Epica- interview met Mark Jansen
Mark Jansen: “We hebben een balans proberen te zoeken tussen onze oude “touch” en de nieuwere experimenteerdrift en ik denk dat ‘Aspiral’ daar een goed resultaat van is geworden.”
Al sinds jaar en dag behoort Epica tot de absolute top in het symfonische metal genre en die status wordt alleen maar bevestigd door hun nieuwe full-length studio-plaat ‘Aspiral’. Natuurlijk is de typische Epica-sound als vanouds volop aanwezig, maar er zijn ook wel wat muzikale nuance-verschillen ten opzichte van de vorige albums te bespeuren. Arrow Lords Of Metal sprak met gitarist Mark Jansen over de nieuwe plaat en de plannen voor de toekomst.
Sjak Roks Ι 8 januari 2025
In 2021 verscheen jullie vorig album ‘Omega’. Wat heeft deze plaat voor Epica betekend?
We zijn met ‘Omega’ in staat geweest om toch weer wat stappen vooruit te zetten. Natuurlijk hebben we de drie stadionshows als support act van Metallica kunnen doen, wat ik toch wel als een hoogtepunt in onze carrière zie. Daarnaast merkten we dat we tijdens de festivals weer net iets hoger op de line-up kwamen te staan, terwijl ook de diverse club toers drukker bezocht werden. Verder zijn we natuurlijk ook in staat geweest om de ‘Symphonic Synergy’ shows met een groot orkest te doen.
Laten we even verder ingaan op de ‘Symphonic Synergy’ shows. Hoe zijn jullie op dat idee gekomen, wanneer zijn jullie met de voorbereidingen begonnen en hoe kijk je naar het uiteindelijke resultaat?
We zijn al zo’n anderhalf jaar geleden begonnen met de voorbereidingen hiervoor. Natuurlijk ben je hier niet full-time mee bezig, maar een en ander werd wel intensiever naarmate de datum dichterbij kwam. Met name het repeteren met het orkest zijn lange en zeer intensieve sessies, want alles moet kloppen en honderd percent op elkaar afgestemd zijn. Natuurlijk is het dat dubbel en dwars waard, want de waardering die je vanuit het publiek krijgt als je op het podium staat geeft je een onbeschrijfelijk goed gevoel.
De tweede show in Amsterdam is opgenomen en wordt als bonus toegevoegd bij de special editions van ‘Aspiral’. Betekent dit dat er geen separate release komt?
Er komt inderdaad geen separate release, hij zal uitsluitend als bonus bij de special editions van ‘Aspiral’ op de markt gebracht worden. De reden hiervoor is dat er tegenwoordig erg weinig DVDs meer verkocht worden, omdat dit toch een enigszins achterhaald medium is in dit streaming tijdperk. Natuurlijk zijn er wel veel mensen die de show nog een keer zouden willen zien en dus hebben we voor deze oplossing gekozen. Voor een separate DVD-release is er tegenwoordig geen markt meer.
Wanneer zijn jullie begonnen met de voorbereidingen voor ‘Aspiral’ en wat was de doelstelling die jullie hadden voor deze nieuwe plaat?
Het is ook al ruim een jaar geleden dat we echt begonnen zijn met de voorbereiding en de doelstelling vooraf was dat we wat nieuwe invalshoeken wilden proberen. Dat hadden we al eens gedaan met de EP ‘The Alchemy Project’ en het was ons goed bevallen om eens wat nieuws te proberen. We merkten ook dat onze fans daar positief op reageerden en dus was het idee om op die voet verder te gaan. Het was een goed geslaagd experiment dat we voor ‘Aspiral’ wilden doorzetten, natuurlijk zonder onze roots te verliezen. We hebben een balans proberen te zoeken tussen onze oude “touch” en de nieuwere experimenteerdrift en ik denk dat ‘Aspiral’ daar een goed resultaat van is geworden.
Heeft die toegenomen experimenteerdrift ook impact gehad op het songwriting proces?
We hebben de songwriting ook wel wat anders aangepakt. We hebben drie “writing camps” georganiseerd, waarbij we per keer vijf dagen bij elkaar gingen zitten in een hutje op de hei. We hebben in kleine, continu wijzigende groepjes, dus niet met de gehele band, besproken wat we met elkaar’s nummers en ideeën konden doen. Natuurlijk was onze producer Joost van den Broek ook aanwezig, die dan vaak met Simone aan de zanglijnen ging werken. Bij ‘Omega’ hadden we ook een soort van een “writing camp”, maar dan eenmalig en dat concept hebben we nu wat uitgebreider toegepast omdat dit ons zeer goed bevallen was. Dit versterkt het groepsproces en heeft ook wel geleid tot veel discussie waardoor sommige nummer helemaal overhoop gehaald zijn. Maar dit proces heeft wel tot een beter resultaat geleid.
