Als artiest in het progrock genre heb je het niet makkelijk als het gaat om het tevreden stellen en houden van je fans. Steven Wilson ondervond dat aan den lijve na de release van de twee voorlaatste albums ‘The Future Bites’ (2020) en ‘To The Bone’ (2017) waarop hij naar hartenlust experimenteerde met electronica, pop en soul. Het leverde twee bijzondere platen op die pas (ik spreek voor mezelf) na flinke een rijpingsperiode meer gingen leven. Bijzonder jammer was het dan ook dat de ”The Future Bites’ toer na een aantal keer uitstellen door de pandemie helemaal geen doorgang vond.

Het gaf Wilson wel de tijd om met andere dingen aan de gang te gaan. Hij werkte niet alleen aan nieuwe muziek maar ook aan de (tijdelijke?) terugkeer van Porcupine Tree, zijn remix werk voor andere artiesten (Jethro Tull, Tears For Fears, XTC, Chic en zelfs KISS) en het schrijven van zijn autobio ‘Limited Edition Of One’ (samen met Mick ‘Ellorockers!’ Wall). In zijn boek kwam ‘The Harmony Codex’ al even voorbij in de vorm van een kort verhaal. Dat verhaal is de basis voor dit nieuwe Steven Wilson album met dezelfde naam.

U heeft even op de review van dit album moeten wachten. Een Steven Wilson album doorgrond je niet even na twee luisterbeurten en ‘The Harmony Codex’, solo album nummer zeven (live- en compilatiealbums niet meegerekend), al helemaal niet. Na de eerste paar rondjes op de draaitafel (het album is in een paar kleurtjes te verkrijgen) valt vooral de enorme veelzijdigheid van de plaat op.

Het is alsof Wilson alles wat hij kan in afzonderlijke tracks heeft willen stoppen. Waar vorige albums vooral stilistisch een kop en een staart hadden kent ‘The Harmony Codex’ tien tracks met evenzovele verschillende muzikale invalshoeken. Toch is ‘The Harmony Codex’ een mooi geheel geworden. Fans van ‘The Raven That Refused To Sing’ (2012) zullen het meest opveren bij het lange ‘Impossible Tightrope’ (prachtig gelaagd koorwerk) terwijl liefhebbers van het meer dromerige, instrumentale werk van Wilson weg zullen fantaseren bij het geweldige, nagenoeg instrumentale, (ook lange) titelnummer dat is opgebouwd uit een riff van slechts vier noten maar wat zo mooi is gearrangeerd dat je als luisteraar (hoofdtelefoon op!) meegenomen wordt op een reis waar menig filmregisseur een moord voor zou doen. Op ‘Rock Bottom’ keert zangeres Ninet Tayeb terug in een duet met Wilson dat zij bovendien zelf schreef. Niet gek dat ‘Hand. Cannot. Erase’ uit 2015 bij deze track in me op komt, Tayeb was op dat album ook ruim vertegenwoordigd.

Twee andere hoogtepunten op het album zijn voor mij het al eerder uitgebrachte en lekker voortkabbelende  ‘Economies Of Scale’ dat een oorwurm refrein kent dat maar lastig je grijze massa weer verlaat en afsluiter ‘Staircase’ dat weer iets zwaarder van opzet is en een werkelijk geweldige Chapman Stick solo van Nick Beggs bevat. Op ‘The Harmony Codex’ zijn naast Beggs nog meer oudgedienden te horen als Adam Holzman (toetsen – luister naar zijn partij op ‘Impossible Tightrope’!), Theo Travis (blaasinstrumenten) en meesterdrummer Craig Blundell. Verder speelt er een keur aan andere geweldige muzikanten mee op deze plaat die netjes  per track in de gatefold (vinyl) of boekje (CD) staan vermeld. Lekker lezen tijdens het luisteren dus en zo kom je er achter dat het vrouwelijke gesproken woord op de plaat afkomstig is van de kersverse echtgenote van Steven: Rotem Wilson. Welkom bij het familiebedrijf.

Mede door de veelzijdigheid van het album en de meesterlijke productie van Wilson zelf zou ‘The Harmony Codex’ zomaar de boeken in kunnen gaan als zijn beste solowerk tot nu toe. Het valt hem te prijzen dat hij zijn eigen weg gaat en zich geenszins laat leiden door verwachtingen van luisteraars (zoals Wilson zijn fans liefkozend noemt). Ik heb een paar liedjes bij naam genoemd maar de andere nummers zijn evenzo indrukwekkend. De gelaagdheid in de opbouw van de tracks, de composities, de arrangementen.. laat ik het maar gewoon zeggen: ‘The Harmony Codex’ is een meesterwerk zoals veelzijdige artiesten als Prince en David Bowie meesterwerken konden maken. Dit album komt voorlopig mijn draaitafel niet af.