Oddleif Stensland: “Soms hoef je niets over te doen, omdat de eerste opname nog altijd het meeste gevoel herbergt. Als je alsmaar herhaalt verlies je de focus op wat je probeert uit te drukken. Die eerste keer hangt er een bepaalde magie in de lucht die je later nooit kunt reproduceren. Dan verlies je de essentie van wat je wilt uitdrukken.”
Een prachtige mix van de traditionele Communic kracht en emotionele diepte. Dat is het zesde studioalbum ‘Hiding From The World’ zeker, want het Noorse drietal heeft alles uit de kast gehaald in negen weloverwogen composities. Even doordacht klinkt zanger/gitarist/bezieler Oddleif Stensland wanneer we hem op een winterse avond aan de lijn krijgen om zijn verhaal te doen.
Vera Matthijssens Ι 09 december 2020
Dag Oddleif, hoe gaat het ermee?
Vrij goed, wanneer je de situatie in de wereld bekijkt. Hier in Noorwegen is het redelijk okay. Waar ik woon, op het platteland, zijn er niet veel mensen, maar natuurlijk is het in de steden drukker en moet je daar meer opletten. Ik denk dat iedereen wat geduld zal moeten oefenen om te zien hoe we dit onder controle kunnen krijgen. Het leven verloopt hier nu vrij normaal. We hebben een lockdown gehad waarbij de scholen sloten en er heel wat economische problemen waren. Bedrijven die sloten of moesten sluiten, maar alles is min of meer terug naar normaal geëvolueerd. Wel blijven de aanbevelingen van afstand houden en handen dikwijls wassen natuurlijk (grinnikt). We doen er alles aan om gezond te blijven.
Dat hoor ik graag. In België en Nederland ligt de zaak anders…
Dat kan ik me voorstellen, want daar leven zoveel meer mensen dicht bij elkaar. Wij prijzen ons gelukkig om in kleinere steden te leven waar het niet zo dicht bevolkt is. Bij ons kunnen de kinderen buiten spelen zonder dat we ons grote zorgen moeten maken. Wanneer je naar de supermarkt moet, dan ga je alleen en neemt de kinderen niet mee of de hele familie. Maar ik kan me voorstellen dat dit in grote steden anders ligt. Sommige steden hebben een groter aantal inwoners dan heel Noorwegen. Maar ik hoop dat het daar ook spoedig betert, zodat we ook terug naar concerten kunnen gaan. Dat mis ik. Naar concerten gaan en zelf concerten spelen, maar de meeste mensen gaan hier ook niet meer op café.
Ik denk dat dit in de Scandinavische landen eerder mogelijk zal worden dan in Centraal Europa…
Daar ziet het naar uit, inderdaad. We moeten gewoon geduldig zijn en zien waar dit toe leidt. Let’s hiding from the World.
Ja, zeg dat wel. De albumtitel ‘Hiding From The World’ lijkt wel profetisch…
En toch was het toeval. De albumtitel lag al vast in het begin van 2019, toen we aan de songs begonnen te werken, omdat die song – het titelnummer – de eerste song was die volledig af was nadat we ze samen geschreven hadden. We hadden die werktitel doorheen heel het proces. En uiteindelijk bleek die ook te werken in deze huidige situatie. Maar dat was dus niet met opzet. Onze intentie lag anders. Het weekend toen we begonnen te werken aan de songs, hebben we onszelf afgezonderd en teruggetrokken van het werk en de familie. Alleen wij gedrieën van de band samen. We wilden zonder andere afleiding werken aan deze songs en daar kwam de titel ‘Hiding From The World’ vandaan. Maar dat was dus lang voor deze covid-19 situatie. Het is raar dat het nu zo accuraat klinkt, ook al heeft het geen rechtstreeks verband met wat er nu gaande is, al denken sommige mensen van wel.