Joost van den Broek is wel een erg belangrijk persoon in dat proces voor jullie?
Dat klopt, Joost is voor ons echt een soort zevende bandlid en hij drukt een erg grote stempel op onze muziek. Het is gewoon erg fijn om met iemand samen te kunnen werken die je muziek zo goed begrijpt en daar ook een hele duidelijke mening over heeft. Het is voor een band goed om iemand te hebben die je af en toe eens goed de waarheid durft te zeggen en dat is precies wat we nodig hebben en ook wat we willen. We moeten het onderste uit de kan halen en niet te snel tevreden zijn. We hebben dit keer ook opgenomen in een kleine live-setting (gitaar, bas en drums) in de studio om een meer organische sound te creëren en ook wat meer de live-feel te pakken. Het moet ook weer niet te perfect klinken, want dan schiet je je doel ook voorbij.
Hoe komt in jouw beleving die toegenomen experimenteerdrift het meest tot uiting op ‘Aspiral’?
Al onze vorig platen begonnen met een intro, maar dat hebben we dit keer bewust achterwege gelaten om de mensen meteen bij de les te krijgen. Niet iedereen zal dit kunnen waarderen, maar je moet soms dit soort keuzes maken om niet een herhaling van jezelf te worden. We hebben dit keer dus ook geen nummer opgenomen dat langer is dan tien minuten en we hebben meer nummers met een iets modernere touch.
Ik heb ook de indruk dat jouw vocale bijdrage een stuk verminderd is t.o.v. voorgaande albums. Heb ik dat juist gezien en zo ja, is dat een bewuste keuze of een natuurlijk proces geweest?
Dat is in ieder geval geen bewuste keuze geweest, het is meer waar de nummers op dat moment om vragen. Grunts moeten een toegevoegde waarde voor een nummer hebben en niet toegevoegd worden omdat dit nu eenmaal verwacht wordt. Het song materiaal op ‘Aspiral’ is iets anders qua karakter en daardoor zijn er wat minder grunts dan gebruikelijk op te vinden.
De titel van de plaat is afkomstig van een bronzen beeld van de Poolse kunstenaar Stanislav Szukalski, dat benodigt wel enige uitleg?
Rob kwam hiermee aanzetten, want hij was erg onder de indruk geraakt van het kunstwerk van deze man. Ik moet eerlijk bekennen dat ik zelf nog nooit van hem gehoord had, maar ik ben me daar later wel wat in gaan verdiepen. Ik ben toen die documentaire ‘Struggle – The Life And Lost Art Of Szukalski’ geen bekijken en in eerste instantie schrok ik nog wel een beetje omdat hij voor de oorlog er nog wat foute denkbeelden op nahield, maar later in zijn leven heeft hij dat zelf ook ingezien. En als ik ergens waardering voor kan opbrengen is het dat mensen hun eigen fouten inzien en zichzelf beteren en zich inzetten voor een betere wereld.
Epica staat bekend om haar diepgaande teksten. Is er tekstueel gezien een gemeenschappelijk thema op ‘Aspiral’ te bespeuren?
Eigenlijk staan de nummers op zich, maar er is wel een gemeenschappelijk thema te bespeuren. De laatste vier jaar zijn niet altijd even gemakkelijk geweest en er zit dus ook een wat zware ondertoon in de teksten. Maar er is altijd licht aan het einde van de tunnel en er is hoop dat alles ten goede keert en dat aspect komt eigenlijk wel terug in alle teksten. Het beeld ‘Aspiral’ gaat ook over vernieuwing en inspiratie en dat is ook wat wij heel sterk voelden bij deze plaat, zowel op muzikaal als op tekstueel vlak, en daarom is dat ook de titel van de plaat geworden.
Tijdens de ‘Symphonic Synergy’ speelden jullie ‘The Ghost In Me (Dance Macabre)’ dat echter niet op ‘Aspiral’ terecht is gekomen, waarom niet?
Het was eigenlijk puur toeval dat de samenwerking met de Efteling er tussen door kwam in dezelfde periode. Dus hebben we wel in dezelfde opname-sessies dit nummer opgenomen, maar is het nooit de bedoeling geweest om dit op ‘Aspiral’ te plaatsen, omdat het gewoonweg twee losse projecten waren. Er was dus ook wel wat verwarring bij de fans die dachten dat dit een teaser voor de nieuwe plaat was, terwijl het een los staand project was voor de opening van de nieuwe Efteling attractie.
