Roadtrip naar het Cliff Burton Museum, Ljungby, Zweden (25-7-2024 t/m 29-7-2024)
“When I started, I decided to devote my life to it
and not get sidetracked by all the other bullshit that life has to offer.” – Cliff Burton
27 september 2024 I Tekst: BPerry Boleij | Fotografie: Hans Lievaart
Ik had al langer het idee om een keer naar Zweden af te reizen om het Cliff Burtonmuseum en de gedenksteen voor zijn tragische dood te bezoeken. Fotograaf Hans Lievaart en ik kwamen op dat onderwerp en hij nam mijn laatste twijfel weg. Dus hebben we ter plekke een datum uitgezocht, wanneer het museum open is, en daar onze trip op aangepast. Het verslag daarvan lees je hieronder.
Maar het vergt natuurlijk wat voorbereiding om dan ook zo veel mogelijk te kunnen zien. Daar komt onder andere mijn vrouw Jenny bij kijken, die de meeste niet-Metallica dingen heeft gevonden, samen met Natascha, de vrouw van Hans. Zij hebben alle logistieke rompslomp geregeld, waaronder de Oresundbrug en de overtocht van Puttgarden naar Rodby en terug, maar ook Hunebedden en een Elandenpark maakten onderdeel uit van onze trip.
Bij het zoeken naar informatie over de dood van Cliff ga je van webpagina naar webpagina en dan krijg je nog steeds wel eens informatie die nieuw voor je is. Allereerst heb ik om in de stemming te komen een mooie playlist gemaakt met nummers waar Cliff zijn stempel op heeft gedrukt. En dan krijg je natuurlijk onder andere. ‘For Whom The Bell Tolls’ en ‘Anasthesia – Pulling Teeth’ voor je kiezen. Er zijn drie albums van Metallica in Denemarken opgenomen, in de Sweet Silence Studio’s, met Flemming Rasmussen aan het roer.
Ik heb om te beginnen contact gezocht met de studio om te kijken of we misschien wel langs konden komen, ondanks dat dit niet helemaal dezelfde studio meer is als in die tijd. Omdat we maar beperkt tijd hadden in Kopenhagen, gaf ik aan dat we graag de 27e juli langs wilden komen. Ik kreeg een hele vriendelijke mail terug van Flemming zelf dat hij zeker niet in de studio zal zijn, want dan is het 40 jaar geleden dat ‘Ride The Lightning’ uitgekomen is, en hij is op die dag 40 jaar getrouwd. Ik schrijf hem dat dat 2 hele goede redenen zijn om die dag niet te werken en vraag hem of hij de 25e wel in de studio is want dan komen we langs Kopenhagen. En dan wordt het heel stil vanuit de Sweet Silence Studios. Jammer, het was zo’n mooie aanvulling geweest voor onze Metallicatrip. Maar wel al heel mooi dat hij de eerste mail wel beantwoord heeft.
Het museum is ergens vanaf mei tot en met augustus open, dus het is zaak dat we in die tijd gaan. De gedenksteen is dicht bij de plek waar het ongeluk is gebeurd, dus die kun je altijd bezoeken. Cliff Burton, geboren 10 februari 1962, in Castro Valley, California, hoort de muziek die zijn vader Ray luistert en gaat daarom vanaf zijn 6e naar pianoles. In zijn tienerjaren verandert zijn smaak naar jazz en vervolgens naar heavy metal. Na de dood van zijn broer Scott gaat hij zich concentreren op het spelen van de basgitaar. Ook hiervoor volgt hij lessen, maar moet enkele keren van leraar wisselen, omdat die hem niet bij kunnen houden. Cliff was 14 jaar toen hij zei dat hij de beste bassist aller tijden wilde worden voor zijn broer.