Dat hebben we dus al even rechtgezet. Het verwijst naar jullie verblijf in een hutje aan het water in een fjord…
Inderdaad. Dat klinkt heel romantisch, niet? (lacht) Maar het is niet zo ver verwijderd van waar we leven of ook niet diep in de bossen, het is een plek van mijn familie die meestal verhuurd wordt de grootste tijd van het jaar. Mensen komen daar logeren in hun vakantie om te vissen en te relaxen. Op dat moment waren er geen vakantiegangers in Noorwegen, dus stond het meestal leeg. We spendeerden daar dus wat tijd om alle muzikale ideeën die we hadden samen te brengen, te genieten van lekker eten en drinken en een leuke tijd te beleven terwijl we samen aan de songs werkten. Maar het is geen hutje dat je slechts na een zware trektocht kunt bereiken, het heeft alle faciliteiten die je nodig hebt. We hadden alleen de behoefte om weg te zijn van alle afleidingen om ons te focussen op samen zijn als band en samen de muziek schrijven. We hebben dat al eerder gedaan, maar niet zo’n lange periode zoals nu. Dit was dus in de eerste fase, ik had de ideeën voor songs, toen kwamen we samen en we arrangeerden alles zoals we het wensten en vervolgens gingen we naar de studio om de preproductie te doen. Het is dus een lang proces voor we er helemaal tevreden over zijn en het kunnen uitbrengen. Gewoonlijk voelen we geen extra druk om klaar te zijn met alles, ook al hebben de labels wel bepaalde limieten, een tijdstip waarop we klaar moesten zijn, maar we willen niets uitbrengen vooraleer we er gelukkig mee zijn. Ik ben er niet zeker van, maar ik vermoed dat je zo’n tweeënhalf jaar na het vorige album verwacht wordt om klaar te zijn met de volgende plaat, omdat je nu eenmaal actief bezig moet zijn om populair te zijn, zodat de mensen je herinneren. En dat begrijp ik vanuit het business standpunt, maar ik sta daar altijd wat huiverig tegenover omdat ik niets overhaast wil doen. Ik wil de tijd hebben om alles gereed te krijgen. Deze keer zijn we drie jaar later dan vorig album ‘Where Echoes Gather’, vroeger hebben we er al eens langer over gedaan. Maar het is niet alleen de muziek, we hebben werk naast de band, we hebben families, en alles heeft zijn tol. Je moet ook tijd en energie vinden om eraan te werken, want wij zijn geen teenagers meer die hun dagen kunnen vullen met spelen en muziek. Wij moeten plannen om wat tijd te besteden om samen aan muziek te werken en dat wordt meer en meer belangrijk om dingen gedaan te krijgen op tijd. Beide dingen – het plezier om muziek te maken en de dagelijkse routine – moeten steeds in evenwicht blijven, anders ontstaat er stress. Voor ons is de band dus eerder een hobby – natuurlijk is het wel meer dan een hobby, serieuzer – maar het is ook een ontsnapping uit het dagelijkse leven. Ik heb drie kinderen en ze zijn nog klein, dus ze vragen veel tijd en aandacht. De tijd voor ontspanning slinkt dus en in dat geval moet je effectief zijn in de spaarzame vrije tijd.
Ik herinner me ook dat je een eigen studio aan het bouwen waart op zo’n 100m van je huis om enige afzondering en rust te creëren. Is die er inmiddels gekomen?
Ja, dat is af. We hebben het grootste deel van dit nieuw album daar opgenomen. Het enige dat niet in mijn eigen studio is opgenomen waren de drums. De drummer (Tor Atle Andersen – Vera) woont in een stad ver hier vandaan, voor hem was het meer aangewezen om dit te doen dichterbij huis. Ik had vroeger in mijn huis wel een kleinere studio, maar ik wou het wat professioneler aanpakken, zodat ik het kon gebruiken voor mijn projecten en voor de echte opnamen. Niet zozeer voor de afzondering, het idee achter de studio is eerder om effectiever te zijn. Als je altijd afhankelijk bent van een andere studio of een andere producer zal je altijd zitten wachten tot er iemand langskomt of je moet tijd boeken in een studio en dat kost geld. Nu kan ik song per song doen en ik kan eraan werken wanneer ik wil, als ik de energie voel. Soms heb je een studio geboekt met een andere producer op een moment dat je je niet genoeg energiek voelt. Als het dan net niet je dag is, moet je teleurgesteld naar huis, want het resultaat kon beter. Dat is nu niet meer het geval met een eigen studio, ik kan het juiste moment afwachten tot de prestatie goed is. Het gaat dus eerder over controle hebben over mijn eigen creativiteit. Sommige mensen kopen een chique wagen, een tesla of zoiets, ik heb een studio gebouwd en rij wel met mijn kleine auto (lacht). Ik heb ontdekt dat ik nog zoveel spul heb liggen dat ik niet afgewerkt heb en dit is een manier om meer creatief en productief te zijn met die stuff. Ik ben nu ook bezig met enige projecten waarbij ik dingen doe voor andere bands, zoals wat zang doen voor een andere band of wat gitaar. Ik tracht wat verschillende compilaties te doen op verschillende vlakken en dat geeft me veel bevrediging. Ik ben ook heel tevreden over het resultaat en deze manier van werken voor ‘Hiding From The World’.