Als eerste single is gekozen voor ‘Arcana’, die gevolgd werd door ‘Cross The Divide’. Waarom deze twee nummers als eerste kennismaking voor de fans met het nieuwe album?
Als allereerste kennismaking wilden we toch wel een nummer dat niet teveel afweek van onze “oude” stijl en tijdens de stemmingsronde die we gedaan hebben kwam dit nummer unaniem uit de bus om als eerste single uit te brengen. Voor de volgende singles hebben we wel wat meer discussie gehad, maar we vonden ‘Cross The Divide’ een hele korte, sterke, catchy track. De discussie was echter dat dit nummer het grootste buitenbeentje van de plaat is en we het niet opportuun vonden om dit als eerste single uit te brengen om dat mensen dan de indruk konden krijgen dat de gehele plaat in deze stijl zou zijn.
Nu is ‘T.I.M.E.’ als derde single uitgebracht, wat staat voor Transformation, Integration, Metamorphosis, Evolution. Wat is het verhaal achter dit nummer en waarom als derde single?
We twijfelden in eerste instantie of we een wat langer nummer als derde single zouden doen, daar Nuclear Blast daar wat op aandrong. Een lang nummer levert echter weer een videoclip op die twee keer zo lang duurt en dan maakt het, buiten de extra tijd en kosten, lastiger om mensen geboeid te houden. Vandaar dat we voor een korter nummer als ‘T.I.M.E.’ hebben gekozen. Toen het nummer helemaal in de steigers stond zei Isaac dat het wel cool zou zijn om in het begin van het nummer een schreeuw op te nemen van een meisje dat schrikt. Toevallig had ik die dag een video opgenomen van mijn dochter, die toen vier maanden oud was, die een schreeuw deed waar ik zelf van achterover sloeg en die is dan uiteindelijk op de plaat gekomen. Het nummer gaat over de dood en dat kun je letterlijk zien, maar je kunt het ook zien als de dood van het ego. Het ego is vaak hetgeen wat de mens in de weg zit, zonder dat ze dat zelf in de gaten hebben. Het nummer gaat over het beteugelen van het ego, en het gebruiken zoals het oorspronkelijk bedoeld was. Alleen op die manier kunnen we de zwartgallige wereld waar we nu in zitten ombuigen naar een mooiere, positieve wereld en dat is eigenlijk de diepere gedachte achter ‘T.I.M.E.’.
Hoe waren de reacties op de eerste drie singles, jullie drang naar vernieuwing hierbij in ogenschouw nemende?
Het was eigenlijk precies wat we verwacht en gehoopt hadden. Er waren heel veel positieve reacties van mensen die de vernieuwing omarmden, maar die wel wat twijfels hadden of het typische Epica-DNA nog wel voldoende aanwezig zou zijn op de nieuwe plaat. Natuurlijk zijn er ook altijd personen die er met gestrekt been ingaan, maar de meeste reacties waren erg positief en bemoedigend.
Jullie hebben ook nogal wat commentaar gehad op de album-cover? Wat is de gedachte achter de cover en hoe zijn jullie bij de artiest Hedi Xandt terecht gekomen?
Ook qua album cover hadden we eenzelfde gedachte en wilden we gewoon iets nieuws uitproberen. Toen we dit besloten wisten we al dat dit een punt van discussie zou kunnen gaan worden, maar daar lieten we ons niet door leiden. Ik ben nog steeds erg gelukkig met onze vorige album covers, maar Simone en Rob wilden heel graag eens met Hedi werken. Toen we eenmaal in gesprek kwamen met hem, bleek dat hij heel erg op dezelfde golflengte zat als wij. Daarnaast was hij ook een groot fan van Szukalski’s werk, wat de cirkel weer rond maakte. Als je de losse cover ziet zal het voor veel mensen nog moeilijk te plaatsen zijn, maar als straks het hele boekwerk beschikbaar zal komen zal alles op zijn plaats gaan vallen. Hedi heeft op zijn Instagram-account ook zelf een uitleg gegeven over de cover, dus als mensen geinteresseerd zijn hierin kunnen ze dat daar nalezen. Ik vind de cover zelf heel erg geslaagd, maar kan me zeker voorstellen dat het voor sommige fans even wennen is.
Op welk nummer ben je zelf het meest trots?
