In 2013 verraste Zeal & Ardor vriend en vijand met een opvallende mix tussen black metal en zwarte Amerikaanse slaaf traditionals. Het debuut, “Devil is Fine” plaveide de weg voor een avant garde vlucht richting de tweede release in 2018. “Stranger Fruit” graaft dieper in voornoemde concept en bracht de band instant onder de aandacht. De release van “Wake of a Nation”(EP),  in oktober 2021, was de voorbode van de ontwikkeling van Zeal & Ardor.  Na een aantal luisterbeurten wordt de rol van deze EP snel duidelijk (qua muzikale groei).  Zeal & Ardor is klaar voor de volgende stap, maar wel met open vizier.

Buiten de drums heeft mastermind, Manuel Gagneux de plaat geheel eigenhandig ingespeeld en in drie maanden vorm gegeven. Gagneux starte het schrijfproces van de meeste nummers vanuit de zanglijnen, daardoor voelt de balans tussen alle onderdelen organisch,  “spot-on” effectief en fris.

Naast de vertrouwde Zeal & Ardor elementen, neemt de self-titled, derde release, je mee op een geheel nieuwe inspirerende, muzikale ontdekkingstocht. De 14 tracks tellende plaat gaat dreigend van start en trekt je meteen in de wereld die Manuel Gagneux gecreëerd heeft. Het black aandeel op de tweede track, “Run”,  is goed vertegenwoordigd. Snijdende gitaaraccenten en een bombastische opbouw vormen de basis van deze gejaagde track. We konden zo´n zeven maanden geleden al kennis maken als de eerste video van Z&A. “Death To The Holy”. Het derde nummer,  is een typische Zeal & Ardor groover met een duistere ondertoon. Dan slaat de sfeer compleet om. Verwacht een Devin Towsend achtige opbouw met oldschool blast beats in ”Emersion”, aangevuld met subtiele effecten(!) en geweldige breaks. De opening van het nummer is bijna triphop te noemen, maar accelereert al snel naar chaotische hoogte om vervolgens weer in te dalen naar sfeervolle intermezzo´s. De volgende verrassing staat met “Golden Liar” al om de hoek te gluren. Een slumbertune, die zo van een Hozier plaat af kon komen. Een ander soort van intens op  deze rit. 

De variatie die de individuele tracks bieden houden je aandacht intensief vast, maar vormen tegelijkertijd een rode draad tussen de songs. Elke track zit vol subtiele aanpassingen of toevoegingen aan het spectrum van Zeal & Ardor. Een effectieve groei van de band.

”Erase” opent in het verlengde van de vorige track, aangevuld met een bombastische, lompe groove en dito vocalen. Zowel in de extremere regionen als de gewone zang, beide gaan door merg en been (net als de hoge gitaar accenten).  Het nummer eindigt in een overduidelijke Opethinvloed. Weer zoiets nieuws wat de muziek van Z&A complementeert.  In “Bow” horen we een klassiekere Z&A terug. De herkenbare samenzang en zompige groove worden omarmt door een dissonant dreigende ondertoon.

Er zit een duidelijke opbouw van de twee voorgaande nummers in het volgende nummer, “Feed The Machine”. Het lijkt een drieluik met telkens een intensere opbouw, waar “Feed The Machine” het ultieme Zeal & Ardor climax is.  Dat de band niet alleen ruimte laat voor muzikaal experiment of ontwikkeling wordt op dit nummer overduidelijk. Naast de typische driestemmige zang, krijgen de individuele stemmen ook meer ruimte en klinkt de vocale invulling moderner en meer gelaagd.              

“I Caught You”,  intens, groovy, fris . Dat zijn de sleutelwoorden die deze baksteen het beste omschrijven. De opening bouwt op om te ontaarden in wederom een nieuw gezicht van Zeal & Ardor, zonder dat we vergeten met wie we te maken hebben. Dit is bruut, een strakke modern klinkende track, waar de groove een geweldig herhalend onderdeel is (vooral tempo-wise tussen de eerste en tweede keer dat de groove invalt, bombastisch²). Na deze nieuwe indrukken ontvlamt “Church Burns” in een fijne groove. Het voelt als een vertrouwd Z&A rustmoment. Het heeft een geweldige vocale opening, die je meteen vastpakt als het nummer los gaat.

In drie minuten ramt  ”Götterdämmerung” aan ons voorbij, een compacte, strakke black groove, afwisselend en wederom voorzien van intense vocalen in alle regionen. Dan is het de beurt aan ”Hold Your Head Low” , wederom bekruipt een “Hozier” feel als het nummer van start gaat, subtiel, met een warme feel. Na een minuut echter bedenkt de band zich en ontvouwd zich een kil, sonisch black metal landschap, waar een vergelijking met de latere Enslaved op zijn plek is. Wat een combinatie,  bluesy black! We naderen het einde van deze ride met de voorlaatste track, “J-M-B”,  weer weet de band ons te verrassen. Ditmaal met een Patton-esque track (Faith No More, Mr Bungle, Fantômas). Een lekkere weirde 90-ties feel (kudo’s voor de samples/keyboard partijen). Na zoveel indrukken eindigt de plaat met “A-H-H-L”. Een lekker ongemakkelijke, net niet, dissonante drone. Zoals deze schijf begint, eindigt hij ook.

Zeal & Ardor heeft absoluut geen moeite heeft hun signature sound effectief te blijven ontwikkelen. Het is bijzonder als een band met een relatief smal muzikaal referentiekader de sloophamers ter hand neemt om hun territorium uit te breiden. Op alle fronten verrast deze release, van flow tot invulling en aanvulling. Above and below.