Het album heeft nochtans een vrij depressief thema, want het zou gaan over wat we achterlaten na onze dood. Is dat zo?
Ja, dat is waar. Ik ben me bewust geworden van het feit dat ik meer levenservaring opgedaan heb en zo van die dingen. Problemen en alles waar ik me doorheen heb gewerkt… het is meer en meer belangrijker geworden voor me om me trachten uit te drukken. Ik ben behoorlijk diep gegaan om het over deze onderwerpen of verhalen te kunnen hebben. Het is behoorlijk persoonlijk, maar natuurlijk laat ik ook altijd wat ruimte. Tussen de lijnen kan je mogelijk heel andere dingen lezen dan waar ik aan dacht, maar je hebt wel gelijk. Het is geen happy album, het is vrij depressief van toon, maar dit zijn nu eenmaal vragen die ik mezelf stel over onze nalatenschap of erfenis. Het begon eigenlijk met enige ideeën die ik had over artiesten, zoals schilders en ook muzikanten, die nooit erkenning gekregen hebben voor hun werk of hun pijn, tot wanneer ze dood zijn. Als de artiest leeft, koopt niemand de muziek of koopt niemand het schilderij, pas wanneer hij sterft was hij plots een held voor iedereen. Als de artiest sterft, neemt iemand anders de erfenis in ontvangst en de stempel die je nalaat is daar voor altijd, terwijl iemand anders er profijt uit trekt en er geld aan verdient. Het is interessant om te zien hoe dikwijls dat gebeurt. Ook twisten die ontstaan in families wanneer de erfenis verdeeld wordt. Daar vloeien zoveel problemen en haat uit voort, dat kan je je niet voorstellen. Zulke gedachten en onderwerpen vind je terug in de teksten. Dat gaat redelijk diep ja, maar ik hoop dat mensen er hun eigen mening over gaan vormen en er iets aan gaan hebben. Het is voor mij momenteel nog vrij moeilijk om te vertellen over wat ik juist gedaan heb. Ik moet er eerst wat afstand van nemen en misschien kan ik dat later beter haarscherp uitleggen. Maar wees gerust, met mij gaat het goed, ik loop niet depressief rond, ook al denk ik na over depressieve dingen en vind ik het moeilijk om uit te leggen. Ik had mensen die me vroegen of ik wel okay was, als ze naar het album luisterden leek het alsof ik een harde tijd meemaakte. Het is goed dat mensen erbij stilstaan of iemand wel okay is, dat is mooi. En het is ook tof om hen dan gerust te stellen en te vertellen dat dit mijn manier van muziek maken is om mezelf te trachten uit te drukken. Voor mij is het eerder als een therapiesessie of zo, omdat ik die songs ook live moet zingen, over en over again. Dus ook al is het persoonlijk, misschien klinkt het wel meer persoonlijk dan het is, maar ik graaf diep om het te vinden. Ik moet afwachten als het album me vertrouwd wordt binnen enkele jaren of ik er nog zo gelukkig mee zal zijn als nu.
Toch vind ik dat het album je achterlaat met een warm, comfortabel gevoel…
Ja, er is altijd hoop. Dat probeer ik uit te leggen, ook al lijkt alles donker. Ik heb heus wel mijn problemen gehad, maar dat is niets in vergelijking met wat andere mensen soms doormaken. Je hoeft maar naar het nieuws te kijken en je ziet mensen die hun huizen en families verliezen in reusachtige natuurrampen. Er zijn dus verschillende levels in dit soort gevoelens, eenzaamheid of depressie. Er zijn heel wat mensen die daarmee te maken krijgen, veel meer dan ik. Maar ik tracht het allemaal een beetje in perspectief te plaatsen, mezelf te plaatsen in dat scenario. Naar mijn gevoel is dit wat ik kan doen als ik teksten schrijf en ik tracht een gevoel uit te drukken om te communiceren. En daarvan hebben we onze bandnaam Communic. De bedoeling is om dit te reflecteren in onze muziek.
