Ruim vier jaar zijn verstreken sinds Oranssi Pazuzu op ‘Mestarin Kynsi’ de liefde verklaarde aan de synthesizer. Het betekende niet dat volledig afscheid werd genomen van dat wat de muziek van Oranssi Pazuzu zo anders, zo uniek maakt: de licht chaotische psychedelische kruisbestuiving tussen black metal en krautrock. Onverbiddelijke strakke ritmes gecombineerd met white noise, tremolo gitaren en raspende vocalen. En die elektronica dus, dat was wel even wennen. Dat vonden de eigenzinnige Finnen blijkbaar zelf ook, want op het nieuwe album ‘Muuntautuja’, het tweede dat bij Nuclear Blast verschijnt, is de rol van de veelal vintage synthesizers veel minder prominent. Ze zijn niet weg, dat dan ook weer niet, maar als je ze hoort dan is het veelal op de achtergrond of – zoals bijvoorbeeld in het titelnummer – als de bron van lage pulserende drones waarover vervormde gitaren glijden als botte scheermesjes over een baard van drie dagen. Meer dan ooit zoeken voorman Jun-His en zijn kornuiten het in surrealistische gitaarsculpturen. Akkoorden die ergens tussen plaat en versterker zijn gesmolten en nu in allerlei vreemde vormen uit de luidsprekers druipen.

Misschien is de titel van dit nieuwe album een soort van verklaring van deze verandering. Volgens de band betekent ‘Muuntautuja’ iets als ‘shapeshifter’, een gedaanteverwisselaar dus. En dat is wat gebeurt op het album, Oranssi Pazuzu verandert – niet voor het eerst overigens – van vorm. Niet van karakter, want alle nummers zijn onmiskenbaar en onmiddellijk herkenbaar als Oranssi Pazuzu. Het is alleen een ingedikte, gedestilleerde versie die in zekere zin teruggrijpt naar eerdere incarnaties van de band. Als een vlinder die steeds opnieuw uit de cocon kruipt en daarbij iedere keer er net iets anders uitziet, zo mixt Oranssi Pazuzu dit keer de psychedelische black metal die de kern vormt met vreemde geluidseffecten, lange feedbackzwangere gitaarakkoorden en pure noise. Het resultaat: misschien het meest intense album van de band tot nu toe. Wonderlijk genoeg bereiken de Finse geluidsmagiërs dit met compactere songs. Waar in het verleden songs makkelijk uitwaaierden tot vijftien minuten of meer, is het nu in gemiddeld vijf tot zes minuten klaar. Slechts een maal staat de band zichzelf een uitspatting van ruim negen minuten toe. ‘Ikikäärme’ is het begin van een rustiger tweeluik waarmee ‘Muuntautuja’ afsluit. Het is een beetje in tegenspraak met wat ik hiervoor schreef, want de intensiteit komt hier niet in de vorm van geluidsuitbarstingen, meer door de dreigende sfeer. Het is ook het meest vervreemdende nummer, een waar kosmisch avontuur dat een vervolg krijgt met ‘Vierivä usva’ waarin alle synthesizers die op het vorige album zo nadrukkelijk aanwezig waren en die in de voorgaande nummers slechts sporadisch te horen waren, samengeveegd lijken te zijn. Het is een wat vreemd einde, een anti-climax of is het juist een zachte landing na een wilde, hypnotische trip? Het zal vast zo bedoeld zijn al kan ik me voorstellen dat dit voer voor discussie onder de hardcore fans gaat zijn. Hoe het oordeel van die fans ook zal zijn, ‘Muuntautuja’ is een spannend nieuw hoofdstuk in het boek Oranssi Pazuzu. Een hoofdstuk dat misschien wat tijd nodig heeft voordat je het helemaal begrijpt.