Funeral Mist is sinds jaar en dag de kapstok waar Marduk zanger Mortuus alles aanhangt wat hij niet in Marduk kwijt kan. Eigenlijk klopt dat niet helemaal, want Mortuus, of Arioch zoals hij bij Funeral Mist heet, was al geruime tijd met dit veredeld soloproject in de weer toen hij in 2004 gevraagd werd Legion te vervangen als zanger van Marduk.

Met grote onregelmaat brengt Funeral Mist platen uit met daarop een vorm van compromisloze, satanische en vooral tamelijk bizarre black metal. Op de valreep van 2021 verscheen het vierde album ‘Deiform’, een nieuwe verzameling blasfemische extreme metal waarop Daniel Rostén (de pseudoniemen blijken ineens niet meer nodig) als vanouds verschroeiende, kneiterharde en vaak razendsnelle black metal verrijkt met allerlei wezensvreemde elementen die hij ook op de eerdere albums ‘Maranatha’ en ‘Hekatomb’ toepaste. Wie zich die platen nog kan herinneren – Maranatha is tenslotte ook al weer dertien jaar oud – zal niet verrast zjin ook op ‘Deiform’ te horen hoe Rostén zich typisch christelijke verworvenheden toe-eigent en zo zijn godslasterlijke boodschap versterkt. Dat begint al bij de eerste klanken van het openingsnummer ‘Twilight of the Flesh’ waarin Gregoriaans gezang langzaam maar zeker verdrinkt in een aanzwellende orkaan van gitaargeweld. Eerst nog op een gedragen tempo, passend bij de eeuwenoude hymnes, maar na een minuut of vijf (ja, een doorsnee Funeral Mist nummer duurt al gauw acht minuten of meer) gaat de overdrive erop en volgt een poging de geluidsbarrière te doorbreken met een portie black metal voortgestuwd door een blastbeat zoals je die niet elke dag hoort. De verrassing is dan ook groot als tegen het eind van het nummer blijkt dat de monniken het overleefd hebben en dapper doorgaan met hun ‘Deum Verum’, of wat het het ook precies is. Mijn kennis van de Gregoriaanse liturgie is beperkt.

In het vervolg van ‘Deiform’ valt op dat Funeral Mist bijna een conventioneel black metal album heeft afgeleverd. Bijna, want het zou te ver gaan om Rostén van gemakzucht te betichten. Ook zonder de vervreemdende toevoegingen blijft dit een album dat het gemiddelde Marduk album links en rechts inhaalt, er een rondje omheen draait om daarna met Roadrunnerachtige vaart met een grote rookwolk weg te scheuren. Miep miep!

Hoe gaaf dat ook is, het is niet waar de kracht van Funeral Mist ligt. Dat blijkt als je bij het beluisteren opveert wanneer Funeral Mist in ‘Children of the Urn’ gezellig meespeelt met een Zweeds kinderkoor dat met een dergelijke doomy gitaarbegeleiding ineens heel creepy klinkt en het titelnummer waarin de band (Rostén dus) vol gas wil gaan maar vergeten is de bolide van de handrem te halen. Het hort en het stoot en je ruikt bijna de verbrande remblokken. Er is bijna opluchting als in het afsluitende ‘Into Ashes’ de 300 bpm weer aangetikt worden. De eclectische ADHD black metal van Funeral Mist is niet licht te verteren. De opeenstapeling van muzieksoorten die in eerste instantie elkaar uitsluiten schuurt en is ongemakkelijk. Waarschijnlijk is dat ook precies de bedoeling. Rostén is met Funeral Mist niet op zoek naar open doekjes, maar wel naar de grenzen van wat mogelijk is in de metal om daar vervolgens met een grote grijns over heen te gaan. Het resultaat op ‘Deiform’ is wat wisselvallig. Net als op de vorige albums wordt de argeloze luisteraar omvergeblazen door de maniakale hyperactiviteit van Rostén, maar waar die eerder in balans werd gehouden door het verrassingseffect van de vreemde fusie van stijlen, daar slaat de wijzer nu door richting meer, meer, meer! Snellere blastbeats, tremelo gitaarriffs in 128^ste noten (kan dat überhaupt of beeld ik me alleen in dat het zo razendsnel gaat) en een productie die heavier dan heavy wil zijn – en is. Op papier een winnend recept voor het ultieme black metal album, in de praktijk is het dat helaas niet. De geniale gekte van de eerdere albums blijken een loden last. Vergeleken daarmee is ‘Deiform’ een prima album, maar zeker niet het beste wat Funeral Mist in zijn lange bestaan heeft gemaakt.