Interview met Arjen Lucassen
Arjen Lucassen: “Ik zou op de plek willen zijn waar die meteoriet inslaat. Ik zou m willen zien aankomen en denken: ‘kom maar op’. Pijnloos eindigen in een flits.”
We mogen blij zijn dat Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw Arjen Anthony Lucassen de tijd vond om in alle rust een soloalbum te maken, want de vorige soloplaat ‘Lost In A New Real’ dateert uit 2012. Hij koos voor een kosmisch verhaal dat al veel regisseurs tot spectaculaire resultaten deed komen in films. Men ontdekt een asteroïde die koers zet naar de aarde. Nog vijf maanden heeft de mensheid te leven, daarna wordt ie verenigd met sterrenstof. Iedereen reageert daar anders op en dat resulteert in een gevarieerd klankenpallet waar Sir Arjen Anthony Lucassen graag enige bedenkingen over deelt met ons.
Vera Matthijssens Ι 12 september 2025
Tot hier toe hadden we de laatste jaren zowat van elk project van jou nieuw werk en nu was het de beurt aan een soloalbum vermoed ik…
Zeker weten! Ik heb de laatste jaren zoveel dingen voor anderen gedaan. Ik heb natuurlijk het Simone Simmons album gedaan, wat ik helemaal voor Simone heb gemaakt, dus naar haar wensen. Ik heb Plan 9 gedaan, wat eigenlijk een verzoek was van de zanger Robert Soeterboek, zo van ‘Kan je dit niet voor me opnemen, dan kan ik lekker live gaan spelen?’ Ik heb allemaal projecten voor anderen gedaan en ik was een beetje leeg en het was nog geen tijd voor Ayreon, dus ik had zoiets van ‘nu ga ik eens egoïstisch zijn en ik ga een plaatje maken, helemaal voor mezelf’. Het vorige album ‘Lost In A New Real’ is alweer dertien jaar geleden.
Wanneer en hoe is het idee ontstaan van een naderende asteroïde met alle gevolgen van dien?
Eigenlijk was dat later. Ik begon eerst met de muziek. Dat is gewoon de manier waarop ik werk. Ik begin met de muziek en op een gegeven moment heb ik een aantal kleine ideetjes, die leg ik allemaal naast elkaar en dan ga ik luisteren en dan vraag ik me af: wat voor beelden krijg ik hierbij? Dit keer waren alle ideeën heel erg afwisselend. Ik had heel vrolijke deuntjes en ik had heel erg trieste nummers, ik had kleine nummers, ik had bombastische nummers. Dus ik moest een concept vinden dat daarbij paste. Ik schrijf altijd graag over menselijke emoties. Dat is altijd heel belangrijk voor mij. Ineens had ik het idee: wat zouden de mensen doen als ze weten dat ze nog maar vijf maanden te leven hebben? Daar kan ik heel veel mee, met dit verhaal, want iedereen zou anders reageren. Mensen zullen het misschien opgeven of mensen willen er niets van weten of mensen gaan juist op vakantie of mensen die er een groot feest van maken. Dus al die verschillende emoties en al die verschillende muzikale stijlen kon ik kwijt in dat verhaal.
Het is iets wat iedereen aanspreekt omdat het in principe niet onmogelijk is…
Neen, het is vreselijk, maar het is heel goed mogelijk en niet alleen door een asteroïde, het zou ook een oorlog kunnen zijn. Er zijn zoveel mogelijkheden. Of de natuur. Zo is er het nummer ‘The Universe Had Other Plans’, in principe betekent dit dat de natuur doet wat ze wil en sterker is dan wij.
Het is een thema waar ieder van ons vanaf zijn jeugd al eens over nadenkt. Het is ook regelmatig in het nieuws dat er een asteroïde passeert in ons zonnestelsel. Er zijn ook films over gemaakt…
Ik heb tien tot vijftien films bekeken om geïnspireerd te geraken voor het verhaal, maar de meeste films gingen voornamelijk over die meteoriet, die gingen niet over de mensen. Mijn plaat gaat wel over de mensen, de meteoriet zelf is eigenlijk niet zo belangrijk in mijn verhaal. Het gaat meer over wat de mensen doen met de tijd die ze nog hebben.
