Ihsahn: “Voor mij – in mijn gedachten – is een volledig album eb en vloed, een volledig verhaal dat verteld moet worden. Maar de EP’s lenen zich ervoor om de extremen te verkennen.”
Twee contrasterende EP’s brengt Ihsahn dit jaar uit, die elkaars tegenpool zijn, maar toch samen horen omdat ze in één periode geschreven en opgenomen zijn. In februari hadden we al een diepgaand gesprek met het eloquente Noorse genie toen ‘Telemark’ uitgebracht werd, maar nu het rustige ‘Pharos’ in zicht komt, besloten we om ook daarover een boompje op te zetten met Vegard Sverre Tveitan waarbij we natuurlijk eerst bij elkaar informeerden hoe we het maken in deze vreemde tijden.
Vera Matthijssens Ι 18 september 2020
Sinds ons vorige gesprek in januari dit jaar leven we in een andere wereld, zo lijkt het wel. Hoe gaat het met jou?
Wij doen verder zoals gewoonlijk. Ik ben opgelucht te kunnen melden dat er voor mij en mijn familie niet zo heel veel veranderd is, behalve dat alle live shows afgelast zijn. We hebben het privilege om ons creatief werk voort te kunnen zetten. Er is dus zeker geen reden om te klagen.
Dat is fijn om te horen. Steunt de Noorse regering de culturele sector voldoende in deze crisis?
Absoluut. De Noorse regering heeft de situatie heel kalm aangepakt en natuurlijk zijn wij financieel in een bevoorrechte positie vanwege de gas en olie en zo. De sociale structuur die we hebben is prima, er wordt goed voor de mensen gezorgd. Waarschijnlijk zijn we er beter aan toe in deze coronacrisis dan de rest van de wereld zonder corona in eerste instantie. Dat is een gelukkig toeval, maar het is iets om erg dankbaar voor te zijn.
Ja, ik zag dat Noorwegen grotendeels gespaard bleef en er ook veel strenger opgetreden wordt…
Het gaat op en neer, maar ik denk dat dit in elk land zo is. Vooral in vergelijking met Zweden met zijn verschillende aanpak, is het hier veel meer gecontroleerd aangepakt.
Ik heb het even nagekeken. Eind januari spraken we elkaar voor het laatst. Dat was vlak voor onze levens zo indringend zouden veranderen…
Inderdaad, ik had gepland om al dit nieuwe materiaal live te spelen, te beginnen op het Inferno festival en gedurende de zomer. Na ‘Telemark’ zou ik een speciale set spelen, gebaseerd op die songs en nummers met dat soort heftigere sfeer, maar dat liep even anders (grinnikt), maar je moet roeien met de riemen die je hebt. Gelukkig had ik de tweede EP ‘Pharos’ al helemaal opgenomen voor de pandemie en kunnen we hem nu uitbrengen.
Het vertegenwoordigt je kalme en experimentele kant, maar de cleane zang is erg mooi…
Dank je wel. Dat is mede te danken aan Heidi, mijn vrouw. Zij heeft de zang heel helder geproduceerd. Zij is daar een krak in, want ze heeft ook heel veel Leprous vocalen geproduceerd doorheen de jaren. Ik bof maar dat we ook op dat vlak zo’n goed team vormen.
Waarom koos je de titel ‘Pharos’ voor deze EP?
Ik vind dat het een interessante metafoor is. Als symbool heeft de vuurtoren me altijd aangetrokken en gefascineerd. Het leent zichzelf tot heel wat artistieke en filosofische reflecties, omdat het eigenlijk een doel hebben symboliseert. Maar een vuurtoren staat ook meestal alleen, op een kille rots in het midden van de weidse zee. Het houdt een zekere strijd in zich, een dubbel gevoel. Er is niets eenzamer dan in een vuurtoren vertoeven. Maar er is natuurlijk ook dat element van een vuurtoren als baken hebben in je leven, een doel, maar ook een reflectie van hoe je kan zijn. Een lichtend voorbeeld om anderen de weg te wijzen. ‘Pharos’ wordt ook in verband gebracht met de oude wonderen van deze wereld, zoals de vuurtoren van Alexandria. Daar heb ik over gelezen en ik vond dat heel interessant om te lezen over controle hebben over die vuurtoren. Dat heeft zelfs te maken met militaire strategie. Het dient niet enkel om schepen naar de kust te begeleiden en hen welkom te heten, maar er is ook een strategische kant. Wanneer je de vuurtoren dooft, volg je een ander pad. Het kan te maken hebben met wat je toelaat in je leven of niet. Het nodigt dus uit tot boeiende mijmeringen.