Zo weten we meteen veel over jouw behoefte om te communiceren…
Ik kan geen songs schrijven over draken of ridders, althans toch niet nu. Dit is nu eenmaal wat eruit komt als ik mijn gevoel volg en dan probeer ik dat te perfectioneren en te accentueren met de muziek die al even dynamisch en emotioneel is als wat ik probeer uit te drukken. En ik had best moeilijke momenten in de studio ditmaal omdat ik daar helemaal alleen was toen ik de zang opnam. Er was niemand om me bij te staan of te suggereren wat ik kon proberen. Ik stond daar dus alleen en vond altijd maar dat ik nog beter kon. Ik vond het juiste gevoel maar niet en dan, toen ik terugging naar de eerste takes die ik had, realiseerde ik me dat dit was wat ik probeerde te bereiken. Ik probeerde me altijd maar te verbeteren, maar de geknipte opname was er al: de eerste. Soms hoef je niets over te doen, omdat de eerste opname nog altijd het meeste gevoel herbergt. Als je alsmaar herhaalt verlies je de focus op wat je probeert uit te drukken. Die eerste keer hangt er een bepaalde magie in de lucht die je later nooit kunt reproduceren. Dan verlies je de essentie van wat je wilt uitdrukken. Ik ben geen vlekkeloze zanger, dus was het best moeilijk om geen feedback of aanmoediging te horen. Producers hebben nu eenmaal soms een beter oor voor het beste geluid. Dat is een van de dingen die je mist als je daar helemaal alleen bezig bent en natuurlijk kan je de drummer en de bassist daar wel bijhalen, maar zij hebben in feite enkel oor voor wat zij gespeeld hebben (lacht). En de zang is juist heel delicaat, want daarnaar luisteren de meeste mensen, ook zij die zich verder niet bezighouden met muziek. Soms verlies je wel eens uit het oog dat het gros van de mensen uit het publiek doodnormale mensen zijn die geen instrument bespelen en dan komt het zwaartepunt op de zang te liggen.
En dat wordt vergezeld van passend artwork…
Het album is duister en depressief maar met een sprenkeltje hoop en dat zie je ook in het artwork. Als je daarnaar kijkt, zie je wel heel wat dode takken, maar er is één groen blaadje en dat symboliseert dat hoezeer alles ook duister en triest is, er altijd hoop is en je het niet mag opgeven. Ook al is de boom dood, misschien zal er op een dag een ander nieuw blad bijkomen dat nieuw leven zal brengen.
Een zin die me opviel was: ‘emprisoned by fear, the power to rule them all’. Dat deed me denken aan wat de regeringen nu doen…
Daar kan ik wel inkomen. Niet zoveel op dit album, maar op vroegere albums heb ik me ook wel eens ingelaten met wat politieke gedachten en wat er gebeurt in de wereld en de media. Dat de mensen alles aannemen wat de media zeggen of wat de politici vertellen. Ik vraag me wel eens af waarom ze er niet in slagen om sommige problemen op te lossen. Natuurlijk zijn er nu mensen die sterven door covid-19, maar veel meer mensen sterven door honger. Als politieker, werkend voor het welzijn van de burgers en het menselijke ras, zou het makkelijk moeten zijn om dit te verhelpen. Dat zou toch haalbaar moeten zijn. Soms denk ik dan dat zij gecontroleerd worden door een bepaalde macht, die dat niet wil. Zij willen niet dat iedereen het goed heeft. Wij in Noorwegen hebben niets te klagen. Wij hebben welvaart, er is kosteloze ziekenzorg, in andere landen hebben ze niets. Wij boffen dus maar dat we in Noorwegen wonen. Maar als politieker kan je daar toch iets aan doen en heel wat van die problemen oplossen, maar ik denk niet dat ze dit echt willen. Dit was even een zijsprongetje in ons gesprek, maar het is interessant. Ik doe echt niet aan politiek, maar het boeit me wel om over sommige dingen na te denken.
Ik herinner me ook nog je betrokkenheid bij het behoud van de planeet. Misschien zend de natuur ons nu dit virus om ons te elimineren…
Je weet maar nooit. Maar de natuur zal uiteindelijk altijd winnen. Lang nadat wij al verdwenen zijn, zal de planeet er nog zijn, het is enkel een kwestie van tijd. We weten niet wat er in de toekomst gaat gebeuren, het virus is onvoorspelbaar, en ergens is het maar goed ook dat we niet weten wat ons te wachten staat. Hoezeer we de natuur ook verwoesten, de natuur zal ons overleven. Misschien zullen we onszelf ruineren, maar uiteindelijk wint de natuur.
Ik zie dat jullie bezig zijn aan videoclips. Kan je daar wat meer over vertellen?
De eerste single van het album is al uit, de song ‘My Temple Of Pride’, daar hebben we een lyric video voor. Nu werken we aan de tweede single, als je dat zo kunt noemen. Die wordt in een week uitgebracht. We hebben gefilmd op zondag en maandag, we hebben het afgeleverd aan de mensen die alles samenbrengen en de edit doen en binnen een week zullen we dat terugkrijgen. Het is geen complete muziekvideo, het is eerder een zicht op ons spelende met een bijkomend verhaaltje. Hopelijk wordt het evengoed als ik in gedachten heb. Dat wordt voor het titelnummer ‘Hiding From The World’. Het is interessant om een videoclip te maken voor zo’n lang nummer, meer dan negen minuten lang. Je moet het boeiend genoeg maken zodat de mensen blijven kijken en luisteren. Daar werken we nu dus aan.
