praten dus over het verlies van cultuur op een gigantische schaal en dit zal wereldwijd gebeuren. Het gebeurt waarschijnlijk nu al, terwijl we er over nadenken. De echt belangrijke dingen, dat zit wel snor, maar ik beeld me in dat ik over tien of twintig jaar een tweedehandswinkel in loop en grote kratten met hard drives zie staan, op de manier waarop we nu stapels foto’s van onbekenden zien liggen. Kratten met kabels en powerbanks. Het is raar en verdrietig om te zien hoe muziek in waarde is verminderd op deze manier en dat de samenleving vindt dat het allemaal voor niets moet zijn. Maar dat hebben we gezamenlijk besloten. Het is waardeloos geworden en de waarde die het nog heeft wordt van de artiesten afgepakt. Het is altijd al zo geweest, maar nu heeft het een ander niveau bereikt.
Super bedankt voor je tijd. Als er iets ongezegd is dat gezegd moet worden, voel je vrij om dat te doen!
Er is een heleboel ongezegd gebleven. Neem alsjeblieft contact op met de plaatselijke promoter en maak duidelijk dat je Bellringer in Nederland wil laten optreden! Ik vind dat echt een fijne plek namelijk.
Check de onderstaande socials voor meer informatie over deze band.