En in Noorwegen en Scandinavië heb je veel vuurtorens…
Ja, langs de kust. Maar dat is het vreemde. Ik heb in feite geen rechtstreekse binding met zo’n dingen, want ik ben geboren en getogen – en woon nog steeds – in het binnenland van Noorwegen. Ik ben nooit een echte zeemens geweest. Dat is een element dat ik moet onderzoeken (lacht).
Wat inspireerde je toen je de nieuwe songs schreef, bijvoorbeeld ‘Losing Altitude’?
(denkt na) Het gaat over dat laatste, het strategische element. Het is niet alleen wat je laat deel uitmaken van je leven, maar ook wat je buiten houdt. Het gaat eigenlijk over het maken van keuzes. Het gaat niet alleen over waar je ja op zegt, maar ook over waar je neen op zegt. Het komt erop neer dat je de dingen moet vermijden die je naar beneden trekken, letterlijk of figuurlijk, en dat kan soms moeilijk zijn.
Voor het tweede nummer heeft Costin Chioreanu een speciale videoclip gemaakt. Tegenwoordig noemt men dit een visualiser. Kan je daar wat meer over vertellen? Hij deed ook het artwork…
Wel, ik wou een vuurtoren op de cover zetten. We creëerden een heel open, creatieve ruimte. Verschillende interpretaties van de songs en dat heeft heel veel gemeen met hoe we werkten aan de kleinere artworks voor de ‘Telemark’ EP. Ik heb toen foto’s gestuurd die ik genomen had van die streek en David Thiérrée maakte er penseeltekeningen van, één voor elke originele song die ik zelf geschreven had. Hier heeft Costin de full productie van de EP gekregen en hij maakte dan schilderijen op de manier waarop hij ze interpreteerde. Hij filmde ook gedurende het proces om die schilderijen te maken. Ik vermoed dat hij gaandeweg cinematische beelden zal leveren voor elke illustratie die hij creëerde voor elk van de drie eigen songs. Vermoedelijk zullen ze dan ook later op dezelfde manier gevisualiseerd uitgebracht worden in video format.
Veranderde het feit dat je nu kalme songs schreef, iets aan de benadering van je teksten voor die kalme songs?
Voor ‘Telemark’ belichtte ik onderwerpen die me vertrouwd waren en me nauw aan het hart liggen. Daar hebben we het de vorige keer ook over gehad. Je zou kunnen zeggen dat ik de extremen meer opzoek. Het format van een EP leent zichzelf ook perfect om iets speciaals te doen. Om even buiten de lijntjes te kleuren. Het is alsof je een voorgerecht maakt, maar geen hoofdmenu. Je kan de dingen altijd iets meer kruiden en experimenteren op de ene of andere manier. Als ‘Telemark’ het voorgerecht was, dan kan ‘Pharos’ het dessert zijn (grinnikt). De intentie is om één bepaald doel te dienen. Voor mij – in mijn hoofd – is een volledig album eb en vloed, een volledig verhaal dat verteld moet worden. Maar de EP’s lenen zich ervoor om de extremen te verkennen. Ik vermoed dat ik verder dan ooit gegaan ben, als experiment. Dat was het streefdoel op zich. Zoals ik koos voor heaviness op ‘Telemark’ koos ik ervoor om ditmaal niet te leunen op harde gitaren en schreeuwerige zang op ‘Pharos’. Ik wou een koesterende gitaarstijl en alles clean zingen. Dat op zich was heel inspirerend. Ik voelde me allerminst gelimiteerd tot bepaalde verwachtingen. Dit is één aspect van mijn muzikaal palet en daar heb ik me nu op gefocust.