Waarom vind je het nog steeds nodig dat er een externe producer bijgehaald wordt voor de mix en mastering?
Ik hou eraan om drums en gitaren en bas zo goed mogelijk op te nemen en het naar Lasse te sturen, want hij maakt dat het echt klinkt zoals het hoort. Ik maak behoorlijk goede opnamen voor demo’s en mijn eigen spul en dat klinkt goed, maar wanneer je op het niveau komt om iets te gaan uitbrengen dat er voor altijd zal zijn, heb ik toch nog een parachute nodig voor de kwaliteit (lacht). Dat is waarom ik Lasse erbij betrek. Ik heb altijd een externe producer gebruikt in dit laatste stadium, omdat je dan een tweede mening krijgt over alles. Natuurlijk kost het wat extra geld om die service te verkrijgen, maar ik zie dat als een verzekering om de dingen zo goed mogelijk te doen en beter dan ik het zelf gedaan zou hebben. Er zit ook een bepaald risico aan verbonden, want soms maakt een producer het te mooi, ze fixen teveel problemen. We zijn mensen, wij nemen dit op en we willen niet elk foutje weghalen. Sommige producers zijn meer geïnteresseerd in de perfecte sound en dan kan je de autotune op zang en gitaar te overmatig gaan gebruiken en de energie ruineren door overproductie. Maar nogmaals, de beslissing om een externe producer te gebruiken voor de finale mix en mastering gaat om zekerheid. Je weet dat het goed zal zijn, je weet dat daar voor gezorgd wordt. Dat is de hoofdreden om dit te doen. Bij een release van een officieel label moet ik zeker zijn dat het goed is. Dat is mijn veiligheidsnet.
Er moet een reden voor zijn, want vrijwel alle bands besteden dit uit aan een befaamde producer…
Juist omdat energie tijdens een opname het meest belangrijkste is tijdens de performance. Daar gaat het immers in eerste instantie om en later kan iemand anders nog altijd het geluid regelen en maken dat het klinkt zoals het hoort. Ik denk dat de meeste bands dit tegenwoordig zo doen. Je kan makkelijk een album opnemen in je woonkamer als je dat wenst, het materiaal is tegenwoordig heel goed en wordt steeds goedkoper. Toen wij opnamen maakten in de hut hadden we hetzelfde studiomateriaal: juist wat microfoons, een computer en ge kunt opnemen. Daar gaat het immers of sfeer en energie, en dan zend je het naar iemand anders om het perfect gereed te maken voor release. Muziek gaat nu ook door zoveel kanalen, zoals YouTube en Spotify, vandaar dat de mastering echt complex is. Als je de muziek te luid inlevert, zullen die kanalen er compressie op toepassen. Zo verlies je dynamiek en gaat het slechter klinken. Als je de muziek te stil aanlevert, dan zullen zij het een boost geven en dat is het ook niet. Ze willen alles even luid laat klinken. Er zijn tijden geweest dat de mensen cd’s altijd zo luid mogelijk lieten klinken, omdat ze dachten dat luid een synoniem was voor goed zijn. Als je echter naar de rock uit de jaren tachtig luistert, dan klinkt dat heel wat stiller dan moderne producties, maar dat zijn de albums die interessant zijn om telkens weer naar te luisteren, omdat zij iets magisch over zich hebben dat niet geruïneerd wordt door compressie. Er zijn heel wat dingen die ik als pure muzikant eigenlijk helemaal niet wil weten. Ik wil enkel maar muzikant zijn en ik gebruik de studio om muziek te creëren, maar ergens heb ik ook wel interesse in dat studiowerk en daarom probeer ik het te leren. En ik probeer een beetje vertrouwen in mezelf te ontwikkelen om dat te doen. Dus in de toekomst zal ik het misschien zelf durven doen, die mix en mastering, Maar voorlopig voel ik me meer comfortabel als ik het aan iemand anders overlaat. Ik wil er namelijk lange tijd plezier aan beleven en er gelukkig mee zijn. Ik doe het wel zelf bij demo’s en bij coversongs die ik zelf op mijn YouTube kanaal zet, of voor andere bands of vrienden die al eens komen opnemen, maar dat is geen major stuff dat wereldwijd verspreid gaat worden.