Het is allemaal de schuld van het coronavirus. Natuurlijk, de talloze doden en zieken, een wereld die piepend en krakend tot stilstand komt en een economie die geen stuiver meer waard is als mensen verplicht thuis moeten blijven: het is allemaal heel erg en begrijp me niet verkeerd, ik ben niet zo iemand die zegt dat het maar “een griepje” is en we ons niet zo moeten aanstellen. En hoewel we alles in het juiste perspectief moeten zien, door dat verdomde virus is er ook veel minder aandacht voor een aantal bijzondere jubilea. De herdenking van het einde van de tweede wereldoorlog veranderde al in een surrealistisch toneelspel op een lege Dam, maar daar gebeurde tenminste nog wat. De feestelijke herdenking van vijftig jaar heavy metal lijkt bijna geruisloos aan iedereen voorbij te gaan, druk als we het hebben met andere dingen. Want hoe zat het ook alweer? Vijftig jaar geleden, om precies te zijn op vrijdag 13 februari 1970 veranderde de (rock)muziekwereld voor altijd met de release van het titelloze debuutalbum van Black Sabbath. Hoeveel metalalbums zijn er sindsdien niet begonnen met sinister klokgelui en het geluid van een onweersbui? Als er één template is dat tot vervelens toe is gebruikt dan is het wel dit naar verluid in een dag opgenomen werk van vier working class broekies uit Birmingham.

Je zou toch denken dat zoiets uitgebreid herdacht en gevierd wordt. Parades door de straten van Birmingham, speciale satanische missen, avondvullende documentaires op tv, tributes. Maar nee, niks van dat alles. Afgezien van wat obligate “vandaag vijftig jaar geleden” nieuwsberichtjes bleef het verdacht stil. Ja, er was de grap in de vorm van een jazzalbum gevuld met Sabbath covers, zogenaamd opgenomen vóór de release van ‘Black Sabbath’, maar veel meer dan dat was er niet. Tot nu dan. Een half jaar na de officiële vijftigste verjaardag verschijnt ‘Vertigo’ van de all-star Black Sabbath coverband Zakk Sabbath. ‘Vertigo’ omdat het debuutalbum ooit door Vertigo records werd uitgebracht, maar het is ook een verwijzing naar het visuele handelsmerk van gitarist en zanger Zakk Wylde onder wiens leiding deze band het debuutalbum van Black Sabbath van begin tot eind covert. Zakk Wylde en zijn kompanen hebben al even kunnen oefenen op het materiaal van Black Sabbath, deze bijzondere coverband is al sinds 2014 actief. Eerder dit jaar, net voor alle lockdowns toerde de band nog door Europa met een speciale ’50 Years o’ doom’ set. Afgezien van een live EP uit 2017 en een reeks bootlegs had Wyldes hobby nog niet tot albums geleid. Dat was misschien in eerste instantie ook niet de bedoeling. Coverbands maken normaal gesproken geen platen, maar de vijftigste verjaardag van ‘Black Sabbath’ vormde een mooie aanleiding om daar verandering in te brengen.

Waar de meeste tributes hun best doen om op de een of andere manier iets eigens toe te voegen aan het origineel, daar kiest Wylde voor een radicaal andere aanpak. Noot voor noot is ‘Black Sabbath’ gereconstrueerd, met als resultaat een plaat waarbij de oppervlakkige luisteraar amper het verschil met het origineel zal horen. Dit roept de nodige vragen op, te beginnen met een luid “waarom?”. ‘Black Sabbath’ is een legendarisch album dat vijftig jaar na dato nog even relevant en indrukwekkend is als toen het uitkwam. Het is misschien heden ten dage moeilijk voor te stellen hoe ongehoord anders het was in 1970, maar verouderd is het allerminst. Maar dan nog, waarom kies je ervoor om een album song voor song na te spelen? Het is eerder gedaan, maar voor zover ik weet nog nooit op een dergelijke manier. Vanaf de beierende klokken en de onheilspellende tritonus van het titelnummer tot het staande slot van ‘Warning’ klinkt ‘Vertigo’ heel vertrouwd. Er zijn verschillen, maar die zijn klein en ze vallen pas op als je het origineel meteen na ‘Vertigo’ beluistert. Zakk Wylde weet zowel Ozzy Osbourne als Tony Iommi dicht te benaderen terwijl bassist Rob “Blasko” Nicholson  en drummer Joey Castillo duidelijk goed naar Geezer Butler en Bill Ward hebben geluisterd. Het zal de modernere opnametechniek zijn waardoor deze nieuwe versie wat vetter en in sommige passages (bijvoorbeeld bij ‘Behind The Wall of Sleep’) wat minder schel als het origineel. Of dat verbeteringen zijn van kleine onvolkomenheden, geen idee. Het is smaakgebonden en biedt ongetwijfeld gesprekstof op de diverse fanfora. Het zijn dit soort keuzes die heel subtiel verraden dat ‘Vertigo’ toch wel degelijk uit 2020 stamt. We horen ‘Wicked World’ en niet ‘Evil Woman’ als eerste nummer van kant 2, wat betekent dat de Amerikaanse versie van de plaat is gevolgd. Dat is ook een keuze.

Een andere, misschien nog wel belangrijkere vraag is waarom iemand deze remake zou moeten kopen in plaats van de legendarische klassieker? Eigenlijk is er geen reden voor, ook al is ‘Vertigo’ een album dat net zo goed klinkt als, misschien zelfs beter dan ‘Black Sabbath’. Uiteindelijk voegt het niets toe. Zakk Sabbath mikt ongetwijfeld op de Black Label Society fan die alles wil hebben en de fanatieke diehard Sabbath fans voor wie dat evenzeer geldt. Misschien dat er mensen zijn die op deze manier, via Black Label Society en Zakk Wylde, kennis maken met het werk van Black Sabbath? Het zou kunnen, al kan ik het me amper voorstellen.

Goed is ‘Vertigo’ in ieder geval, al is dat ook weer niet zo’n verrassing. Het zou een prestatie van formaat zijn om het te verknallen als je beschikt over zulk uitgangsmateriaal, zulke muzikanten en een goede studio. Maar toch, als ik de keuze heb tussen een origineel en een zeer vakkundig gemaakte replica, dan ga ik toch voor het origineel.