Ik voelde echt opwinding toen ik het verhaal aan het volgen was en dat is mede te danken aan de vertelstem…
Absoluut. Ik ben blij dat je dat zegt, want voor mij is het ook heel belangrijk, dat je een vertelstem hebt die uitlegt wat er gebeurt. Maar er zijn een hoop mensen die niet van een vertelstem houden. Ze hebben zoiets van ‘ik wil muziek horen, ik wil niet luisteren naar iemand die er doorheen zit te lallen’ (lacht), maar ikzelf kan er echt van genieten. Je wordt meegesleurd in het verhaal zeg maar…
We gaan zeker vermelden dat er een albumversie uitkomt zonder die vertelstem voor de tegenstanders…
Precies. Dat klopt, want bij het vorige Ayreon album ‘Transitus’ had ik mijn grote held Dr. Who als verteller en ik vond het prachtig, maar ik kreeg echt een hoop klachten van mensen. Ze vonden het teveel en dus dacht ik, welja, dan doe ik het anders met deze plaat. Dan maak ik ook een versie zonder, dan is iedereen blij.
Een soloalbum is natuurlijk de gelegenheid bij uitstek om de aanpak wat soberder te houden en veel zelf te doen op je eigen tempo…
En zelf zingen natuurlijk, dus ik hoef geen tien tot twintig gastzangers te regelen. Dit kan ik lekker thuis zelf doen.
Maar er zijn er toch wel enkele, zoals Floor Jansen…
Ja, in ‘We’ll Never Know’ doet zij de leadzang. In het laatste nummer ‘Our Final Song’ – meer bepaald in het deel ‘Anger And Acceptance’ – daar heb ik Robert Soeterboek en Marcela Bovio als gastzangers. Irene doet allemaal de achtergrondzang.
‘Shaggathon’, het vijfde nummer, deed me wat aan The Beatles denken…
(lacht) The Beatles zijn altijd een invloed op mij. Dat is natuurlijk het ondeugende nummer en het is een beetje zoals ‘de mensheid heeft nog vijf maanden te gaan, en ik denk dat zal blijken dat niet iedereen monogaam is’. Het zou best kunnen dat het één grote orgie wordt, hier op de wereld, dat er geen grenzen meer zijn.
Zeker als ze daar allemaal samenkomen op dat Sanctuary Island…
(lacht) Precies, één hippiefeest!
Dat lange ‘Our Final Song’ is prachtig opgebouwd en ik vind het fantastisch dat je dit als eerste nummer vrijgegeven hebt… een track van bijna een kwartier…
Vind ik fijn om te horen, want ik deed net een interview en de interviewer vond het maar niets. Hij zei ‘Ja, je verpest het. Je komt met dat lange nummer uit en iedereen weet al hoe het eindigt en je hebt alles weggegeven’. Voor mij heeft dat nummer alles in zich, snap je? Dat vond ik echt goed om als eerste nummer te delen. Ik moest ook vechten met het platenlabel hoor. Die hadden ook zoiets van ‘we kunnen niks met een nummer van vijftien minuten’. Dan denk ik: we gaan het gewoon doen (grinnikt).
Tegenwoordig zijn het de algoritmes die alles bepalen voor ons… een ander tof element is de viool die soms erg weemoedig aangewend wordt…
Ja, hij heeft een heel mooie solo in ‘The Universe Has Other Plans’. Dat is Ben Mathot. Hij speelt op alle Ayreon albums, de laatste tien jaar al.
Vertel eens iets over de verteller Mike Mills…
Hij heeft het perfect gedaan. Ik zocht iemand die heel serieus kan zijn, maar ook heel grappig kan zijn en hij is de perfecte man daarvoor. Ik heb hem wel tips gegeven, maar in principe heeft hij zijn eigen teksten geschreven.
