Onze nieuwsgierigheid werd geprikkeld toen men ‘het eerste studioalbum van Jethro Tull in bijna twee decennia’ aankondigde, want zo werd de komst van ‘The Zealot Gene’ wereldkundig gemaakt. Ian Anderson heeft regelmatig soloalbums uitgebracht, geregeld was er wel eens een compilatie of een live album, maar echt nieuw werk onder de noemer Jethro Tull, dat was nieuws.

Eind jaren zestig/begin jaren zeventig begon de ster van de Britse band te rijzen. Wie herinnert zich niet de hits ‘Aqualung’ of ‘Locomotive Breath’? Met ‘Thick As A Brick’ ging Jethro Tull onvoorwaardelijk horen bij de progressieve rock. De invloed van klassieke muziek, de typische stem en het dwarsfluitspel van Ian Anderson, samengevoegd met behoorlijk heavy gitaarspel en dartele folkinvloeden: dit alles maakt het geluid van de Britten uniek en herkenbaar. Wat is het verhaal achter ‘The Zealot Gene’ en welke indrukken hielden we over aan de twaalf compacte songs?

De schijf is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen. Het was dan al lang geleden dat Jethro Tull iets nieuws uitbracht, het afwerken en uitgeven van ‘The Zealot Gene’ werd ook nog geteisterd door meerdere vertragingen. In 2017 – rond de tijd dat ‘Jethro Tull String Quartets’ in de maak was – begon Anderson nieuwe songs te schrijven en weldra nam de band voor zeven songs de instrumentale ruggengraat op. Daarna vertrok men op tournee en deze activiteit spreidde zich over 2018 en 2019. Tegen het einde van 2019 had Ian Anderson ook nog vijf bijkomende songs geschreven, maar de opname ervan bleef uitgesteld worden omdat het coronavirus intussen alles lam gelegd had. Uiteindelijk nam hij die laatste vijf songs in 2021 dan maar alleen op, met hier en daar een opgestuurd muziekje van zijn muzikanten. Dit puzzelwerk split de cd echter niet in een groepsgeluid en een semi-akoestisch troubadour gedeelte. Neen, beide elementen van Anderson’s muzikale spectrum lopen vloeiend in elkaar over, al haal je er wel de vijf ‘eenzame’ songs uit als je daarop staat.

Dit is een prog/folk plaat geworden die rustig en beschouwend overkomt, maar een diamant wordt door de typische zangstijl en veelvuldig fluitspel. Opener ‘Mrs Tibbets’ is meteen de langste track, vlotjes rockend met verhalende zang, luchtige dwarsfluit en ook nog een warmhartige gitaarsolo. Men is spaarzaam met orkestrale arrangementen, maar toch kan de invloed van klassieke muziek in bijna elk nummer niet over het hoofd gezien worden. De sound van gitaren klinkt soms erg mandoline-achtig, zoals in ‘Jacob’s Tales’ dat ook nog mondharmonica aanwendt. Piano is dan weer de sobere begeleiding van Ian’s stem in ‘Mine Is The Mountain’ een rustige song, welke me doet bedenken dat dit meer een dichter dan een zanger is die we horen. De nadruk op meer folkloristische elementen, zoals in ‘Shoshana Sleeping’ en ook nog accordeon in ‘Sad City Sisters’ bevalt ons zeker. De verhalende trend is het meest opgewekt in ‘The Betrayal Of Joshua Kynde’ en ‘The Fisherman Of Ephesus’, maar ook melancholie ontbreekt niet, luister maar naar ‘Where Did Saturday Go?’. Tekstueel liet Anderson zich inspireren door de Bijbel, met name het Nieuwe Testament gaf hem inspiratie om verhalen neer te schrijven, zoals steeds met enige doordachte kritiek en vraagtekens erbij. Indien het onderwerp met diepgang en respect behandeld wordt, moet het volgens Anderson immers nog steeds mogelijk zijn om in deze door internetjacht bedorven tijd toch enige vraagtekens te plaatsen bij sommige dingen. Is dat immers niet het mooie aan mens zijn: je eigen mening vormen over de wereld om je heen? De rebel van weleer mag dan tot rust gekomen zijn, zijn pen is nog steeds scherp en helder analyserend. Vandaar dat deze muziek meerdere luisterbeurten vergt vooraleer de poorten van het paradijs opengaan.