We vinden – net als op ‘Telemark’ – twee coverversies op ‘Pharos’. Wat is je affiniteit met deze songs en waarom koos je hen uit om te spelen?
Eerst en vooral… de eerste reden was dat ik van beide songs en beide bands hou. En voor verschillende redenen. Zoals gezegd wou ik voor ‘Telemark’ covers die me beïnvloed hebben om een scenario te creëren om eigen, originele songs te schrijven. Elk van deze songs dienen verschillende doeleinden, maar samen houden ze alles in waar ik van hou in dat soort muziek. Laat ons het eerst hebben over de Portishead cover. Voor mij is Portishead erg gebaseerd op minimalisme. Zelfs de productie is bijna mono. Het is erg minimalistisch en deze song is in feite één loop, waarop elementen komen en gaan, maar feitelijk is het slechts één simpel idee en de rest wordt er rond gecreëerd. En dat met een heel specifiek doel. De song is zo stil en fluisterend en dat betekent dat je moet zingen op het breekpunt van je stem, maar vreemd genoeg bevindt het zich qua sound op de rand van distortion. (zware vervorming). Er is een intense spanning voor een kalm en simpel lied. De hele sfeer is erg speciaal. Het is minimalistisch, maar zo krachtig in de manier waarop het aanspreekt. En aan de andere kant heb je de A-HA song. Eerst en vooral, vergeleken met de standaards van vandaag, is het een behoorlijk complexe song voor een popsong. Er komen veel verschillende stukken in voor en die zijn erg contrasterend. Je hebt dit zacht, gevoelig intro en strofe en dan komt het rockende prerefrein, dat gaat naar 4/4 en dan gaat het terug naar ¾ maten. Dat larger-than-life poprefrein. De song is opgebouwd in drie fasen en ik vind dat, samen met de zachtheid en minimalistische aanpak van Portishead, de twee songs alle elementen combineren waar ik van hou in dat soort muziek. Het was heel leerzaam en inspirerend om te proberen te vatten hoe zij alles aanpakken en benaderen. Als je iets covert, verplaats je je – artistiek bekeken – in de manier van werken en geestesgesteldheid van de oorspronkelijke artiesten.
Ik vind het A-HA nummer nog steeds mooi. Ik heb nog twee lp’s van toen…
Natuurlijk! Waarom niet? Het songschrijven is immens. Heel mooi.
Ik vraag me wel af hoe de reactie van de ‘true’ black metal fans gaat zijn…
Van mensen van mijn leeftijd krijg ik heel veel positieve feedback op dat nummer, omdat iedereen die opgroeide in de jaren tachtig A-HA wel kent. Zeker wanneer je uit Noorwegen komt. A-HA was hier groot. Zij waren pioniers. Voor mij waren ze de eerste Noorse artiest die een internationale impact had. A-HA was als de Noorse versie van ABBA.
Maar ik wist niet dat het een complex nummer was om te spelen…
Niet complex om te spelen, maar in vergelijking met de huidige standaards in popmuziek, zitten er veel verschillende akkoorden in.
De videoclip voor ‘Manhattan Skyline’ (A-HA) is prachtig! Wat een uitzicht!
We hadden veel geluk bij het maken van deze video. Het is gefilmd op de hoogste berg in Telemark, de Gaustatoppen. Er zijn heel weinig dagen per jaar dat er zo weinig wind is dat je een drone kunt laten rondvliegen. En de volgende dag moesten we de nacht doorbrengen op de top en een dag later was het zo mistig en regenachtig dat je geen hand voor je ogen kon zien. Wij hadden dus echt geluk, want wij zagen heel de prachtige omgeving.