Heb jij het verhaal echt alleen geschreven of was dat een samenwerking met iemand?
Toen ik eenmaal ideeën had, ging het heel snel. Toen heb ik gelijk een lijst gemaakt met twintig punten waar het zou kunnen over gaan. Dus neen, dat doe ik meestal alleen.
Enig idee hoe je zelf zou reageren op dat nieuws dat we nog maar vijf maanden hebben?
Nou, het verhaal gaat natuurlijk over Sanctuary Island en dat is waar de asteroïde inslaat. Het gaat dan over deze Dr. Slumber figuur die al op mijn vorig soloalbum meedeed en die heeft een busrit georganiseerd ‘The Blue Bus’, en die brengt ons naar Sanctuary Island. Ik zou dat absoluut doen. Ik zou op de plek willen zijn waar die meteoriet inslaat. Ik zou m willen zien aankomen en denken ‘kom maar op’. Ik zou niet aan de andere kant van de wereld willen zitten waar je misschien doodgaat door een tsunami en je verdrinkt of er is teveel straling of er zijn oorlogen. Mensen zijn aan het vechten, want er is geen eten meer. Daar pas ik voor. Ik zou pijnloos willen eindigen.
Kan je wat meer vertellen over de tweede single ‘We’ll Never Know’?
Dat is echt een heel erg triest nummer. Het gaat over een echtpaar en die verwachten een klein dochtertje, maar die zal nooit geboren worden, want we hebben nog maar een paar maanden te gaan. Dus zullen ze nooit weten hoe ze geweest was. Dat is echt een heel triest en pijnlijk nummer. De eerste waaraan ik dacht was Floor, omdat zij zelf een moeder is. Ik had het naar Floor toegestuurd en ze vond het prachtig. Ze zei ‘o, wat een tekst! Ik kan me hier helemaal inleven.’ En dat hoor je als je haar zang hoort. Zij heeft het met zoveel gevoel gezongen.
Zijn er nog andere singles op komst?
Ja, de volgende single wordt ‘Goddamn Conspiracy’, dat is meer een grappig nummer zeg maar. Er zit humor in en dat gaat over alle samenzweringstheorieën die bestaan. Ze zullen wel aanzwellen als er zoiets op komst is.
O ja, dat nummer is met dwarsfluit. Deed me denken aan Jethro Tull…
Tuurlijk! Ik ben een enorme Jethro Tull fan. ‘Thick As A Brick’ was altijd mijn favoriete album en gelukkig is de fluitist die op dit album speelt, Jeroen Goossens, zelf ook een Ian Anderson fan.
Ik heb hier geschreven ‘frivool gezongen’…
Grappig. Ja, daar ben ik echt een beetje aan het acteren zeg maar…
Iets anders nu. Dit jaar ben je benoemd tot ridder van de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hoe was dat? Hoe kom je daarbij? Hoe bereik je dat?
Ik heb ook geen flauw idee. Ik had het totaal niet verwacht en ik verwachtte een pakketje en de deurbel ging. Er stond een hele hoop mensen en een man met een hele grote camper, dus ik dacht ‘volgens mij is dat niet de postbode’ (grinnikt). Ik snapte er niets van. Ze kwamen allemaal binnen, het waren allemaal vrienden van me en mijn broer was erbij. Langzaamaan werd duidelijk wat het was. Ik ben er natuurlijk heel blij mee en ik vind het fantastisch dat die mensen dat voor mij geregeld hebben. Maar ik snap er niets van haha. Ik bedoel, er zijn zoveel mensen en er waren er maar zeven die deze onderscheiding gehad hebben in Nederland en dat waren allemaal hoogleraren die echt heel veel hebben bijgedragen en dan kom ik die een beetje muziek maak.
Je hebt toch ook veel bijgedragen, de meeste fans zien je als een genie…
Ja, ja, maar ik voel dat zelf helemaal niet zo, vooral omdat ik met een hele hoop genieën werk. Ik weet wie een genie is en ik weet dat ik het niet ben, maar ja, ik ben natuurlijk super vereerd en ik liep wel op een andere manier rond buiten (grinnikt). Als ridder…
Sir Arjen Anthony Lucassen…
Precies. Ik zei tegen al mijn buren van ‘jullie moeten nu voor mij buigen.’
