Het is toevallig dat we vlak na elkaar nieuwe albums van Armored Saint en Fates Warning ter bespreking krijgen, maar als je er bij stilstaat hebben beide bands wel meer gemeen dan bassist Joey Vera. Ze begonnen omstreeks 1982 in de Verenigde Staten, toerden veel te weinig in Europa, waardoor ze niet zo groot werden als verwacht met zulke kwalitatief hoogstaande albums en bleven stug trouw aan een eigen geluid. De muzikanten beperkten zich zelden tot één band, zodat de aandacht geregeld versnipperd werd. Vandaar dat elk nieuw album nog steeds geprezen wordt door een vaste, harde kern maar je hen op festivals bijvoorbeeld zelden als headliner te zien krijgt.

Maar goed, op naar het dertiende studioalbum van Fates Warning met dertien songs, want ‘Long Day Good Night’ is een volumineuze opdracht om te doorgronden en te bespreken. Gitarist Jim Matheos, enig origineel lid in de band, en zanger Ray Alder zijn nog steeds het compositorische brein van deze progressieve rakkers en zij bieden ons maar liefst bijna vijf kwartier heerlijke progressieve metal. En meteen valt op dat dit een erg intens en gedreven album is. En wat een sound en productie! Je wordt gewoon weggeblazen vanaf opener ‘The Destination Onward’, maar dat komt ook omdat de band steeds opbouwt van ingetogen passages naar metalen uitbarstingen. Dynamische riffs en sensitive gitaarsolo’s duiken in elk nummer op en vermorzelen rigoureus het eerder fragiele timbre dat voorheen heerste. Neem de raggende groove van songs als ‘Shuttered World’ en het heftige ‘Scars’, maar zet daartegenover het weemoedige begin van ‘Alone We Walk’ en de halve ballade ‘The Way Home’. In de kalme passages ontroert men, in de harde stukken worden je nekspieren uitgedaagd tot headbangen. De band engageerde voor het eerst strijkers en dat wordt mooi geïllustreerd in ‘Under The Sun’, een track die, net zoals het ietwat zwevende ‘When Snow Falls’, elektronica op een atmosferische manier aanwendt.

Op dit album horen we bassist Joey Vera en drummer Bobby Jarzombek, maar de band kreeg ook hulp in twee songs van drummer Gavin Harrison (Porcupine Tree, The Pineapple Thief) en hun livesessiegitarist Mike Abdow heeft alle meer technische solo’s gedaan. Een speciale vermelding krijgt de elf minuten lange, epische track ‘The Longest Shadow Of The Day’ waarin weinig gezongen wordt, maar het is instrumentale topklasse met doordachte opbouw van lieflijk naar stuwend en zelfs een bassolo en streepje saxofoon, maar vooral veel oorstrelend gitaarwerk. Er gaan geruchten dat dit het laatste album kan zijn, zodat we met een wee gevoel naar afsluiter ‘The Last Song’ luisteren, maar natuurlijk hopen dat dit niet zo is. De terugkeer naar Metal Blade wordt in ieder geval bezegeld met een kanjer van formaat! Verbazingwekkende kracht en kunde!