En wederom een leuke samenwerking met Einar Solberg van Leprous, als zanger…
Ja hoor. Die song in beschouwing nemende, was er echt niemand anders die ik kon vragen. Hij heeft puik werk geleverd. Het nummer van Portishead heb ik zelf gezongen en dat was niet gemakkelijk. Ik moest dat breekbare behouden en dus moest ik mijn stem transfereren naar dezelfde positie. Het is heel moeilijk om zacht te zingen op een overtuigende manier in dat register. Fragiel, het breekpunt, ik vroeg me af of ik iets van die magie in het origineel kon benaderen met mijn stem.
Dat heb je goed gedaan, zo hoorde ik je nog nooit zingen; bewonderenswaardig om altijd je grenzen af te tasten.
Ik bevind me in een heel bevoorrechte positie. Gewoonlijk is mijn benadering van muziek nu als volgt: ik plaats mezelf in situaties of conceptuele ideeën die me boeien. Daarbij dien ik even opgewonden te zijn met wat ik doe als toen ik pas begon. Dat is het beste wat ik kan doen. Als ik niet geboeid ben door de muziek die ik maak, dan kan ik niet verwachten dat anderen er geboeid door raken als ze er naar luisteren. Het moet werken in beide richtingen.
Het enige concert dat momenteel op je Facebook staat is de Nordic Metal Cruise in februari 2021, maar dat is waarschijnlijk ook in de hoop dat het daartegen beter gaat in de wereld…
Ja, inderdaad. We blijven bezig met de data veranderen, voor Emperor, voor Ihsahn. Het is moeilijk om iets op voorhand te weten en plannen, ook voor promotors. Maar je kunt iets niet afzeggen voor je het MOET cancellen. Het is een complexe materie. We doen ons best om alles op te volgen en ons klaar te houden voor wanneer alles opent en we terug kunnen doen zoals gepland. En als we iets niet kunnen doen, voor een welbepaalde reden in de huidige situatie, doen we ons best om dat later te doen. Dat is het enige dat we kunnen doen. En dat moeten we ook doen, omdat we allemaal ons best moeten doen om er doorheen te geraken. Hoop op het beste en plan voor het slechtste scenario.
Dat is waar, elke dag is het anders…
Dat gaat zo zijn tot er een vaccin is. En dan gaat het een hele heisa zijn om dat voldoende te maken en te verdelen en te verkopen. Wie weet… Hopelijk bevinden wij ons in het deel van de wereld dat mogelijk eerst terug open zal gaan, maar voor het grootste deel van de wereld zal het pas de volgende herfst zijn dat op tournee gaan misschien terug genormaliseerd wordt. Maar we moeten optimistisch blijven!
Heb je enige aangepaste plannen voor de nabije toekomst? Komt er misschien een derde EP of gaat het volgende een volledig album worden?
Door de hele situatie heb ik meer tijd, omdat we niet kunnen toeren. Ik ben stilaan aan het eind gekomen van het soloalbum van Matt Heafy (zanger/gitarist Trivium. Ihsahn heeft ook een black metal project Mrityu met hem – Vera) dat ik aan het produceren ben. Daar focus ik me nu op sinds het begin van de coronacrisis. Dat is bijna af. Intussen ben ik ook zorgvuldig beginnen schrijven voor het volgende volledig album. Nieuw materiaal schrijven voor Ihsahn wordt mijn hoofdbezigheid voor de rest van dit jaar. Voor ons is het nog het minst erg. Wij boffen omdat we meer opties hebben in deze situatie. Wij kunnen blijven studiowerk doen, nummers schrijven, produceren, maar er zijn zoveel mensen in andere takken van de muziekindustrie die dit alternatief niet kunnen inschakelen. Sommigen van hen worden met niets achtergelaten. Een groot deel van onze industrie lijdt zoveel meer dan wij. De oplossing is dat we er allemaal proberen het beste van te maken, zodat we allemaal goed voorbereid zijn wanneer we uiteindelijk terugkeren naar iets wat de normaliteit benadert. Dan hebben we hopelijk nog iets om naar terug te keren en te genieten van die dingen. Ik ben me zeer bewust van het feit dat het een voorrecht is om bezig te kunnen zijn met kunst en muziek. Nu merk je dat we dit niet mogen zien als iets vanzelfsprekends.
Check de onderstaande socials voor meer informatie over deze band.