De meeste mensen houden niet van verrassingen. Laat je niets wijsmaken en wantrouw iedereen die iets anders beweert, want er zijn er maar weinig die elke vorm van voorspelbaarheid afwijzen. Het is prettig dat alle soorten zuivel bij elkaar in de buurt staan in de supermarkt en wie nog een krant leest zal de zekerheid dat elke ochtend het nieuws op de mat ligt waarderen. Ook de muziekwereld heeft zo zijn inkoppertjes. Dat ik nog nooit van het Amerikaanse trio Druids had gehoord was niet erg, want het feit dat hun vierde album ‘Shadow Work’ op Pelagic Records verschijnt zegt genoeg. Pelagic, het label van de paleontologisch geobsedeerde Duitse post-metal band The Ocean, is namelijk zo’n label dat zich heel duidelijk op één soort muziek richt, een tamelijk eigenzinnige mix van post-metal met progressieve klanken en geestverruimende psychedelica, die in alle verscheidenheid van de gecontracteerde bands direct herkenbaar is. Druids maakt dus typische Pelagic muziek en de kenners weten nu genoeg. Sterker nog, ze zijn waarschijnlijk al onderweg naar de platenzaak of hebben intussen Spotify al opgestart. 

Voor hen die niet zijn afgehaakt, ‘Shadow Work’ is het vierde album van Druids, een band rond de broers Drew en Luke Rauch. Aangevuld met drummer Keith Rich (Rauch, Rauch en Rich: what’s in a name?) brengt Druids op dit album een vooral heel tribaal klinkend stoner meets sludge en post-metal geluid waarbij de hoofdrol opvalt die is ingeruimd voor de bas van Drew Rauch. Op een OM-achtige manier gromt, bromt en zingt de bas als een aan de gitaar van broer Luke gelijkwaardig solo-instrument. Niks op de achtergrond een stevig fundament leggen waarop de gitarist verder kan bouwen, de behoorlijk progressief klinkende basloopjes zijn heel nadrukkelijk aanwezig. De broertjes Rauch combineren dit met hun bijzondere zang, meerstemmig en afwisselend post-metal scream, spoken word, clean vocals en het soort bezwerende gezangen dat Al Cisneros destijds al bij de vroege Pink Floyd in hun meest psychedelische periode had afgekeken. In verschillende songs – het meest prominent in het korte ‘Traveller’ – klinkt een tegenwoordig vaker gehoord mystiek-oosters geluid. Het maakt niet uit dat Druids de zoveelste Pelagic band is die hier voor kiest, het geeft een bijzondere draai aan de toch al ingenieus opgebouwde songs. 

‘Shadow Work’ is een conceptalbum. Niet in de klassieke rockopera zin van het woord, verwacht dus geen doorlopend verhaal. Er is wel een centraal thema, een inspiratiebron voor de muziek. Voor wie het wil horen – en zich grondig in het onderwerp heeft verdiept – is ‘Shadow Work’ een muzikale uitvoering van een theorie van de beroemde Zwitserse analytisch psycholoog Carl Gustav Jung. Jung meende dat in ieders onderbewustzijn schaduwen huizen, delen van de persoonlijkheid die we op een bepaald moment en om ooit geldige redenen hebben weggestopt en onderdrukt. Het onderdrukken van die ongewenste delen van ons zelf kost zoveel moeite en energie dat we er niet meer aan toekomen te zijn wie we willen (en kunnen) zijn. Om los te komen van deze zelf-sabotage moet je je bewust worden van je onderbewustzijn. Dit is heavy stuff en niet het soort psychologie waarover je in de Happinez veel zult vinden. ‘Shadow Work’ is de poging van Druids om de eigen duistere kant, de schaduw te vinden en die verborgen Mr. Hyde een plek te geven om zichzelf zo te bevrijden van door het onderbewustzijn opgelegde blokkades. 

Met dit in gedachten is het dus niet vreemd dat ‘Shadow Work’ een continu spel met contrasten is, opgebouwd als één stream of (un)consciousness waarbij traditionele songstructuren bewust terzijde worden geschoven. Lichte passages worden afgewisseld met duistere, zware stukken en ontspannen samenzang wordt regelmatig beantwoord met opgefokt gebrul. ‘Shadow Work’ is een album dat met speels gemak hinkstapspringt van Radioheadachtige klanken naar door Neurosis geïnspireerd grof geweld. Het is duidelijk, de pandemie gaf de band de tijd én een aanleiding om het eens over een andere boeg te gooien en echt de diepte in te gaan. In de woorden van drummer Keith Rich “We wanted to make a record that reflected the uncertainty of everything in 2020”. Het resultaat is een ambitieus album dat zowel vervreemdend als herkenbaar klinkt. Een album dat uitnodigt tot introspectie en tegelijkertijd extravagant en expressief is. Yin en Yang, Dr. Jekyll en Mr. Hyde.

Aan het begin van dit verhaal stelde ik dat de meeste mensen niet van verrassingen houden. Wees gerust, ‘Shadow Work’ is geen grensverleggend avantgardistisch album dat bijna niemand zal kunnen begrijpen. Wie een Pelagic fanboy of -girl is kan zich geen buil vallen aan dit werkstuk. Tegelijkertijd rekt Druids de grenzen van het genre dusdanig op dat er wel degelijk wenkbrauwen omhoog zullen gaan, al is het maar heel even. Toch een verrassing? Een kleine misschien, maar wel een prettige.