Batushka (Patriarkh), Vltimas, God Dethroned, Ater in Hedon – Zwolle – 23 oktober 2024
“De power en mysterie zorgen ervoor dat een deel van het publiek zichtbaar in vervoering raakt”
Het is geen zeldzaamheid, een poster met meerdere bands erop die individueel een headliner waardig zouden zijn, die de handen ineen hebben geslagen om zo nog steviger aan het publiek gepresenteerd te worden. Het Poolse Batushka, overigens om meerdere redenen controversieel, heeft all-star band Vltimas en blackened death metal legende God Dethroned mee op tour, aangevuld met het Chileense Ater. Tegen het eind van de run is Nederland aan de beurt, met Eindhoven en Zwolle en bij die laatste waren wij present. Ze zouden ook nog in Ulft neerstrijken.
30 oktober 2024 I Tekst: Ramon van Hengel; fotografie: Mathieu Nijboer & Ramon van Hengel
Ater
Het Chileense Ater (dat Chileense moet er wel bij, want ze zijn niet de enige met die naam) mag de avond openen. Opvallend detail is dat de band hun zelfgekozen “enigmatic extreme metal” stempel onderstreept door in monnikspij en bedekte gezichten op te komen, maar dat ze dat gaande de set los laten. Ik ben persoonlijk altijd benieuwd welke invalhoek gitaristen kiezen als e besluiten achtsnaar te spelen, maar het is niet all-out Polyphia, het is toch hoofdzakelijk om power chords zo laag mogelijk te spelen. Ze spelen niet onverdienstelijk, maar het publiek moet nog een beetje warm worden.
Op de gang na afloop blijkt de band Haliphron voor de helft aanwezig, met Jeroen, Marloes en Jessica. Later besef ik dat het vierde lid er natuurlijk ook gewoon is, want Frank is tevens drummer van God Dethroned. Ook treffen we Chantik Fotografie eigenaar Sonja Schuringa, die tevens gitarist was van Dictated (naast Haliphron bassist Jessica en wederom drummer Frank) en die momenteel gitaar speelt in een band waar we formeel niets vanaf weten. Maar ook van die band is de zanger er vanavond bij. Al snel kom ik met Sonja, die overigens in den beginne mee heeft geholpen met een gear recensie voor (A)LOM, op de vraag die iedereen op dit moment bezig houdt, “wordt Kevin Paradis inderdaad de nieuwe drummer van Archspire?”. Het blijft giswerk, maar wel leuk giswerk.
God Dethroned
Godverdomme man! Wat een catalogus heeft God Dethroned om uit te kiezen. Ik weet nog dat Henri Sattler de band nieuw leven inblies met ‘The Grand Grimoire’ en dat ik vrijwel direct dacht “dit, dit is waar ik als luisteraar naar op zoek ben!”. Ik blijf dan ook een zwak voor die schijf houden, waarbij extreem geweld slechts één van de vele smaken op het bord was en geen doel op zich, zoals je zo vaak hoort. Maar er komt vanavond geen enkel liedje van dit album voorbij, wat ik ook prima vind. Die luxe alleen al, dat er dan zo ontzettend veel ijzersterke liedjes overgeslagen kunnen worden.
De huidige bezetting bestaat als gezegd uit zanger, gitarist Henri “The Serpent King” Sattler, lead gitarist Dave Meester, bassist Jeroen Pomper en Frank “Skilpero” Schilperoort. De band heeft in Nederland misschien nooit helemaal de erkenning gekregen die ze verdienen, maar ik geef het je te doen, 35 jaar en dan zo’n herkenbare stijl vasthouden, terwijl je toch iedere keer een plaat met een eigen identiteit neer weet te zetten. Hier mogen, herstel, dienen we als Nederland onbeschrijflijk trots op te zijn. En gezien het grote aantal oude en nieuwe shirts van de band in de zaal, is dat ook zeker het geval.
Het accent ligt vanavond op het onlangs verschenen ‘The Judas Paradox’. Het publiek heeft nog even te gaan, maar je merkt de behoefte vanuit de zaal om waardering voor het gespeelde te uiten en de band speelt vanavond meer dan uitstekend. Henri is goed bij stem en goedgeluimd, Dave laat zien dat hij zijn solowerk puntgaaf live kan reproduceren. Na afloop vraag ik hem of hij zich mee laat slepen door zijn solo’s, maar het tegenovergestelde is juist waar, hij komt in een hyperfocus, waarbij hij zich heel bewust is van alles wat hij speelt. Mooi om te zien dat ik me daar zo compleet in vergist had. De stukken op het album die niet door de band worden gespeeld worden overigens op de achtergrond wel afgedraaid over de PA, dus de albumtracks komen live precies zo over als je de nummers leert kennen. Van de klassiekers komen overigens alleen nummers van ‘Bloody Blashpemy’ voorbij. Oh, en als laatste detail, Henri speelt vanavond op een Ibanez, de goede verstaander snapt waarom ik dat vermeld.
