In 2022 ontdekten we bij beluistering van het debuutalbum ‘Take Up My Bones’ van Arð de ‘monastic doom’ van dit soloproject van Mark Deeks, bij velen gekend als toetsenist bij het Engelse Winterfylleth. Hier verdiept hij zich in de cultuur, het erfgoed en de identiteit van Northumbria, de streek waar hij geboren en getogen is. Deze missie gaat nu verder op het tweede album ‘Untouched By Fire’.

Het eerste album had de legende en omzwervingen van Lindisfarne’s monnik Cuthbert als thema, op ‘Untouched By Fire’ vernemen we meer over Koning Oswald die na een verbanning op het eiland Dal Riada erin slaagt om Northumbria te verenigen. Hij is de protagonist van het levensverhaal dat zich afspeelt tussen 604 en 642. Ook nu verkoos Deeks zangpartijen, gitaar, bas en keyboards zelf in te spelen in de studio, maar er is inmiddels wel een functionele live band opgericht om selectieve concerten te spelen. Ditmaal nam de belezen man op in de studio van Markus Stock en wat je hoort is gewoonweg imposant en massief. Er wordt plechtig gebruik gemaakt van orgel, terwijl gast celliste Robina Huy (Empyrium) voor mooie momenten op haar cello zorgt.

Verspreid over zes monumentale composities worden we deelgenoot van het verhaal en de serene muziek die uitermate pontificaal weerklinkt. ‘Cursed To Nothing But Patience’ is een sierlijk pareltje van negen minuten, waarin de melancholieke doom riffs omkranst worden door huilende gitaar leads (Dan Capp!) die we best vergelijken met de schoonheid van Saturnus. Ook dat het eerste en laatste nummer enige gesproken tekstfragmenten herbergen staaft deze vergelijking, al is de muziek van Arð vrijwel uniek te noemen. Er is enkel devote cleane zang te horen, veelal meerstemmig, nergens grunts of iets extremer, maar dat is wel toevertrouwd aan Deeks die jaren ervaring heeft als koorleider en pianist. De verstilde momenten met klassieke piano en cello zijn ingetogen en verstild. ‘Hefenfelth’ is intussen als tweede single uitgekomen met video en blijft rustig in zijn exquise benadering. Niet alleen is ‘Beset By Weapons’ met zijn 3 minuten een uitzondering in lengte, maar het is tevens vermeldenswaardig door het gebruik van Northumbrian pipes, een locaal instrument dat een archaïstische sfeer creëert. De trage muziek is een baken van sereniteit in deze woelige tijden. De lat lag al hoog, maar dit album is werkelijk uniek, pakkend en zuiverend. Wanneer we toch moeten vergelijken met andere bands, dan is het zeker Funeral (ten tijde van ‘From These Wounds’) en Saturnus die enigszins te vergelijken zijn met dit soloproject van Mark Deeks.