‘The Long Road North’, het achtste album van Cult of Luna – negende als ‘Mariner’, het album dat de band maakte met Julie Christmas wordt meegeteld – blijkt de afsluiting te zijn van een trilogie die begon met ‘A Dawn To Fear’ en vervolgd werd met de EP ‘The Raging River’ uit 2021. ‘The Long Road North’ is na dit relatief korte tussendoortje (nog geen veertig minuten, tss…) met bijna zeventig minuten meer in lijn met de “normale” output van de mannen uit het hoge noorden van Zweden. Ze trekken nadrukkelijk de lijn door die vanaf ‘A Dawn To Fear’ werd ingezet, met een nog opvallendere verbreding van de muzikale horizon. In veel opzichten is Cult of Luna nog altijd de belichaming van post metal, de enige echte opvolger van genre-iconen Neurosis en Isis. De typische muur van extreem heavy, sludgy gitaarriffs, het spel met dynamiek en de onmiskenbare scheermesjes-in-je-trommelvliezen hardcore-brul van zanger-gitarist Johannes Persson, ze zijn er nog altijd en als je het album opzet dan zou je na het beluisteren van het openingsnummer ‘Cold Burn’ kunnen denken dat er niets veranderd is en Cult of Luna gewoon doorgaat met dat waar het zo goed in is. Voortgedreven door het maniakaal-geniale drumwerk van Thomas Hedlund is het een dreigende maar ook tot in de kleinste details uitgewerkte muzikale branding. Golf na golf spoelt over de luisteraar heen, momenten van tijdelijke verstilling worden afgewisseld met enorme uitbarstingen. Inderdaad, post metal in optima forma.

In de meest intense momenten, zoals in het monumentale ruim 11 minuten durende ‘Blood Upon Stone’ horen we dat Cult of Luna nog altijd op eenzame hoogte staat waar het gaat om alles verpletterende post metal. Delen van dit nieuwe album stammen uit de sessies van ‘A Dawn To Fear’ en werden tijdens de Covid pandemie in het altijd al enigszins geïsoleerde Umeå afgemaakt. ‘The Long Road North’ is – met name voor Persson – een terugkeer naar de geboortegrond na lange tijd in Stockholm.

Meer dan ooit blijkt de lange weg naar het noorden ook een ander pad te zijn, waar ruimte is voor experiment en melancholieke soundscapes die met de hulp van gasten tot stand zijn gekomen. Op ‘Beyond I’ en ‘Beyond II’ overheerst een orkestraal geluid van synthesizers en vervormde blaasinstrumenten en is het alsof de soundtrack van een documentaire over de Noord-Zweedse toendra per ongeluk tussen de opnames van ‘The Long Road North’ terecht is gekomen. Het is niet eens zo’n rare gedachte, want Colin Stetson, de man die verantwoordelijk is voor de vervreemde klanklandschappen, is de laatste jaren vooral juist met dat soort dingen, soundtracks dus, bezig. Stetson mocht ook zijn plasje doen over het langste nummer van dit album, ‘An Offering To The Wild’. Het resultaat is een vervreemdende sandwich met aan de ene kant een Tangerine Dream achtig spacy begin en een freejazz achtige afsluiting vol freakerig saxofoongetoeter met daartussen een lange beklimming naar het extreme hooggebergte waar Cult of Luna zich normaal gesproken ophoudt. Het lijkt er overigens op alsof de verrassende samenwerking met de onlangs overleden Mark Lanegan op ‘The Raging River’ doorwerkt in ‘The Long Road North’. Zijn invloed is voelbaar in de momenten waarop Cult of Luna melancholieker en ingetogener klinkt dan ooit en is het duidelijkst te horen in ‘Into The Night’, waar het bijna lijkt of de man zelf aanwezig was. De op ‘Mariner’ ingezette trend om gastzangers uit te nodigen begint een vast gegeven te worden. Dit keer horen we in ‘Beyond I’ de jazz-zangeres Mariam Wallentin, net als Lanegan niet een direct voor de hand liggende keuze. Maar net als Lanegan voegt Wallentin ontegenzeggelijk iets toe, al zal haar minimalistische bijdrage voor veel hardcore Cult of Luna fans even slikken zijn.

‘The Long Road North’ zal zonder twijfel een controversieel album zijn in het oeuvre van de band. Voor sommigen zal het staan voor het te ver afdwalen van de roots, het gemopper over de vreemde elementen is wat dat betreft voorspelbaar. Anderzijds hebben we hier een album dat ambitieuzer, vernieuwender en tegelijkertijd epischer en meeslepender is dan alles wat Cult of Luna in de afgelopen twintig jaar gedaan heeft. Een logische extrapolatie van de reis die begon met Mariner, een eerste hoogtepunt kende met ‘A Dawn To Fear’ en nu verder vervolmaakt wordt. Het zal duidelijk zijn, ik reken mezelf tot het tweede kamp, ‘A Dawn To Fear’ was misschien complexer en overrompelender, uiteindelijk is ‘The Long Road North’ indrukwekkender.