Vltimas
All-star band Vltimas is aan de beurt. Frontman David Vincent (ex Morbid Angel, huidig I Am Morbid en Terrorizer) loopt backstage rond in een shirt van het roemruchte Excalibur café in Amsterdam. Gitarist Rune “Blasphemer” Eriksen (ex Mayhem, Aura Noir, ex Nader Sadek, ex Ava Inferi) op zijn beurt loopt binnenshuis met zonnebril op. Het is zijn goed recht. Wat wel vrij jammer is, is dat drummer Flo Mournier (Cryptopsy) er vanavond niet bij is. Volgens de gegevens die ik ter beschikking heb zou Pawel Jaroszewicz de live drummer in zijn plaats moeten zijn, maar die is ook al drummer van de headliner. Maar het plaatje klopt zo te zien wel. Vltimas heeft overigens ex Dodecahedron bassist Ype Terwisscha van Scheltinga in de band opgenomen, die speelt op een signature basgitaar van David Vincent (Dean USA Demonator), zodat Vincent zijn handen vrij heeft op het podium.
De band kwam met heel, maar dan ook heel veel geweld en vertoon de metalwereld instappen met hun debuutalbum ‘Something Wicked Marches In’, het meer recente album ‘Epic’ werd wat meer casual gelanceerd. Maar beiden zijn erg de moeite waard, voor mensen die van een brede mix van blackened death en thrash met gevarieerde vocalen houden. Direct laat de band met ijzersterke breaks zien en vooral horen dat ze een muzikaal solide eenheid zijn en als David Vincent het podium oploopt gebeurt er sowieso altijd wat, door zijn ongeëvenaarde charisma.
Dat charisma wordt dan weer niet versterkt door zijn speeches tussendoor, die even stellend als onsamenhangend zijn. Het kan aan mij liggen, want in zijn autobiografie vertelt hij al dat hij met zijn teksten expres wat tot de verbeelding over wil laten. Dat doet hij dus ook tussen de nummers door, waarbij de rode draad is dat de band een beetje misère komt brengen. Verder heeft hij het over een breed spectrum aan problemen, zonder te benadrukken of hij het nu over de situatie in het Midden Oosten, in Oekraïne, de Amerikaanse presidentsverkiezingen, het Nederlandse kabinetsbeleid ten aanzien van de asielproblematiek, of zelfs iets uit goede Tijden Slechte Tijden heeft. Ok, die laatste kun je wel wegstrepen. Hij draagt overigens dezelfde outfit als op de promo foto’s van Vltmas, inclusief hoed en gezichtsbeschildering. Een korte broek en iets anders dan laarzen, dat draagt hij nooit.
Als gezegd speelt de band snaarstrak, waarbij ik wel moet opmerken dat de iets oudere nummers toch iets meer overtuigingskracht hebben, live. Wat ook opvalt is dat de band als eenheid opereert en zich als dusdanig live presenteert, met de kleinekanttekening dat gitarist Rune het contact met het publiek echt volledig aan Vincent overlaat. Of ze er nieuwe zieltjes mee winnen, voor zover dat nog kon, weet ik niet, maar diegenen die al fan waren zullen dat na vanavond zeker blijven.
Batushka
Als gezegd hangen er meerdere controverses rondom de Poolse Gregoriaanse black metal band Batushka (Батюшка). Die heeft geresulteerd in een splitsing, waarvan deze incarnatie uiteindelijk toch maar verder gaat als Patriarkh (Патриархь). Er is onder de aanwezige redacteuren een klein meningsverschil over het feit of die naamswijziging al van kracht is of niet, maar gezien mijn zachtmoedige aard geef ik me als vanouds gewonnen.
De podiumaankleding is geweldig, alsof je in een kerk staat die overgenomen is door vijandige machten. Inclusief kansel, van waarachter de zang plaatsvindt. En dat laatste woord kies ik niet lichtzinnig, want dat is werkelijk het enige dat er gebeurt, enige beweging of interactie hoef je niet te verwachten van de gemaskerde band, maar dat verwacht ook niemand. De power en mysterie zorgen ervoor dat een deel van het publiek zichtbaar in vervoering raakt, waaronder overigens niet ikzelf. Het geluid is lekker, de aankleding van podium en bandleden is uitermate goed verzorgd, de combinatie tussen geweld en spanning is allemaal tot in de puntjes verzorgd, maar daar ligt bij mij een deal van het probleem ook. Het is allemaal net iets teveel bedacht, alsof het concept voor de muziek komt. Ik mis de noodzaak en drive bij Batushka. Maar dat is slechts mijn mening.
Sinds september dit jaar heeft de band al 2 EP’s, een tweetal live albums, een compilatie, een gewoon album en een single uitgebracht en bij Napalm Records getekend (onder de nieuwe naam, Patriarkh, dus mogelijk had ik in voornoemde discussie gelijk, maar aan de andere kant staat de oude naam nog wel op de poster en aankondigingen) en staat er een album voor januari 2025 gepland. Dat zet te denken, maar uiteraard maakt de band Patriarkh daarbij tot op heden volop gebruik van de Batushka catalogus.
Die catalogus wordt natuurlijk ook vanavond niet overgeslagen, waar ik in alle eerlijkheid maar flarden van ken, laat staan dat ik ooit de moeite heb genomen de titels van bijvoorbeeld ‘Господи / Hospodi’ tot me door te laten dringen. Feit blijft wel dat je met deze band weet wat je kan verwachten en ze leveren dat dan ook volop. Tot grote tevredenheid van de aanwezigen. Zwolle is na dit sermoen van vanavond weer een stukje donkerder geworden en daar kan niemand bezwaar tegen hebben.