Hij repeteerde dan ook soms 6 uur per dag om zo goed te worden. Hij zat in verschillende bandjes, onder andere met zijn vriend Jim Martin, die later gitarist van Faith No More werd. Uiteindelijk in 1982 komt hij bij Trauma te spelen, waar hij een paar demo’s mee opneemt en zelfs op Metal Massacre 2 terecht komt, met het nummer ‘Such A Shame’. Maar in dat zelfde jaar speelt hij met Trauma een show in de Whiskey A Gogo in Los Angeles en daar waren Lars Ullrich en James Hetfield als publiek aanwezig. Toen ze Cliff tekeer hoorde gaan op zijn bas, dachten ze “zo, die gitarist speelt vette solo’s”, maar toen gingen ze de snaren tellen en kwamen ze erachter dat het een basgitaar was waar dit geweldige geluid uit kwam en een bassist hadden ze nog nodig in hun band Metallica. En dus vragen ze hem om bij Metallica te komen, hij gaat akkoord, maar de band moet wel naar San Francisco verhuizen. En vanaf dan kennen we Cliff als een van de stijlbepalers van Metallica, al hebben we maar 3 albums van hem mogen genieten.
Cliff was de enige in de band die noten kon lezen en schrijven en met zijn klassieke en jazz achtergrond kreeg hij geluid uit zijn bas dat onnavolgbaar was (en misschien nog wel is). Hij kreeg natuurlijk ook wel hulp van zijn effectpedalen, de Morely Power Wah Boost, de Boss CS-2 Compression Sustainer waar hij zijn volume mee bepaalde, de Electro-Harmonix Russian Big Muff. die zijn distortion creëerde en bij de opnamens van ‘Master Of Puppets’ werd er wat gewisseld op zijn pedaalbord. want toen gebruikte hij een Ibanez TS-808 Tube Screamer en een Ibanez HD1500 Harmonics/ Delay Rack Unit. Maar Cliff wordt door dit unieke geluid herinnerd als 1 van de beste bassisten aller tijden, dat heeft ie maar mooi voor elkaar.
https://www.facebook.com/p/Cliff-Burton-Museum-Memorial-Stone-100071493884490/
Dan terug naar ons tripje: we gaan met de auto en Hans rijd heel de trip. Op de derde dag komen we in ljungby Zweden aan. Het museum is pas om 12 uur open, dus eerst maar naar het elandenpark, en daarna gaan we naar het museum wat er langs ligt. Het Cliff Burton museum is een mooi, klein eerbetoon aan “the windmill”, zoals sommigen Cliff ook wel noemden. Het is geopend op 14 mei 2022. Als je binnenkomt heb je rechts een balie waar je je entreekaartjes en merchandise kunt kopen. De informatie die op bruine borden staat in het Zweeds en Engels is van verschillende bronnen. Er is bijvoorbeeld een bord met uitleg over wie Cliff was. Dit is een stukje van Mick Wall uit de Metal Hammer. Er zijn ook stukken uit de krant over het busongeluk en over hoe verschillende mensen dit ervaren hebben, Kirk Hammet heeft het over dat er kaarten getrokken zijn voor het beste bed en Lars Ullrich vertelt over hoe onwerkelijk het was toen ze in het ziekenhuis hoorden dat hun bassist was overleden. James praat over de chauffeur die probeerde een deken onder Cliff vandaan te trekken. Maar ook het verhaal van een ambulancemedewerker die de taak had gekregen om Cliff onder de bus vandaan te halen, hij herinnert zich het lange, dikke, roodachtige haar van Cliff, maar vertelt ook dat hij hen niet kende, maar Metallica’s carrière wel een beetje volgt sinds het ongeluk. Bij deze teksten zijn kleine vitrines waar foto’s, artikelen, t-shirts en vlaggen in liggen. Dit is allemaal door fans aangeleverd. Er hangen ook foto’s aan de muur van Lennart Wennberg die redelijk snel na het ongeluk ter plaatse was. Het zijn foto’s van de bus die weer rechtop staat en van de spullen die langs de weg staan.