Het is natuurlijk een cliché, maar ik ben echt trots op alle nummers die er op de plaat te vinden zijn mede ook vanwege het geweldige groepsproces wat er aan vooraf is gegaan. Maar als ik zelf een nummer moet benoemen dat mij persoonlijk heel erg aan het hart gaat is dat ‘Darkness Dies In Light – A New Age Dawns Part VII’ omdat dit deels over de geboorte van mijn dochter gaat en dat is voor een kersverse vader natuurlijk een gebeurtenis die je nooit vergeet. Precies op het moment dat ze geboren is, is de Etna uitgebarsten en daar heb ik ook nog een referentie in de tekst over gemaakt.
Normaal wordt er altijd een luistersessie georganiseerd, maar die is nu “vervangen” door de Epica Experience op 13 april in Tivoli. Wat is het idee hierachter?
Hier komt wederom de experimenteerdrift weer de hoek om kijken. Het is vooral Isaac’s idee geweest, ook enigszins gebaseerd om hetgeen Metallica heeft gedaan met hun “museum”, waar ze allerlei attributen hadden tentoongesteld. Wij waren in de gelukkig omstandigheid dat we daar een kijkje konden nemen, voordat het publiek toegelaten werd en dat was heel erg inspirerend. Dus toen is het idee geboren om ook zoiets, maar dan een stuk kleinschaliger te doen voor de release van onze nieuwe plaat om zodoende voor de bezoekers een soort “Epica-experience” te creëren. Zo hebben ze ook de gelegenheid om vragen te stellen tijden een Q&A-sessie. We gaan gewoon eens kijken hoe dit gaan uitpakken en op basis daarvan gaan we bepalen of we dit in de toekomst vaker gaan doen.
Jullie krijgen een erg drukke agende de komende periode met een toer in Noord-Amerika, de zomerfestivals, een toer door Zuid-Amerika en begin 2026 Europa. Had je ooit durven dromen dat Epica zo groot zou gaan worden en de Ziggo Dome zou gaan vullen?
Dat had ik eerlijk gezegd nooit durven dromen. We hebben vanaf het allereerste begin keihard gewerkt om alles wat binnen ons bereik zou komen ook daadwerkelijk waar te maken. Naar mijn mening hebben we dus ook niets laten liggen gedurende de reis, maar dat het zo groot zou gaan worden overstijgt mijn stoutste verwachtingen.
Jullie hebben al een boel bereikt gedurende jullie carriere, maar wat zijn de ambities of dromen die jullie nog willen realiseren in de toekomst?
Aangezien wij nu al eigenlijk verder zijn dan dat ik ooit had durven dromen, zie ik eigenlijk alles wat er nu nog bij gaat komen als een extra. Ik ben al hartstikke tevreden met wat we tot op heden hebben bereikt en mocht het allemaal nog wat groter worden zie ik dat alleen maar als een plus.
In september zijn er een aantal reünie-concerten van After Forever. Wat is daar het verhaal achter?
In eerste instantie kwam dit op gang door Progpower USA, die ons vroegen om te komen spelen in de oude line-up. Ik ben toen iedereen gaan bellen en er waren veel mensen enthousiast over dit idee. Alleen Floor zag After Forever als een gesloten boek en ik respecteer haar houding in deze volledig. Toen ging het boek even dicht, want Progpower USA liet het idee toen varen. Ik was toen wel weer in contact met de oude bandleden en op een gegeven moment hebben we een keer een repetitie gedaan om die oude nummers weer eens te spelen. Daar hadden we zo’n plezier in dat we besloten om toch nog eenmalig een After Forever-show te doen, maar dan wel met een andere zangeres. Zo gezegd, zo gedaan, maar die ene show verkocht zo snel uit dat er een tweede volgde. Die verkocht ook weer erg snel uit, zodat de optredens verplaatst werden naar de grote zaal in 013. Uiteindelijk werk het dus iets groter dan dat we oorspronkelijk voor ogen hadden.
Tot slot: hoe staat het met MaYan? Mogen we daar nog iets van gaan verwachten of heb je het te druk met Epica?
MaYyan staat natuurlijk al een tijdje in de koelkast, maar op een gegeven moment willen we zeker ook met MaYan weer wat dingen gaan doen. We gaan echter niets overhaasten, want als je teveel dingen tegelijk wil doen, ligt een burn-out op de loer en dat is een val waar we niet in willen trappen. MaYan zal op een gegeven moment weer tot leven gewekt worden, maar op dit moment ligt mijn volledige aandacht even bij Epica!