Ga je dit materiaal live brengen?
Neen, in geen geval. Het punt is, ik heb best wel wat podiumangst en ik zou natuurlijk alles moeten zingen, dus neen. Het zou wel kunnen als we Ayreon shows geven en dat we één nummer doen. Dat hebben we bij mijn vorige soloalbum ook gedaan. ‘Pink Beatles in a Purple Zeppelin’ hebben we toen live gespeeld. Dus dit is een optie.
Ik vroeg me iets af. Ooit heb je een eerste soloalbum uitgebracht ‘Pools Of Sorrow, Waves Of Joy’. Welke stijl was dat?
Dat was voor Ayreon, in 1993. Ik was helemaal de weg kwijt (lacht). Het is echt een hele hoop verschillende stijlen op dat album. Hij komt binnenkort opnieuw uit, we gaan ‘m re-releasen, dus tijdens de shows kunnen mensen hem kopen. En ik heb ook een hoop bonustracks gevonden uit die tijd, een hoop demo’s en nummers die nooit uitgekomen zijn. Het gaat qua stijl alle kanten op. Het heeft wat Beatles, het heeft wat Pink Floyd, Led Zeppelin. Echt, het is heel afwisselend, maar het is… tja, hoe moet ik dat zeggen? Het is niet op het niveau van wat Ayreon later wel was.
Laat ons zeggen dat je er al jouw invloeden in verwerkt hebt als eerste soloalbum…
(twijfelt) Ja, het is grappig. Hij is nu te koop en hij verkoopt heel goed. Daar ben ik toch heel blij mee, hij doet het wel goed.
Wat staat er allemaal de komende tijd voor jou op het programma?
We hebben natuurlijk de shows in september. Er zijn vijf shows plus… tja, zes shows eigenlijk en we hebben een popupstore dit keer waar mensen merchandise kunnen kopen, maar er zijn ook een paar optredens van muzikanten die ook in de echte show zitten. Wat jij al eerder zei, er zijn cinemashows. De film van 01 van vorige keer, die kan je in de bioscoop bekijken, echt heel mooi qua geluid met speakers overal om je heen. Wij zijn ook quizmasters in een mooi zilveren pak. Voor de film begint, doen wij een quiz die mensen moeten beantwoorden en die kunnen dan iets winnen. Dat is wel komisch.
Het is dus een avondvullend programma…
Er komen mensen uit 65 landen en er zijn mensen, die blijven langer natuurlijk. Dus die blijven daar een week. We vinden het heel leuk om alle dingen voor hen te regelen. Er is bijvoorbeeld ook een Ayreon camping. Op die camping zijn ook optredens, o.a. Marcela gaat daar live optreden. Alle restaurants doen ook mee, dus je hebt Ayreon burgers, een bierbrouwerij doet ook mee, dus je hebt Ayreon bier en in heel Tilburg zijn dus allemaal Ayreon festiviteiten.
Helemaal geayreoned…
Precies.
Misschien nog een paar woordjes over het artwork…
Ja. Ik wilde iets wat komisch was, want ik wil heel positief blijven. Ik wil niet dat het een heel somber album wordt over het einde van de wereld, dus ik heb een hele hoop mensen ingeschakeld voor het artwork en niemand had iets goeds. Op een gegeven moment zei ik tegen Lori, mijn partner, ‘laten we gewoon naar het strand gaan in Zeeland. We nemen de camera mee en we gaan gewoon wat foto’s maken en kijken wat er gebeurt.’ Dus ging ik op het strand zitten en mijn kleine hondje kwam vlakbij me zitten. We hebben die meteoriet erbij gevoegd, we vonden dat een hele mooie tegenstelling. Ik hou van tegenstellingen: ik vredig op het strand met mijn hondje en uit de lucht komt het gevaar. Onafwendbaar…