De Metallica fanclubs hebben ook een groot aandeel in het museum. Zo hangt er bijvoorbeeld een heel mooi mozaïek van kleine fotootjes van Cliff, dat geschonken is door een Duitse fanclub. Er is ook een stukje glazen vloer, waardoor je een voorbeeld van de gedenksteen kunt zien. Er staat ook een replica van het drumstel dat Lars Ullrich in die tijd gebruikte, waar je achter kunt gaan zitten en foto’s kunt maken. Een paar kunstenaars hebben hele mooie schilderijen gemaakt die ook in het museum hangen en verder zie je heel veel foto’s van de band en hun bassist. En als je dan klaar bent met alles in je opnemen, wat overigens onmogelijk is, dan kun je nog wat merchandise van het museum kopen, waaronder een shirt, verschillende glazen, stickers en patches. In de tijd dat wij in het museum zijn, ongeveer drie kwartier tot een uur, kwamen er nog 3 stellen binnen, dus het museum wordt best aardig bezocht.
Het museum is zeer informatief en een heel mooi eerbetoon aan Cliff Burton, ik zou zeggen zeker voor de Metallicafan een must om een keer te bezoeken.
De gedenksteen ligt in het dorpje Dӧrarp een klein stukje van de plek waar het ongeluk plaats vond op ongeveer 10 km van het museum. De Cliff Burton Minnessten is ontworpen door Manuel Pino Varas in opdracht van Cliff In Our Minds,een tribute blog van Gabriel Kafer, 3 personen hebben zich actief ingezet voor de realisatie van dit project Johan Mӧrling, Tony Asplund en Erik Lysén. Maar ook de eigenaar van het restaurant vlak bij de plek van het ongeluk ‘Gyllene Rasten’ Jesper Knӧӧs heeft de Chilleense kunstenaar die in Zweden woonde bereid gevonden om de steen te maken. Het heeft ongeveer 2 jaar geduurd voordat het project klaar is en op zijn plek geplaatst kan worden, en in 2006 is het dan zover, de steen is er en wordt in de buurt van de plek waar het ongeluk is gebeurt neergelegd, later komen er aan beide kanten zelfs een soort stenen picknick plekken te staan dat je daar ook nog even tot bezinning kunt komen of gewoon wat kunt drinken en eten. Ook hier zijn er wel wat bezoekers, in het half uur dat we op deze plek zijn zijn er zeker 3 Auto’s gestopt om ff te kijken. Het ligt langs de G557 en er is een afritje bij de gedenksteen dus je kunt echt rustig parkeren en uitstappen. Dat hebben ze heel mooi gemaakt het is eigenlijk een soort picknick plek.
Fans laten verschillende dingen achter op de steen waaronder plectrums, wat wel een beetje raar is, want Cliff speelde zonder plectrum, maar er worden ook bloemen, band patches, een brief, en lege flesjes bier achter gelaten. We gaan ook nog even een paar honderd meter verderop kijken op de plek waar een bushalte geplaatst is met de aanduiding Cliff Burtons minnessten dit was eerst bushalte Dӧrarp Norra maar is dus omgedoopt. Van hieruit gaan we weer terug naar Ljungby waar wij een hotel hebben geboekt maar niet zomaar een hotel maar het Terrazza hotel in het ‘bruisende’ Ljungby. (Er was geen hol te doen in dat dorp), al zag het er netjes uit. Dit is het hotel waar de band na het ongeluk naar toe gebracht is, ik zeg wel band maar James zei toendertijd dat er geen band meer was zonder Cliff.
Ik heb bij mijn voorbereiding ergens online gelezen dat de 3 heren van Metallica de kamers 401, 402 en 403 hadden dus heeft mijn vrouw een verzoek ingediend bij het hotel of we in ieder geval 2 van die kamers konden boeken. We kregen een hele leuke mail terug dat dat geregeld is en de vraag of we misschien Metallica fans waren. Dus dat betekent dat de Zweden in dat dorp en eromheen toch nog wel herinneringen hebben aan 27 september 1986. In het hotel is verder niks wat wijst naar de eerdere aanwezigheid van de band en crewleden. Maar als ik in de hotelkamer ben en ik laat mijn gedachten de vrije loop dan kan ik mezelf wel een beetje voorstellen hoe James, Lars en Kirk zich voelde, verdoofd door de pijnstillers en drank maar vooral zeer aangeslagen, kwaad en verdrietig. Ondanks de tragische aanleiding, vind ik het toch heel mooi dat we deze plekken hebben kunnen bezoeken.
Social media